Yaz neredeyse geldi güneş etkisini arttırmaya başladı. O zaman güneş vitamini olarak anılan D vitamininden bahsetmeden olmaz değil mi? Her ne kadar vitamin olarak adlandırılsa da D vitamini vücutta sentezlenebilmesi dolayısıyla hormon özelliği taşıyor. Tabi önemli olan nasıl adlandırıldığı değil vücudumuzdaki önemi öyleyse konumuza dönelim.

Vücuttaki Fonksiyonları Neler?

D vitamini vücudumuzda kalsiyum ve fosforun emilimini arttırır. Kemik oluşumunda ve kemik sağlığının korunmasında etkilidir. Osteoproz(kemik erimesi) riskini azaltır. Emildikten sonra yağ asitleri tarafından absorbe edilip lenf sistemine geçen D vitamini bağışıklık sisteminde de görevlidir.

Kaynakları Neler?

Sardalya somon gibi yağlı balıklar yumurta sarısı karaciğer gibi besinler D vitamini içerse de asıl kaynağı güneştir. D vitamininin büyük çoğunluğu güneş ışığı etkisiyle deride sentezlenir. Sentez miktarı ise güneş ışığının yoğunluğu ve derideki melanin miktarına bağlı olarak farklılık gösterir. Esmerlerde melanin pigmenti daha çok bulunduğundan D vitamini üretimi daha az olur.

D Vitamini Düzeyleri Ne Kadar Olmalı?

D vitamini düzeyini saptamak için kandaki 25(OH) D vitamini seviyesine bakılır. Buna göre:

>30ng/ml ise yeterli

20-30ng/ml ise eksiklik

<20ng/ml ise yetersizlik

<10 ng/ml ise ciddi yetersizlik şeklinde tanımlanmaktadır.

Eksikliğinde Neler Görülür?

D vitamini eksikliği osteoproz osteoartrit romatoid artrit raşitizm tip 1 diyabet ve  kolon meme cilt kanseri gibi birçok hastalıkla ilişkilendirilmektedir. 

Güneş ışığından yeterince faydalanamayanlar   böbrek hastaları esmer tenliler deri hastaları 7 gebeler yaşlılar bebek ve çocuklar D vitamini eksikliğinin en çok görüldüğü gruplardır. 

Ayrıca yapılan çalışmalarda obezitenin D vitamini eksikliği riskini arttırabileceği ve D vitamini eksikliğinin de obeziteye neden olabileceği gösterilmiştir.

Takviye Gerekli Mi?

Eksikliği önlemek için gebe ve emziklilik döneminde annelere 1200IU 1 yaşın sonuna kadar bebeklere 400IU D vitamini takviyesi yapılmalıdır. Yetişkinlerde de eksikliği sıklıkla görülen bu vitaminin kandaki düzeylerine göre takviye gerekebilir. Özellikle kemik-kas ağrıları hareket güçsüzlüğü gibi problemleriniz varsa ya da risk grubundaysanız D vitamini seviyenizi ölçtürmeyi ihmal etmeyin.