Çok fazla değil 30-35 yıl öncesinde ve teknoloji bu kadar hayatımıza girmeden ve kendi işlerimizi kendi kas gücümüz ile yaparken daha sağlıklı bir toplumduk aslında.
Teknolojinin hayatımıza yerleşmesi metropol yaşam tarzı nüfus artışına bağlı yüksek ve asansörlü binalar (örnekleri çoğaltmak mümkün) derken giderek hareketsiz bir toplum olma yönünde eğilim gösterdik. Tüm bunların üzerine Gıda Terörü de eklendiğinde sağlıksız beslenen aldığı enerjiyi tüketemeyen hareketsiz ve sonuçta sağlıksız bir nesil durumuna geldik.
Özellikle geleceğimiz olan gençlerimizde dahi bir çok kronik hastalıklar çok erken yaşlarda oluşmaya başladı.
Bu yazımda sadece uzun süre oturmanın sonuçlarından bahsedeceğim. Ancak öncesinde kısa bir bilgi notu düşmekte fayda var. Hiç hareketsiz durumda iken ortalama bir insan vücudu 50 – 60 kalori kadar enerji harcar. Bu enerji bireyin sadece organlarının çalışması için gerekli olan enerjidir ve bazal dediğimiz enerjidir.
KİLO ALIMI – YAĞLANMA
– Yarım saatten daha uzun süre oturduğumuzda bazal enerji giderek düşmeye başlar ve 1 saat sonunda artık yakılan enerji 50- 60 değil %50 azalarak 25 – 30 kaloriye düşer. Bu da öncelikle ‘yorgunluk duygusu’ zamanla da vücutta yağlanmanın artmasıdır.
– Oturma eylemi çok uzatıldığı zaman kanda iyi kolesterol HDL azalır.
Trigliserid
insülin
şeker düzeyleri yükselir.
EMBOLİ RİSKİ
– Oturma süresi bir saati geçerse ayakta toplardamarlarda pıhtılaşma süreci hızlanır. Bu da ‘emboli’ denilen pıhtı parçalarının oradan kopup akciğerlere ulaşması ve ölüme dahi yol açabilen sonuçlara neden olması anlamına gelir..
KEMİK – KAS – EKLEM SORUNLARI
– Çok fazla oturan kişilerde kemik erimesi (osteoporoz) ve kas kaybı (sarkopeni) daha sık gözleniyor.
– Eklem sorunları çoğalır. Bunlar da olgun dönem sonrasında daha çok hareket kısıtlanması eklem ağrıları düşme riski kemik kırıkları anlamını taşır.
– Özellikle kambur oturmak omurga disklerinde eklem bağlarında dengesiz yüklenmeye zorlanmaya neden olur. Omurga süreç içinde aşınır esneklik ve hareket yeteneğini gücünü kaybeder.
– Kambur oturduğumuz zaman boyunca göğüs kafesinin kapasitesi de azalır. Akciğerlerin nefes alırken sahip olduğu alan daralır az oksijen alımına dolayısıyla kandaki oksijen miktarının azalmasına sebep olur. Kan dolaşımı yavaşlayıp alınan oksijen miktarı azaldığında beyin konsantrasyonumuz da bir süre sonra düşer.
KANSER
– Özellikle bazı kanser türlerine;
kalınbağırsak
meme
prostat
yumurtalık kanseri gibi yakalanma riski artar. Bunun nedeni olarak da artan insülin nedeniyle çoğalan hücre büyüme faktörleri gösterilebilir. Olası olan bir diğer etken ise oturma miktarına paralel olarak azalan antioksidan madde üretimidir.
-Gününü oturarak geçiren 800 bin kişi üzerinde yapılan bir araştırma sonucunda araştırmaya katılan kişilerde
diyabet %112
kalp-damar problemleri %147
kalp problemleri nedeniyle ölüm %90
diğer nedenlerden ölüm riskinin %49 arttığını göstermiştir.”
Ayrıca her yıl hareketsiz yaşam tarzı nedeni ile erken ölüm oranı %9 dur (CNN Türk)
– Haftada 2 kez ortalama 30 – 45 dakika egzersiz yapsanız dahi kalan tüm zamanınızda oturuyorsanız hala sedanter (fiziksel aktivitenin en az düzeyde olduğu hareketsiz yaşam tarzı) sayılmaktadır.
Sabit pozisyonda uzun süre çalışan kişilerin çalışma sırasında oturmaya her 30 dakikada bir “1-2 dakika” ara vermesi önerilmektedir.