Günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde hızla yayılan hastalıklar arasında yer alır. Obezite ; bedenin yağ kütlesinin yağsız kütleye oranla aşırı artış göstermesi olarak ve aynı zamanda metabolik genetik psikolojik kültürel faktörlerin sebep olduğu bir hastalık olarak ifade edilmektedir. Ancak ülkemizde ve dünyada obezitenin görülme oranının hızla artması yaşam tarzımız ve beslenme alışkanlıklarımızdan kaynaklanmaktadır.
OBEZİTE NASIL ÖLÇÜLÜR?
Vücut ağırlığınızı ve vücut yağınızı saptamanın bir çok yolu vardır.
Ancak bir insanın vücut yağını tam olarak ölçmek kolay değildir. En doğru yöntemler kişiyi suyun altında veya vücut hacmini ölçmek için hava değişiminden faydalanarak kullanılan odada tartmaktır. Bu yöntemler pahalı olduklarından dolayı daha çok araştırma merkezlerinde kullanılmaktadırlar. Bu gibi ölçümler dışında daha pratik yöntemlerde vardır. Örneğin vücudun bir çok bölümündeki (kol karın ve uyluk) yağ katmanını ölçmek üzere deri kıvrım kalınlığı kaliperi ile ölçüm yapılabilir. Yıllardır kullanılan boya göre ağırlık çizelgeleride; kişinin boy uzunluğu için kabul edilebilecek ağırlık aralığını verir. Günümüzde obezite için en yaygın kullanılan yöntem ise Beden Kitle İndeksi (BKI)dir.
lBeden Kitle İndeksi (BKİ)
Beden kitle indeksi(BKI) vücut ağırlığının ve vücut ağırlığına bağlı olarak sağlık sorunları riskinin olup olmadığını değerlendirmek üzere kullanılan bir yöntemdir.Beden kitle indeksi(BKI) vücut ağırlığının (kg) boy uzunluğunun metre cinsinden karesine bölünmesi ile hesaplanır. Vücut yağ üzdesi fazla olan kişilerin BKI de fazladır. Kas dokusu yerine vücut yağının fazla olması kalp hastalıkları ve diyabet gibi sağlık sorunları için risk oluşturur.Bununla birlikte BKI 30 ve daha yukarısı aşırı vücut yağını belirtir.
OBEZİTENİN NEDENLERİ NELERDİR?
Obezite; alınan enerji ile harcanan enerji arasındaki dengenin bozulması ile sonuçlanan ve sıklıkla enerji yoğunluğu ve yağı fazla besinlerin aşırı alımına bağlı olan bir durumdur. Vücudun normal işlevinisürdürmesi ve fiziksel olarak hareketli olabilmek için enerjiye ihtiyacı vardır fakat ağırlığımızı korumak için yiyeceklerle aldığımız enerji kullandığımız enerji ile dengeli olmalıdır.
Obezitenin nedenlerini sıralayacak olursak;
lYaş
lCinsiyet
lHareketsiz yaşam
lYeme alışkanlıkları
lGenetik faktörler
lPsikolojik faktörler
lHamilelik
lSigara
lilaç kullanımı
lHipotroidi cushing sendromu polikistik over gibi bazı hastalıklarda ağırlık artışı ve obeziteye yol açabilir.
OBEZİTE VE FİZİKSEL AKTİVİTE
Günlük düzenli fiziksel aktivite enerjiyi kullanarak vücut kas kitlesini vücut hareketini geliştirir vücuttan yağ yakımını hızlandırır sağlıklı beslenme ile birlikte de obezitenin önlenmesinde önemli rol oynar.
Düzenli yapılan egzersizler sadece vücut ağırlığı üzerine değil obeziteye bağlı olarak ortaya çıkan veya çıkabilecek sağlık risklerini de azaltmaya yardımcı bir unsurdur. Kalp hastalıkları bozulmuş kan şekeri kontrolü için mutlaka aktivite olmalıdır.
Obez kişilerde her gün fiziksel olarak aktif olmak amaçlanmaktadır. Enerji harcaması kişinin vücut ağırlığı ve aktivite şiddetine göre değişir. Başlangıç temposunu ayarlamaya etki eden etmenler olarak kişinin geçmişteki egzersiz öyküsü şu anki hareket düzeyi yaşı ve cinsiyeti genel sağlık durumu vücut ağırlığı ve egzersiz yapmadaki amaçları ve hedefi sayılabilir. Haftada 3 kez 2030 dk aerobik hareket ya da haftada 5 kez 30 dk orta şiddette aktivite yapılmasını önerilmektedir. .
OBEZİTE NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Sağlıklı vücut ağırlığının korunması ağırlık değişiminin önlenmesi sağlığın korunması açısından da büyük önem taşır. Yapılan bazı çalışmalar sürekli kilo alıp vermenin kalp sağlığı başta olmak üzere kişilerde olumsuz etkiler yarattığını göstermiştir. Aynı zamanda verilen kilonun geri kazanımı kişilerde moral bozukluğu ya da başarısızlık gibi duygulara da yol açmaktadır. Bunu engellemek için sadece kilo vermek gibi kısa süreli sonuçlar yerine uzun süreli çözüm yollarını tercih etmelisiniz. Bunun içinde yeme alışkanlıklarınızda fiziksel aktivite düzeyinizde ve yaşam tarzınızda yavaş ve kalıcı değişiklikler yapmalısınız. Yani öncelikle sağlıklı beslenmeyi öğrenmelisiniz.