Halk arasında padişah hastalığı zengin hastalığı olarak da bilinen gut hastalığı kalıtsal yatkınlığı olan metabolik bir bozukluktur. Pürin metabolizmasındaki bozulmalar sonucu oluşur. Besinlerin yapısında bulunan pürin vücutta parçalanarak ürik asite dönüşür ve sağlıklı bireylerin idrarında bulunur.

Pürin yıkımındaki bozukluklar veya aşırı ürik asit üretimi sonucu eklemlerde ürik asit birikimi görülür. Biriken ürik asit eklemlerde iltihaplanmaya yol açar ve bu durum gut hastalığı olarak adlandırılır. Eklemlerde oluşan şiddetli ağrılar ile kendini gösterir. Doktor kontrolünde uygun tanı ve tedavi sonucu iyileştirilebilen bir hastalık türüdür.

Gut Hastalığı Kimlerde Görülür?

Her yaşta karşılaşılabilen bir hastalık olmakla birlikte özellikle 40 yaş üstü erkeklerde görülür. Kadınlarda ise menopoz dönemi hormonların böbreklere olan etkisinden kaynaklı risk yüksektir.

Kalıtsal yatkınlık taşıyan bu hastalık pürin açısından zengin beslenen (et sakatat baklagiller…) aşırı alkol tüketen fazla kiloları olan veya tetikleyici hastalığı olan (böbrek rahatsızlığı yüksek tansiyon yüksek kolesterol obezite diyabet) kişilerde görülebilir.

Gut Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Hastalık kandaki ürik asit artışı sonucu erimeyen sodyum üret tuzları şeklinde eklem yerlerinde birikmesi sonucu oluşan ağrılar ile kendini gösterir. Çoğunlukla ilk belirtisi ayak başparmağı eklemlerindeki ağrılar olmakla birlikte ayak bileği ayak el el bileği diz ve dirsek eklemlerinde de ağrılar görülebilir.

Ayak başparmağında oluşan etkiye “podogra” denir. Şiddetli ağrı geçtikten sonra bazı eklem yerlerinde ağrı birkaç gün veya birkaç hafta devam edebilir. Ağrının yanında sertlik şişme kızarıklık ve sıcaklık hissi de görülebilir. Ender karşılaşılan bir durum olmakla birlikte omuz kalça ve bel ağrıları da oluşabilir. Hastalık ilerledikçe hastanın hareketleri sınırlanır eklemlerini hareket ettirmede güçlük yaşar.

Gut Hastalığı Diyeti ve Örnek Diyet Listesi

Gut hastalığına uygun beslenme tedavisinde tercih edilecek besin çeşitlerine ve miktarlarına dikkat edilmesi gerekir. Alkollü içeceklerden hazır meyve sularından deniz ürünlerinden kızartma gibi aşırı yağlı besinlerden hazır çorba çeşitlerinden sakatatlardan ve şarküteri ürünlerden uzak durulması gerekir.

Sebzelerden ıspanak karnabahar bezelye mantar ve nohut kuru fasulye mercimek gibi bakliyat çeşitleri daha az tercih edilmesi ve porsiyonuna dikkat edilmesi gereken besinler arasındadır. Aşağıda gut hastalığına uygun olan ortalama 1300-1400 kalori değerinde beslenme programı örnek olarak verilmiştir.

Kahvaltı:

2 dilim yağsız beyaz peynir

Domates-salatalık (yağsız)

1-2 dilim beyaz ekmek veya mısır ekmeği

Kuşluk:

1 porsiyon meyve

Öğlen:

50 – 60 gr ızgara veya haşlama tavuk eti

4 yemek kaşığı sebze yemeği

1 dilim beyaz ekmek veya 3 kaşık pilav veya 1 kepçe çorba

Mevsim salata

İkindi:

1 dilim beyaz peynir

1 dilim etimek veya 2 adet girssini

Akşam:

8 kaşık sebze yemeği

1 kase az yağlı yoğurt

1 dilim beyaz ekmek veya 3 kaşık pilav veya 1 kepçe çorba

Mevsim salata

Gece:

1 porsiyon meyve + 1 bardak yağsız süt