Besin İntoleransı nedir? Nasıl oluşur?

Besin İntoleransı herhangi bir besine karşı vücudumuzun tepki göstermesidir. İntolerans nedenleri IgG antikorları denilen spesifik gıda antikorlarının oluşturduğu bir bağışıklık yanıtı ile ilişkilidir.

Besin İntoleransı Testi siz fark etmeden hayat kalitenizi düşüren ve vücudunuzda problemlere yol açan besinleri tespit eden bir testtir. Besinler kilo ile ilgili problemler oluşturabileceği gibi dikkat eksikliği migren gaz şişkinlik bağırsak problemleri cilt hastalıkları gibi kronik hastalıklara yol açıyor olabilir. Besin İntoleransı Testi ile zaman kaybetmeden hangi besinlerin şikâyetlerinize sebep olduğu belirlenir ve bu besinleri diyetinizden çıkarmanız şikâyetlerinizi giderebilir.

Besin intoleransı bütün sistemlerde çeşitli belirtilere yol açar. Genel sistemde kilo verememe gaz şişkinlik ödem gastrit kabızlık ishal irritabl barsak sendromu merkezi sinir sisteminde dikkat eksikliği baş ağrısı migren uykusuzluk; astım rinit (nazal alerji) inflamatuar barsak hastalığı ve özellikle çocuklarda geçmeyen karın ağrısı açıklanamayan eklem ağrısı artrit kronik yorgunluk kalp ritim anormallikleri (çarpıntı gibi) nefrotik sendrom cilt kaşınması atopik egzema ürtiker şeklinde etkisini gösterebilmektedir. Bu belirtilerden  sadece birine değil birkaçına birden maruz kalıyor olabilirsiniz.

Sağlıklı bir insanın yediği besinler bağırsaklarda sindirilir ve besinlerin içindeki proteinler çeşitli enzimlerin etkisiyle aminoasitlere parçalanır ve vücut için kullanılmak üzere kana geçer. Besin intoleransı olan kişilerde ise belli rahatsızlıklar (enzimsel problemler geçirgen bağırsak sendromu bağırsak mantar) gibi kalıcı veya dönemsel rahatsızlıklar besinlerin bağırsakta düzgün aminoasitleri oluşturacak şekilde parçalanmasını engeller. Parçalanmadan kana geçen besin proteinlerini gören savunma sistemi bu proteinleri tanıyamaz ve aynı bir virüs veya bakteri muamelesi yaparak savunma sistemini harekete geçirir. Savunma sisteminin bu hareketi vücutta birçok yan etkiler ortaya çıkarır.

H

Besinin alınmasından şikâyetin oluşmasına kadar saatler hatta günler geçmesi alınan besin ile şikâyetin ilişkilendirilmesini son derece zor hale getirir. Örneğin sabah içtiğimiz bir bardak sütün intolerans etkisi akşam yorgunluk şişkinlik veya daha birçok rahatsızlık olarak ortaya çıkabilir. Problemi yaşayan kişi gün içinde birçok yiyecek yediği için bu rahatsızlığı içtiği bu süte bağlamada zorluk çeker. Besin intoleransı olan kişiler yıllarca ne yapacaklarını bilmeden günlük hayat ve aktivitelerinde sıkıntı yaşayabilir hatta bazı vakalarda çalışamaz hale bile gelebilirler.

Her besin her insanda aynı etkiyi göstermez. Çok sağlıklı olarak bilinen bir besin bazı insanlarda son derece olumsuz etkilere yol açabilir. Örneğin; çok sağlıklı bilinen brokoli tansiyonumuzu dengelesin diye her yemeğe eklediğimiz sarımsak ya da sular içinde bekletip her gün yediğimiz ceviz bazı insanlarda yıllarca süren kilo sorunlarının sebebi olabilir..

Besin intoleransı birçok insanda çeşitli hastalıklara yol açabileceği gibi hastalıkların kaynağı vücudumuzdaki başka sorunlara da bağlı olabilir. Besin intoleransı testi yaptıran kişilerin %85’inde besin intoleransının bulunduğu tespit edilmiştir.

İntoleransım olan besinleri hayatımdan çıkarttığım zaman ne kadar süre içinde fayda görebileceğim?

Yapılan çalışmalarda şikâyetlerinizin çeşidine bağlı olarak değişmekle birlikte ilk 2 hafta içinde düzelmeyi fark edeceğiniz ve 6 haftada ciddi sonuçlar alacaksınız. O besini problem olmadan tekrar yenilebilir hale getirmek için ise çıkan şiddete göre 3-6 ay hayatınızdan çıkarmalısınız

Eğer birçok şeye intoleransınız var ise yeterli ve dengeli beslenmenizi bozmadan düzeninizi oturtmak için bir diyetisyen ile görüşmenizi öneririz. Karşımıza nadiren çıksa da elzem besinlerin hepsine birden intolerans çıktığında ve sizin 3 ay bunları tüketmemeniz gerektiği durumlarda besin desteği almanızı önermek üzere bir doktora ya da diyetisyene gitmenizi öneriyoruz.

Bazı besinlerin tüketimini bırakmak zor olabildiğinden azimli olmak gerekir. İntoleransınız olan besinin herhangi bir reaksiyona sebep olmayan muadillerini tüketiniz. IgG antikorunun yenilenmesi süresi için kırmızı sütundaki besinlerin hepsini bir anda çıkarmanız gerekir. Yeşil sütundaki besinlere yönelin. Yeni besinleri diyetinize eklemek beslenme programınıza karşı hoşnutluğunuzu arttırır ve uygulamanızı kolaylaştırır.

Üç-altı  ayın sonunda semptomlarınız azaldığında intolerans görülen besinlerden bazılarını yeniden diyetinize eklemek isteyebilirsiniz. Bu aşamaları olan bir süreç olmalıdır. Bir besini diyetinize ekleyin ve yaklaşık beş gün semptomlarınızdaki değişimi gözlemleyin. Bu sırada diğer reaktif besinleri tüketmemeye devam edin. Eğer semptomların başa döndüğünü görüyorsanız diyetinizden 1-2 aylığına daha çıkarın ve sonra aynı denemeyi yine yapınız. Fakat semptomlarınızda herhangi bir geri dönüş olmadığını görürseniz söz konusu besini tüketmeye devam edebilirsiniz. Daha sonra yeniden başka bir besini diyetinize izleyerek bir başka 5 gün boyunca semptomlarınızı gözlemleyebilir ve duruma göre bunu sürdürebilirsiniz. Bu şekilde intoleransınız olan tüm besinleri teker teker diyetinize ekleyin.

Sakınmanız gereken besini tükettikten kısa bir süre sonrasına kadar mutlu ve rahat hissedebilirsiniz ancak bu davranışınız belirtilerin geri dönmesine yol açar. Mesela kakao çekirdeğine intoleransınız çıktı ve çikolata yememeniz gerekiyor. Çikolata tükettiğinizde semptomların geçmesine engel olarak sizin bağımlılığınızı kırmada kısır bir döngü yaratır. Biraz azim ile yerine diğer alternatifleri tercih edin. Semptomlarınız geçtiğinde kendinizi yenilenmiş hissedeceksiniz.

Bunun iki sebebi olabilir. Birincisi tükettiğiniz (özellikle hazır gıdalarda) besinlerin içerisinde gizli olabilir ki bu yüzden etiket okuma alışkanlığı kazanmalısınız. İkincisi de antikor üretimine neden olan besin ile aynı aileden tüketim yapılmış olunabilir.