Otizmde Beslenme
Otizm tanısı almış bazı çocuklarda gastrointestinal sorunlar görülebilmektedir.Bu çocuklarda sızıntılı bağırsak hastalığı denen bağırsak geçirgenliğinin artmasıyla kana karışan bazı besin maddelerinin beyinde afyon etkisi yaparak otizm semptomlarını ve beyindeki uyuşukluk durumunu artırdığı söylenmektedir.Bu teoriye göre diyetten gluten içeren besinler ve süt ürünleri çıkartıldığında semptomlar kontrol altına alınabilmektedir.Birçok çalışma bunu doğrularken çalışmaların bir kısmı ise tam tersini iddia etmektedir.
1. GFCFSF DİYETİ (gluten soya ve kazeinsiz diyet) UYGULANMALI
Otistiklerin çoğu süt soya ve buğday başta olmak üzere pek çok besinden aldıkları proteinlerin yıkımı için gerekli enzimlere sahip değildir. Bu da sindirilmemiş büyük moleküllü proteinlerin geçirgenliği bozulmuş bağırsaklara ulaşması demektir. Kabızlık ishal ve davranış bozukluğu görülen birçok vakada diyetten gluten soya ve kazeinin çıkartılması belirgin düzelmeler sağlamıştır.
Probiyotik; yeterli miktarda yenildiğinde insan sağlığını olumlu yönde etkileyen faydalı mikroorganizmalara denir. Sindirim sistemi sağlığı için kullanılan ve yeterli miktarda bu probiyotik bakterileri içeren besinlere ise probiyotik besin denir. Sağlıklı bir insanın bağırsak florasında trilyonlarca mikroorganizma vardır. Buların %85’i yararlı yani probiyotik bakterilerdir. Normalde bağırsak hücreleri sindirilmemiş gıda ve toksik maddelerin kana geçmesine müsaade etmez. Yani bir güvenlik duvarı oluşturur. Probiyotik bakteriler bu güvenlik duvarını tutan başlıca askerlerdir. Eğer zararlı bakteriler sayı üstünlüğü ile faydalıları geçerse o zaman geçirgenlik bozulmaya başlar. Otistiklerin bağırsak florasında denge bozulmuştur. Probiyotik sayısı çok azalmıştır. Bu sebeple her gün düzenli probiyotik besin tüketmeleri sağlanmalıdır. Fermente süt ürünleri en iyi probiyotik kaynaklarıdır.
3. PREBİYOTİKLERDEN ZENGİN DİYET UYGULANMALI
Prebiyotikler; sindirim sistemi boyunca vücutta emilmeden kalın bağırsağa gelen ve burada probiyotik bakterilerin çoğalmasını sağlayan ve aktivitesini uyaran insan sağlığını olumlu yönde etkileyen besin lifleridir. Otistikler için en uygun prebiyotik besinler; yulaf sebze ve meyvelerdir. Diyetlerindeki lif miktarını 25-35 gr / gün olması gereklidir.
OTİSTİKLER İÇİN EN ÖNEMLİ PROBİYOTİK & PREBİYOTİK KAYNAĞI BESİNLER;
1. Keçi sütünden mayalanmış yoğurt ve kefir
2. Keçi peyniri
3. Sirke Turşu (betainden zengin olduğu için özellikle pancar turşusu)
4. Boza
5. Sebze & Meyveler
6. Yulaf
7. Probiyotik ve prebiyotik beslenme destek ürünleri
1. Tüm deniz ürünleri
2. İşlenmiş hazır gıdalar hazır meyve suları ve konserve gıdalar
3. Hidrojenize yağlar
4. Raf ömrü olan ve katkı maddesi içeren besinler diyetlerinde yer almamalıdır.
5. Plastik streç alüminyum folyo ve mikrodalga fırın kullanılmamalıdır. Cam mutfak araç-gereçleri kullanılmalıdır.
6. Organik gıdalar köy yumurtası doğal yemlerle beslenen hormonsuz hayvan etleri kullanılmalıdır.
7. Sebze meyveleri çok iyi yıkanmalı ve küflü baharatlar küflü besinlere çok dikkat edilmelidir. Açıkta satılan gıdalarda ve kuruyemişlerden uzak durulmalıdır.
8. Civalı termometre gibi civalı aletler kullanılmalıdır.
5. UYARICI MADDELER YASAK
Kafein tatlandırıcılar gıda boyaları renkli şekerlemeler nitrit sülfitler koruyucu maddelerin tüketimi sakıncalıdır.
6. RAFİNE EDİLMİŞ KARBONHİDRATLAR KULLANILMAMALI
Un ve şekerden fakir diyet uygulanmalı. Hazır meyve suları şeker ve şekerli gıdalar tüketimi sınırlandırılmalıdır. Otistiklerde mantar enfeksiyonları çok sık görülür. Şekerli ortamda mantarların üreme hızı 200 kat artar.
7. ANTİOKSİDANLARDAN ZENGİN DİYET UYGULANMALIDIR
Antioksidanlar immün sistemi güçlendiren ve vücudu serbest radikallere karşı savunan askerlerdir. Otistiklerde çökmüş bağışıklık sistemini güçlendirmek için antioksidan besinlere her gün bolca yer verilmelidir. A vitamini C vitamini E vitamini Selenyum Çinko ve Omega 3’ler antioksidan özellikleri ile öne çıkan besin gruplarıdır. Otistiklerin her gün düzenli olarak koyu yeşil yapraklı sebze meyve (kırmızı elma kırmızı üzüm ve çilek fenol içerdiği için yasak) ceviz badem gibi yağlı tohumlar karaciğer keçi sütü ve ürünleri yumurta et kurubaklagil tüketmeleri tavsiye edilmektedir.
Otizm İçin Örnek Menü
Sabah
1 adet haşlanmış yumurta
1 tatlı kaşığı tereyağı
1 tatlı kaşığı pekmez
1 dilim glutensiz ekmek
Ara
1 küçük nardan sıkılmış nar suyu
Öğle
1 köfte kadar et/tavuk/balık
4 yemek kaşığı sebze yemeği
1 dilim glutensiz ekmek
3 kaşık glutensiz makarna
Ara
1 çay bardağı yoğurt + 2 yemek kaşığı yulaf
Akşam
4 yemek kaşığı sebze yemeği
1 çay bardağı yoğurt
3 kaşık pirinç pilavı
Ara
1 su bardağı kefir + 2 tam ceviz