Ülser mide ya da onikiparmak bağırsağında oluşan doku kaybı ve yaralardır. Enflamasyon adı verilen bu yaralar ülkemizde daha çok onikiparmak bağırsağında görülmektedir. Midede oluşan ülserler gastrik ülser onikiparmak bağırsağında oluşan ülserler duoedenum ülseri veya bulber ülser olarak adlandırılır. 3-5 mm’den 50 mm’e varan genişlikte olabilirler. Erkeklerde kadınlara oranla 3 kat daha fazla ve genellikle 30-50 yaş aralığında görülür. Ülserin ortaya çıkmasını kolaylaştıran bazı faktörler vardır. İnsan vücudunda mekanik ve fizyolojik etkileri olan “helicobakter pylori” adı verilen bir bakteri sigara ve alkol tüketimi ile ve bazı ilaçlar ülsere neden olan en önemli etkenlerdir.
NASIL BELİRTİ VERİR?
Karnın üst kısmında kemirme ve yanma şeklinde ağrı
Bulantı
Kusma ile gelen rahatlama
İştahsızlık
Hazımsızlık
Sık acıkma
Şişkinlik ve gaz
Yemek yedikten sonra oluşan mide ağrısı
Bazen ülserin belirtileri sırt ağrısı ile de kendisini gösterebilir. Ülser bazı hastalarda hiçbir ön belirti vermeden kanama ve delinme gibi durumlara neden olabilir.
BESLENME TEDAVİSİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ ?
Enerji ve besin ögeleri açısından yeterli bir beslenme sağlanmalıdır.
Bazı hastalarda şeker içeriği yüksek besinler pirozise (Yemeklerle ilişkili olarak ortaya çıkan göğüs kemiği arkasındaki yanma hissi) neden olduğu için rafine şekerlerden kaçınmak faydalıdır.
Yemek saatleri düzenli olarak 3 ana öğün ve devamında küçük ara öğünler şeklinde düzenlenmelidir. Uzun süreli açlık mide ağrılarına ve yanmalarına sebep olabileceği için tercih edilmez.
Doku onarımı ve yapımı için protein kaynaklarının yeterli oranda alınmasına dikkat edilmelidir.
Ülserde diyet yağının önemli etkisi vardır. Yağlar ince bağırsağa girince enterogastron hormonu uyarılır ve bu hormonun mide asidini azaltıcı etkisi vardır. Ancak gereğinden fazla yağ kullanımı farklı hastalıkları tetikleyebileceği için normal bir bireyde olması gereken kadar tüketilmeli ve bitkisel yağlara ağırlık verilmelidir. Omega 3 ve Omega 6 yağ asitleri inflamasyon iyileşmesiyle birebir ilgili olduğu için tüketilmesi önemlidir.
Ülser tedavisinde kullanılan ilaçların kabızlık yapması nedeniyle diyet posası alımı çok önemlidir. Elma armut yulaf kepekli tahıllar granola keten tohumu tüketimi dışkıyı arttırır ve bağırsak geçiş süresini azaltır bu sayede şişkinlik ve hazımsızlık gibi durumlar ortadan kalkmış olur.
Antioksidan özelliği gösteren A C E vitaminleri kronik inflamasyonun iyileşmesi için faydalı olacağından beslenmeye özellikle eklenmelidir. (roka maydanoz marul ıspanak brokoli kuşkonmaz avokado badem ceviz kabak kuşburnu vb).
Kahve alkol sigara aşırı tuz ve aşırı baharatlar mukozayı tahrip eder Bu nedenle tüketilmemelidir.
Probiyotikler organizmasının mikrobiyal dengesini sağlayarak hazımsızlık şişkinlik belirtilerine iyi gelirler. Yapılan araştırmalarda özellikle kefirin gastrik mukus miktarını arttırarak koruyucu etki gösterdiği ortaya çıkmıştır.
DOĞRU BİLİNEN YANLIŞ!
Ülser ve benzeri mide problemlerine süt içmenin faydalı olduğu düşüncesi yanlıştır. Süt her ne kadar alkali bir besin olsa da içeriğindeki kalsiyum nedeniyle belli bir süre sonunda asit sekresyonunu uyardığı gözlemlenmiştir.