Köri tozunun temel öğelerinden olan zerdeçal batıda daha çok baharat olarak kullanılmasına rağmen Asya’da uzun zamandan beri doğal ilaç olarak kullanılmaktadır. Zerdeçal ayrıca Asya’da mide ve karaciğer rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılmıştır.

Gıdaların antioksidan kapasitesini gösteren değer olan Oksijen Radikali Emme Kapasitesi (ORAC) değeri Zerdeçal'da 44.776'dır. Bu değer ile zerdeçal antioksidan kapasitesi en yüksek baharatlar listesinde ilk sıralarda yer almaktadır.

Kurkumin zerdeçal olarak bilinen Curcuma longa isimli bitkinin köklerinden elde edilmektedir.  Kurkuminin ışığa duyarlı olduğu ve bu nedenle kurkumin içeren örneklerin ışığa karşı korunması  gerektiği belirtilmektedir.  

Etken maddesi kurkumin olan zerdeçalın 3 gramında yaklaşık olarak 30 ila 90 mg kurkumin bulunur.  Zerdeçal yetişkinler için; toz içeren kapsül sıvı özü ve tentür şeklinde kullanılabilir. Zerdeçalın kesim  kökü; günlük 1 5-3 gr kurutulmuş toz haline getirilmiş zerdeçal kökü; günlük 1-3 gr kullanılabilir   standart bir toz (kurkumin);400- 600 mg günde 3 kez alınabilir. Sıvı özü (1:1) günde 30 ila 90 damla;  günlük olarak sabah 1 ölçek akşam 1 ölçek tüketilmesi tavsiye edilir (1 ölçek 5ml'dir).  

Sağlıklı bireylerde kurkuminin güvenliği ve maksimum tolerans dozunu incelemek amacıyla  gerçekleştirilen çalışmalarda 12 g/gün’e kadar kurkumin alımının katılımcılar üzerinde herhangi bir  zararlı etki göstermediği saptanmıştır.  

Kurkuminin antioksidan özelliği özellikle kolonda oluşan hücresel DNA’ya zarar verebilen serbest  radikallerden kolon hücrelerini korumak için önemli bir olanak sağlar. Kolon hücrelerinde oluşan DNA  mutasyonları çok daha hızlı kanserli hücrelerin oluşmasına neden olabilir.  

Yapılan bir çalışmada insan kondrosarkom hücrelerinde (kıkırdak yumuşak doku tümörü) kurkuminin  antikanser etkileri araştırılmıştır. Değişik hayvanlara 21 gün süreyle kurkumin ekstresi verilmiş ve  sonuçları araştırılmıştır. Toplanan veriler incelendiğinde tümör hacminin %60 azaldığı görülmüştür.  

Kandrosarkom kemoterapiye cevap vermeyen kötü pragnozlu bir yumuşak doku tümörü olarak  bilinir. Dolayısıyla bu çalışma sonucunda kurkumin kandrosarkom tedavisinde yeni bir antikanser  ajan olarak onaylanmıştır.  

Kurkuminin terapötik(iyileştirici) etkisini antioksidan ve anti-inflamatuvar etkileri aracılığı ile  oluşturduğu düşünülmektedir. Özellikle çeşitli hayvanlarla yapılan laboratuvar testleri mide   bağırsaklar karaciğer ve cilt üzerinde anti-kanser etkileri doğrulamıştır. Hatta gelişmiş metastaz  oluşumu kanıtlanmış kurkumin ile azaltılabilir.  

Kanseri tedavi etmek amacı ile kurkumin kullanımı için klinik gelişim planı son zamanlarda Amerikan  Ulusal Kanser Enstitüsü tarafından da tanımlanmıştır. Çalışmalar aynı zamanda kurkumin tüketilen  Hindistan gibi ülkelerde kanser görülme riskinin tüketilmeyen ülkelere göre çok daha az olduğunu  göstermektedir. Kurkuminin Alzheimer hastalığının önlenmesi ve tedavisinde potansiyel bir role  sahip olabileceği düşünülmektedir. Kurkumin bir antioksidan olarak anti-inflamatuar ve lipofilik 

etkileri ile hastaların bilişsel fonksiyonlarını geliştirir.  

Genel olarak sağlık üzerine etkilerini birkaç maddede özetleyelim: 

• Biyoaktif bir kurkumin formunun iyi tolere edildiğini ve aşırı kilolu kişilerde kilo yönetimini  olumlu yönde etkileyebileceğini göstermektedir.  

• Doğal güvenli ve etkili CRP düşürücü ajanlar olarak kabul edilebilmekte ve inflamasyonun  önlenmesini sağlamaktadırlar. 

• Düzenli tüketimi özellikle metabolik sendromlu hastalarda kolesterolle ilişkili parametreleri  değiştirmek için alternatif bir seçenek olarak kullanılabilmektedir.  

• Zerdeçal ekstresinin anti-inflamatuar antioksidan hipoglisemik ve lipit düşürücü etkileri ile  ilgili yapılan bir çalışmada; yüksek yağ diyeti ile indüklenmiş canlı denekler iki gruba ayrılmış  ve bu gruplardan birine saptanmış dozlarda ekstre verilmiştir. Sonuç olarak zerdeçal ekstresi  kuvvetli antioksidan aktivitesi sayesinde LDL (low density lipoprotein)’ yi düşürdüğü  dolayısıyla atheroskleroz (damar sertliği) riskini azalttığı açıklanmıştır.  

• İnsülin sekresyonu üzerinde olumlu etkiler göstererek Tip 2 DM’nin gelişimini  geciktirebilmekte β-hücresi fonksiyonlarını iyileştirebilmekte β-hücresi ölümünü  önleyebilmekte ve insülin direncini azaltabilmektedir.  

• Ayrıca antihipertansif etkiler göstererek hipertansiyon üzerinde olumlu etkiler  göstermektedir. Ancak zerdeçalın kan sulandırıcı ilaçlar ve maddelerle birlikte kullanımı ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.  Diyabet hastaları safra taşı bulunan kişiler safra kesesi ve böbrek hastalığı olan kişiler   bağışklık sistemi problemi yaşayan kişiler gebe ve emziren kadınlar doktoruna danışmadan  zerdeçal tüketmemelidir.  

• Çocuklar için bilimsel olarak henüz belirlenmiş güvenilir bir miktar olmadığı için doktora  danışmadan çocuklara zerdeçal verilmemelidir.  

• Ameliyat olacak hastaların ameliyat tarihinden 2 hafta önce zerdeçal tüketimini  sonlandırması önerilir