Yaygın spor yaralanmaları arasında görülen, beyzbol parmağı olarak da adlandırılan çekiç parmak, el parmaklarına gelen sert darbe ve travmalar sonucu ortaya çıkıyor. Parmak ucunu düzeltememe, şişlik, ağrı, kızarıklık gibi belirtileri bulunan çekiç parmak yaralanmalarının çoğu ameliyatsız tedavi edilebiliyor. Atel ile uzun bir tedavi süreci olan bu rahatsızlıkta gerektiğinde cerrahi de uygulanabiliyor. Tedavi edilmediği takdirde parmakta sertleşme, bükülememe gibi sorunlara neden olabilen çekiç parmak çocuklarda ciddi sıkıntılara sebep olabiliyor.  Çocuklarda tedavi edilmeyen çekiç parmak problemi parmağın küçük kalmasına ve düzgün büyümemesine yol açabiliyor. Sağlık Destek Sitesi Ankara Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Ali Turgay Çavuşoğlu, Beyzbol parmağı ile ilgili bilgi verdi. 

Beyzbol parmağı nedir? Çekiç parmak nedir?

Beyzbol parmağı olarak da bilinen çekiç parmak, bir parmağın veya başparmağın uç eklemini düzelten ince tendonun yaralanması sonucu oluşan deformitelerdir. Yaralanma sonucunda tendon parmak kemiğinden yırtılabilir veya ayrılabilir. Bir kemik parçası ayrılması durumuna da avülsiyon kırığı denilir. Ağrılı, ilerleyici semptomları bulunan ve eklem değişikliklerine yol açan bir hastalık olan Beyzbol parmağı, yaygın spor yaralanmaları arasında yer alır. El parmaklarının herhangi birini etkileyebilir. Çoğu çekiç parmak yaralanmaları baskın eli etkiler. Çekiç parmağına “damla Parmak” da denilir.

Çekiç parmak neden olur? Beyzbol parmağı neden olur?

Beyzbol parmağının sebebini yaralanma, uzatılan parmağa sert bir şey çarpması ya da parmak ucunun kapıya sıkışması gibi travmalar oluşturabilmektedir.  

Çekiç parmağın belirtileri nelerdir? Beyzbol parmağının belirtileri nelerdir?

El parmağında oluşan çekiç parmak belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Şişme
• Morarma
• Kırmızılık
• Parmak ucunu düzeltememe
• Hassasiyet
• Tırnağın ayrılması
• Tırnak yatağının altında kızarıklık
• Parmakta genellikle çürük oluşur. Parmak ucu belirgin şekilde sarkar ve yalnızca diğer elle yukarı itildiğinde düzelir

Beyzbol parmağının tanısı nasıl konulur?

Uzman doktor tarafından yapılan fiziksel muayenenin ardından teşhis koymak için genellikle röntgen, nadir durumlarda ise ultrason veya MR gibi ek görüntüleme bilgileri istenebilir. Röntgen yaralanmanın boyutunu görmek açısından önem taşır.  Tendon yırtıldığında distal falanksın bir parçası çekildiyse veya kemikte daha büyük bir kırık varsa, bu durum röntgende ortaya çıkacaktır. Röntgen ile ayrıca yaralanmanın eklem kemiklerini hizadan çekip çekmediği de görülebilmektedir.

Beyzbol (Çekiç) parmağın tedavisi nasıl uygulanır?

Tedavi edilmeyen çekiç parmak yaralanmaları yaralı parmak ucunun sertleşmesine ve deforme olmasına sebep olmaktadır. Çekiç parmak yaralanmalarının çoğu ameliyatsız tedavi edilebilmektedir. Ancak özellikle çocuklarda çekiç parmak yaralanmaları, kemik büyümesini kontrol eden kıkırdağı da kapsayabileceği için uzman hekim tarafından bu durum titizlikle değerlendirilerek tedavi edilmelidir. Böylece çocuklar büyüdüğünde parmaklarında bodurluk veya deformite gibi sorunların önüne geçilmiş olur.

Beyzbol parmağı olarak da bilinen çekiç parmak hem acil hem de uzun süreli tedavi gerektirebilir. Öncelikle yaralanma gerçekleştiğinde bir buz paketi havluya sarılarak parmak üzerine konulur. Yaralanan parmağın kalp hizasında tutulması şişliğin ve ağrının azalmasına yardımcı olur.  Gerektiği durumlarda ise ağrı kesici ilaç kullanılabilir.

Uzun süreli tedavide ise parmağa işlevinin geri kazandırılabilmesi için parmak ucunun bir atele sokulması ve tendonun iyileşirken en az altı hafta boyunca atel içinde tutulması gerekir. Çıkarılan bir kemik parçası varsa, uzman hekim kemik parçasının uygun pozisyonunu ve iyileşme sürecini kontrol etmek için splintlemeden bir veya iki hafta sonra tekrar röntgen isteyebilir. Daha sonra atelin en az altı hafta boyunca gece gündüz takılması gerekmektedir. Bu süre zarfında, hem atelin hem de parmağın temizlenmesine izin vermek için atel dikkatlice çıkarılabilir, ancak tekrarlayan yaralanmaları önlemek için yorucu faaliyetlerden ve sporlardan kaçınılmalıdır.

Ateli uzun zaman kullanmak ciltte tahrişe sebep olabilmektedir. Bu sebeple uzman hekimin önerilerini uygulamaya özen gösterilmelidir.  Çekiç parmak yaralanması daha karmaşıksa, eklem iyileşirken eklemi düz tutmak için cerrah tarafından parmağa cerrahi yolla küçük bir iğne sokulması gerekebilmektedir.

Çekiç parmak için cerrahi seçeneği nadir olarak uygulanmaktadır. Ancak büyük bir kırık parçası varsa veya eklem yanlış hizalanmışsa yani çizgi dışındaysa ya da dengesiz bir eklemle sonuçlanan kemik parçaları varsa bu yaralanma “karmaşık” kabul edilir ve ameliyat gerektirebilir. Bu durumlarda, yaralanma iyileşirken kemik parçalarını bir arada tutmak için pimler kullanılarak kırığı onarmak için ameliyat yapılır. Bu tip ameliyatlar için cerrahınız cildinizde küçük bir kesi yapabilir veya parmak ucunuzu düz tutmak için bir iğne veya tel sokabilir.

BEYZBOL PARMAĞI (ÇEKİÇ PARMAK ) İLE İLGİLİ SIK SORULAN SORULAR

Çekiç parmak ameliyatı nasıl yapılır?

Çekiç parmağını onarmak için yapılan ameliyat, genellikle lokal veya bölgesel anestezi altında gerekirse sedasyon ile ayakta tedavi edilebilir. Hasta normale döndüğünde hastanede kalmaya gerek olmadan evine gidebilir.

Beyzbol parmağı tedavisi için hangi bölüme gidilmelidir?

Çekiç parmak tedavisi için deneyimli bir ortopedi hekimine başvurmak gerekmektedir.

Beyzbol parmağının tam olarak iyileşmesi ne kadar sürer?

Tedavi edilen çekiç parmak rahatsızlığının 8 ila 12 haftalık splintlemeden sonra bile tamamen iyileşmesi üç ila dört ay daha sürebilir.

Beyzbol parmağı tedavisinden sonra fizik tedavi gerekir mi?

En az altı hafta ve yeterli iyileşmeden sonra yapılacak olan fizik tedavi ile parmağı güçlendirmeye yardımcı olmak için bir esneme ve egzersiz rutini geliştirilir. Ayrıca evde yapılacak egzersizler gösterilir.

Beyzbol parmağı kimlerde görülür?

Beyzbol parmağı yani çekiç parmak en çok beyzbol oyuncularında görülmektedir. Bununla birlikte basketbol, voleybol, futbol gibi sert topların kullanıldığı sporları yapanlarda sık izlenmektedir. Ayrıca günlük hayatta yatak düzeltilirken, parmağa sert bir şey çarptığında ya da parmak ucu kapıya sıkıştığında da ortaya çıkabilir.

Çekiç parmak artrite neden olabilir mi?

Parmak yaralanması yalnızca ekstansör tendonu içeriyorsa, artrit nadiren gelişir. Ancak tendon eklem yüzeyinden bir kemik parçası koparırsa ve yer değiştirmeye devam ederse artrit gelişebilir.

Beyzbol parmağı önlenebilir bir hastalık mıdır?

Sert top kullanılan sporları yaparken ya da günlük işler esnasında dikkatli olmak çekiç parmak yaralanmalarını önlemek için alınan tedbirler arasında yer almaktadır.

Beyzbol parmağı olan insanlar parmaklarını tekrar kullanabilir mi?

Çoğu insan çekiç parmak yaralanmasından kurtulur ve ameliyat olmadan parmaklarının tam veya tama yakın kullanımını yeniden kazanır.

Çekiç parmak tedavi edildikten sonra tekrarlar mı?

Bir yaralanma çeşidi olan beyzbol parmağı, tüm yaralanmalar gibi iyileştikten sonra aynı şekilde bir travmaya maruz kalmazsa tekrarlamaz.

Çekiç parmak tedavi edilmezse ne olur?

Çekiç parmak yaralanması tedavi edilmezse, o parmakta sertleşme görülebilir ve parmak bükülemez hale gelebilir veya parmak eklemin yanlış şekilde büküldüğü bir kuğu boynu deformitesi geliştirebilir.   Çocuklarda ortaya çıkan çekiç parmak daha fazla kaygı yaratır. Yaralanma kemik büyümesini kontrol eden parmaktaki kıkırdağı etkileyebilir.  Çocuklarda çekiç parmak tedavi edilmezse çocuğun parmağı bodurlaşabilir veya düzgün büyümeyebilir.

Beyzbol parmağı ağrılı bir hastalık mıdır?

Eklemi hareket ettirmeye çalışmak ağrıya neden olabilir ve parmak ucunda ağrı hissedilebilir.