Gluten tahılların %80’inde bulunan ve bu tahıllardan yapılan ürünlerin fırınlanması ile besinlerin esnekliğini ve kabarmasını sağlayan bir proteindir. Gluten buğday arpa çavdar yulaf gibi tahıllarda bulunur.
Bazı kişilerin bu proteine karşı toleransı olmaz. Bu kişiler glutenli gıdalarla beslendiklerinde vücutlarında bir bağışıklık yanıtı oluşur. Bu durum barsaklara zarar veren bir durumdur. Ve sonuçta da birtakım besinlerin emiliminde bozulmalar meydana gelir. Çölyak hastalığı denilen bu rahatsızlık ile kişilerde karın ağrısı ishal kusma baş ağrısı yorgunluk kilo kaybı anemi depresyon görmede bulanıklık ellerde ve ayaklarda uyuşma hissi gibi durumlar meydana gelmektedir. Bu nedenle bu hastaların diyetinden gluten içeren besinler çıkarılmaktadır. Bazı gluten hassasiyetlerinde gluten içeren tüm besinlerden ziyade bazılarına karşı da bir alerji gelişebilir ki yine karın ağrısı ishal şişkinlik ve kusma gibi şikayetler gelişebilir. Bu durumda da deneme yanılma yolu ile hangi tahıldaki glutene duyarlılık varsa o besin diyetten çıkartılır. Gluten içeren ancak zarar vermeyen diğer besinleri diyetten çıkarmaya gerek yoktur.
Bazı hastalıklarda da glütensiz beslenmek yarar sağlayabilmektedir. Örneğin migren fibromiyalji kronik yorgunluk gibi birçok rahatsızlıkta glutensiz beslenme olumlu etki yaratabilmektedir. Yine bu gibi rahatsızlıklarda glutensiz diyetlerle denemeler yapmak yararlı olabilmektedir. Ancak bütün hastalarda aynı etkiyi yaratacağı genellemesini de yapmak doğru bir yaklaşım değildir.
Peki glutensiz diyet zayıflatabilir mi?.. Evet yardımcı olabilir çünkü glutensiz diyetle yenilebilecek besinlerde ciddi bir sınırlamaya gidilmektedir. Daha ziyade karbonhidrat ve kalori içeriği yüksek olan ekmek makarna bulgur simit hamur işi gibi gıdalardan uzak durulduğu için az kalori alımı söz konusudur. Az kalori alımı ile de kilo kaybı kolay olacaktır. Ayrıca bu kişiler daha çok gluteni çıkarılmış bazı rafine ve paketlenmiş ürünleri tercih etmektedirler. Bu ürünlerin içinde patates ve pirinç nişastası bulunur ki bunlar besinleri sağlıksız bir hale getirebilmektedirler. Yine buna ilave olarak vitamin mineral ve lif içerikleri de yetersiz kalabilmektedir. Lifli beslenme sağlık açısından çok önemlidir. Çünkü lif sindirim sisteminin sağlıklı çalışması için elzemdir. Bunun sonucunda çölyak hastalığı ve gluten hassasiyeti olmayan kişilerin glutensiz beslenmesine gerek yoktur.
Burada tahıllardaki glutenden uzak durmak yerine şekerden uzak durmak daha fazla önem taşımaktadır. Zayıflamak için diyetimizde tahılları sınırlandırmak paketlenmiş ürünleri beslenmemizden uzak tutmak en doğru yaklaşım olacaktır.
SAĞLIKLA KALIN……