Günümüzde insanların başına gelen ve muzdarip olduğu konulardan biri de enfeksiyon hastalıklarıdır. İnsandan insana, hayvandan insana ve çeşitli yollarla bulaşıcı özelliği olan enfeksiyon hastalıklarından biri de hayvanlardan bulaşan ve hafif belirtileri olabildiği gibi ciddi etkiler oluşturabilen brusella hastalığıdır. Bakteriyel bir enfeksiyon olan brusella hastalığının net belirtileri olmakla birlikte tedavisi de genellikle tıbbi olarak yapılır.

Brusella Nedir?

Brusella, pastörize edilmemiş süt ürünleri ile hayvanlardan insanlara bulaşan, eklem ve kas ağrısı, ateş, kilo kaybı gibi belirtilerle kendini gösteren zoonotik bir bakteriyel enfeksiyondur. Tıbbi olarak bruselloz şeklinde aynı isimle bilinen brusella hastalığı; keçi, sığır ve koyun gibi hayvanlarla kurulan yakın temas ile de bulaşabilir. Bazı durumlarda hava yoluyla da bulaşabilir. Bu sebeple çiftçiler, kasaplar ve hayvanlarla yakın temasta çalışan insanların brusella hastalığına yakalanma ihtimali daha yüksektir.

Ateş ve eklem ağrısı başta olmak üzere çeşitli semptomlar ortaya çıkaran brusella hastalığının tedavisi genellikle antibiyotiklerle yapılır.

Brusella Nasıl Bulaşır?

Brusella, hayvanlardan insanlara bulaştığı bilinen bir hastalıktır. Hayvanlardan insanlara bulaşması direk hayvanlara temas yoluyla veya süt ve süt ürünleri tüketimiyle gerçekleşir. İnek, koyun, sığır ve keçi gibi hayvanlar brusella’nın bulaştığı başlıca hayvanlar olarak kabul edilir. Brusella’nın kişiden kişiye bulaşma durumu söz konusu değildir.

Brusella hastalığının insanlara bulaşma yolları aşağıdaki gibidir:

Çiğ süt ve et ürünleri tüketmek

Enfekte hayvanların sütünde yer alan brusella bakterileri, pastörize edilmemiş süt, peynir, dondurma ve tereyağı gibi ürünlerin tüketilmesi sonucu insanlara bulaşır. Bunlarla birlikte çiğ veya az pişmiş etler de brusella hastalığına yol açabilir.

Hayvanın doku veya sıvısına dokunmak

Enfekte olan bir hayvanın kanında, dokusunda veya sıvısında brusella bakterisi bulunabilir. Hayvanlarla temasla birlikte oluşan bir yara veya kesik brusella’nın vücuda girmesine neden olur. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin köpeklere dokunması bile riskli bir durum oluşturabilir.

Hava solumak

Havadan da yayılabilen brusella bakterileri bazı meslek grupları ve kişiler için risk teşkil eder. Çiftçiler, kasaplar, mezbaha çalışanları, veterinlerler ve avcılıkla uğraşanların brusella hastalığına yakalanma ihtimali daha fazladır.

Normal şartlarda insandan insana bulaşma durumu olmayan brusella, doğum sırasında ve anne sütüyle beslenen bebeklere geçebilir ancak bunun için daha kesin kanıtlara ihtiyaç vardır.

Brusella Belirtileri Nelerdir?

Ateş, terleme, baş ağrısı, sırt ağrısı ve fiziksel zayıflık gibi semptomlar ile kendisini gösteren brusella belirtileri şunlardır:

• En sık görülen belirtisi ateştir
• Küflü bir koku eşliğinde terleme
• Halsiz ve tükenmiş hissetme
• Bel, diz veya kalçada eklem ağrıları
• Titreme hissedilir.
• Sırt ağrısı
• Kilo kaybı
• Baş ağrısı
• Mide rahatsızlığıyla birlikte iştah kaybı
• Depresyon hali oluşabilir.
• Büyük ve ağrılı lenf düğümleri
• Kişi genel olarak kendisini iyi hissetmez.

Bu belirtilerin görülmesi, brusella hastalığını işaret edebilir. Bazı belirtiler haftalar veya aylar içinde kaybolup tekrar görülebilirken kimi insanlarda da kronik brusella hastalığı görülebilir. Kronik brusella hastalığının uzun vadeli semptomları şu şekildedir:

• Tekrarlayan ateş durumu
• Tükenmişlik hissi
• Eklem iltihabı
• Omurga kemiklerinin artriti

Brusella Teşhisi Nasıl Konur?

Brusella, grip benzeri belirtiler gösterdiği için teşhis sürecinde kolay tespit edilemeyebilir. Bunun için doktor hastalık geçmişiniz, yaşam öykünüz ve şikayetleriniz dışında bazı fiziksel muayeneler yapacaktır.

Doktorunuz fiziksel muayene sırasında şu durumları tespit edebilir.

• Karaciğer şişmesi
• Şişmiş lenf düğümleri
• Dalağın şişmesi
• Belirlenemeyen ateş
• Eklem ağrısı ve şişmesi
• Kızarıklık

Fiziksel muayenenin yanı sıra kan ve idrar tahlilleri de istenebilir. Daha ileri tetkikler için BT taraması, MR, beyin ve omurilik sıvısı kültürü, kemik iliği kültürü ve ekokardiyografi isteyebilir.

Brusella Nasıl Tedavi Edilir?

Brusella hastalığının belirtileri sonrası yapılan teşhislerin ardından kişi için tedavi süreci planlanır. Brusella genellikle antibiyotiklerle tedavi edilen bir hastalıktır. 6-8 hafta kullanılacak antibiyotik tedavisi hastalığın semptomlarını azaltıp süreci daha hafif bir şekilde atlatmaya yardımcı olur. Genellikle hastalıklar tedavi sürecinden itibaren 1 ay içinde hastalıktan kurtulur. Hastalığın tekrar nüksetmemesi adına ise antibiyotik kullanımı uzun sürebilir.

Brusella Hastalığı Nasıl Önlenir?

Brusella hastalığını önlemek için uygulanması gereken bazı yöntemler mevcuttur.

Bu yöntemleri uygulayarak brusella hastalığına karşı önlem almış, bulaşı riskinin önüne geçmiş olursunuz:

Pastörize edilmemiş süt ürünlerinden kaçının

Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri, brusella hastalığının en temel nedenlerinden biridir. Bu nedenle pastörize edilmemiş süt, peynir ve dondurma gibi ürünlerden kaçının, yurt dışına yaptığınız seyahatlarde bu tarz süt ürünlerini yememeye özen gösterin.

Eti yeterince pişirin

Etleri çiğ bırakmayarak yenebilecek seviyeye gelene kadar pişirmeye dikkat edin. Çünkü çiğ şekilde tüketilen etler de brusella hastalığına davetiye çıkarır.

El hijyenine dikkat edin

Hayvanlarla yakın temas kurmak zorunda kalınan bir alanda çalışan insanlar temas yoluyla bulaşının önüne geçmek için eldiven kullanmalıdır. Özellikle hayvanların dokusuna temas ederken veya bir hayvanın doğum yapmasına yardım ediyorsanız eldiven giymeyi ve el hijyenine dikkat etmeyi unutmayın. Çünkü brusella hastalığı hayvanlarla doğrudan temas kurarak da kana karışır.

Güvenlik önlemlerinizi maksimum düzeyde alın

Bir laboratuvar veya mezbahada çalışan insanlar için yüksek güvenlik önlemleri oldukça önemlidir. Laboratuvarda çalışanlar aldıkları numuneleri uygun koşullarda saklamalı, mezhaba çalışanları ise koruyucu kıyafetler giymeyi unutmamalıdır.

Evcil hayvanları aşılayın

Evlerde beslenen evcil hayvanların aşılanmasıyla brusella hastalığının önüne geçilmesi mümkündür. Hayvanlar için brusella aşısı mevcutken insanlar için herhangi bir aşı yoktur.

Brusella Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Brusella hastalığı ölümcül müdür?

Gerekli önlemlerin alınmadığı ve tedavi edilmediği takdirde brusella kronik bir hale gelebilir ve hastalık ciddi sonuçlar doğurabilir.

Brusella insana ne yapar?

Brusella, hayvanlarda insanlara çeşitli yollarla bulaşan bir enfeksiyon hastalığı olarak tanımlanır. Bulaşma sonrası ateş, baş ağrısı, eklem ağrıları, titreme, halsizlik, kilo ve iştah kaybı gibi belirtiler ortaya çıkarır.

Brusella hastalığı tamamen iyileşir mi?

Brusella hastalığı için en etkili tedavi yöntemi antibiyotik kullanımıdır. 6-8 hafta kullanımı önerilen antibiyotik tedavisi sonucu iyileşme süresi aylar sürebilir.

Sağlık Destek Sitesi tarafından hazırlanmıştır.