Gebelik profesyonel olarak takip gerektiren doğal bir süreçtir. Ortalama 38-41 hafta sürmektedir. Bu süreçte annenin vücudunda fiziksel ve duygusal değişimler meydana gelir ve buna bağlı olarak ağırlık kazanımı artar. Sürecin tümünde 9-12 kg artış normaldir ancak gebeliğe fazla kilo ile başlandıysa 7- 8 kg ile tamamlamak daha avantajlıdır fakat bu durum bireyde bireye göre değişmektedir. Yeterli ve dengeli beslenmek fiziksel aktiviteye özen göstermek bebeğin gelişimine katkıda bulunur ve vücutta oluşacak değişimlere hazırlık sağlar.
0-3 AY (I. Trimester)
Bu evrede bebeğin beyin böbrek ve karaciğer gibi hayati organları gelişmeye başlar. Düşükler açısından riskli bir dönemdir. Bitki çayları rahim hareketlerini arttırdığından kullanılması tavsiye edilmez. 500 gr -2kg arası kilo artışı olağandır.
3-6 AY (II. Trimester)
Özellikle gebeliğin 20. haftasından sonra vücudun gereksinimleri artar. Bebeğin hızlı büyümeye başladığı ve iştahın arttığı bir dönemdir. Artan ihtiyacı karşılayabilmek için hamile kadınların günlük ek enerji alması gerekir Annede oluşmaya başlayan yağ birikimleri özellikle emzirme döneminde enerji ihtiyacını karşılamak ve anne sütü salınımı ve enerji depolamak için önemlidir.
6-9 AY (III. Trimester)
Ayaklarda ve ellerde şişme sık idrara gitme problemleri görülür. Kabızlık şikayeti artabilir. Bu dönem bebeğin en hızlı büyüdüğü dönemdir. İyi beslenme gebeliğin her döneminde olduğu gibi bu süreçte de önemlidir.
Hamilelik öncesi ve sürecinde bir diyetisyenle görüşülmesi bebeğin ve annenin sağlığı açısından çok büyük önem arz etmekdir.
GEBELİKTE BESLENMEDE NELERE DİKKAT ETMELİSİNİZ?
Gebelik döneminde günlük dengeli olarak protein karbonhidrat ve yağ alımı çok önemlidir. Günlük protein içeren süt yoğurt peynir kırmızı et tavuk veya balık tüketerek bu ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz. Bebeğin beyin gelişimi için haftada iki kez mutlaka balık tüketmeli vitamin ve mineral alımlarınıza dikkat etmelisiniz. İşte en çok önem vermeniz gerekenler:
Folik asit; Folik asit proteinlerin yapıtaşı olan aminoasitlerin birbirine dönüşmesini sağlar. Bebeğin vücudunda ilk gelişen sistemlerden biri sinir sitemidir ve folik asit özellikle bu konuda etkilidir. En zengin kaynakları; koyu yeşil yapraklı sebzeler karnabahar et süt yoğurt ve türevleri yumurta ve tahıllardır. Gebelikte folik asit ihtiyacı belirgin şekilde artar ve günlük ihtiyaç iki katına çıkar. Anne adaylarının gebe kalmadan en az bir ay önce folik asit kullanımına başlaması önerilmektedir.
B6 vitamini; Bebeğin sinir sistemi gelişimi için çok önemlidir. En fazla bulunduğu besinler; sığır eti karaciğer muz ve tam tahıl içeren besinlerdir.
Kalsiyum ; Bebeğin iskelet yapısını geliştirir. Yetersiz tüketilmesi gebelerde titreme kas krampları bebekte gelişme geriliği düşük doğum ağırlığı gibi olumsuz etkilere neden olabilir. Süt yoğurt peynir pekmez fındık kuru baklagiller ve yeşil yapraklı sebzeler zengin kalsiyum kaynaklarıdır.
Çinko; Proteinlerin yapısında bulunan minerallerdendir. Genlerin sorumlu olduğu proteinleri üretmesini sağlar. Hücre yapımında bölünmesinde ve korunmasında olduğu gibi bağışıklık sisteminin güçlenmesinde de rol oynar. Bebeğin büyüme ve gelişmesinde enzimlerin işlevini yapmasında etkilidir. Kırmızı et deniz ürünleri süt yoğurt ve türevleri yumurta ve yağlı tohumların tüketilmesi çinko alımı için gereklidir.
Demir; Hamilelik sırasındaki anahtar besinlerden biridir. Vücudunuzda dolaşan kan hücrelerine oksijen taşır plasenta yoluyla bebeğe iletir ve bebeğin gelişiminde önemli rol oynar. Kan volümünün ve gereksinimlerin artması nedeniyle ikinci ve üçüncü trimesterde demir gereksinimi artmaktadır. Demir; yumurta et ve türevleri koyu yeşil yapraklı sebzeler kuru baklagiller ve kuru meyvelerde bulunur. Bu dönemde demir ihtiyacını yeterli miktarda sağlamak zordur. Çünkü etkin bir şekilde emilimi sağlanamaz.
A vitamin; Dolaşım solunum ve sinir sistemlerinin yanı sıra kalp akciğer böbrek göz ve kemik gelişimi de dahil olmak üzere bebeğin embriyonik büyümesi için önemlidir. Doğum sonrası doku onarımına yardımcıdır. Balık süt yoğurt yumurta sarısı havuç domates ve koyu yeşil yapraklı sebzelerde yüksek miktarda A vitamini bulunur.
D vitamini; Kemiklerdeki kalsiyumun etkinliği için D vitamini gereklidir. Kas gücünü ve immun sistemin güçlenmesini destekler. İnce bağırsaklardan kalsiyumun emilimini kemik mineralizasyonu ve güçlenmesini sağlar. Yetersiz D vitamini yenidoğanlarda anormal kemik büyümesine kırılmaya veya raşitizme yol açabilir. Bol bol güneşe çıkmak anne adayları için önemlidir.
C vitamini; Demirin vücut tarafından emilimine yardımcı olur. Gebelikte demir ihtiyacınız yaklaşık iki katına çıktığı için C vitamini alımı arttırılmalıdır. Turunçgiller domates brokoli kivi kuşburnu çilek C vitamininin zengin kaynaklarıdır.
İyot; Gebelikte bebeğin beyin ve sinir sistemi gelişimine yardım eder. İyot eksikliği dünyada en yaygın önlenebilir zekâ geriliği ve beyin hasarı sebebidir. Eksikliği düşük doğum ağırlığına sebep olur. İyot en fazla deniz ürünleri kızılcık yumurta süt ve süt ürünlerinde bulunur.
RAHATSIZ EDİCİ BULANTILAR İÇİN ÖNERİLER
Ayağa yavaşça kalkmaya çalışın.
Midenizin boş kalmasını engellemek için gün içinde azar azar ve sık sık yiyin.
Yağ içeriği yüksek besinler yerine meyve ve sebze gibi kolay sindirilebilir karbonhidratları tercih edin.
Yiyeceklerinizi yavaş tüketin.
Rahatsız eden kokular her ne ise; sigara dumanı yemek kokusu parfüm egzos... Bunlardan uzak durmaya gayret edin.
Yeterince hareket etmeme de mide bulantısına yol açan sebeplerden biridir. Her gün 15-20 dakika açık havada yürüyüş yapmak işe yarayabilir.