Dermoid kistler, derinin altında ya da vücut içinde küçük şişlikler şeklinde ortaya çıkıyor. Genellikle kanserli olmayan bu hücreler eğer vücut içindeyse başka bir organa baskı yaparak komplikasyonlara neden oluyor. Vücut içindeki ve estetik kaygılara neden olan cilt altındaki kistler ameliyatla alınabiliyor. Sağlık Destek Sitesi Kayseri Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Çağdaş Koç, dermoid kistlerle ilgili bilgi verdi.

Dermoid kist nedir?

Dermoid kist doğuştan gelen bir durum olup bebeğin rahimdeki gelişimi esnasında deri altında oluşan kistik oluşumlardır. Dermoid kistler kese adı verilen bir hücre cebi içinde büyüyen normal dokulardır. Bu dokular cildin içinde veya altında beklenmedik bir yerde ortaya çıkarak büyümektedir. Dermoid kistler, vücudun herhangi bir yerinde olabilmektedir. Cildin yüzeyine yakın olanlar küçük topaklar halinde görülürken, vücudun içinde de gelişmektedir. Yavaş büyüyen bu kitlelerin içleri yağ ve deri hücreleri içerir. Dermoid kistler bir tümör gibi görünse de, bu kistler çoğu zaman tehlikeli değildir. Ortaya çıktığı bölgeye göre başka organlara baskı yapması söz konusu olduğunda ise ameliyatla alınmaları gerekebilir. Dermoid kistler, epidermoid kistler ya da dermal/epidermal inklüzyon kistleri olarak da adlandırılır.

Dermoid kistin çeşitleri nelerdir?

Vücudun çeşitli bölgelerinde ortaya çıkan 10 dermoid kistin 8’den fazlası baş ve boyunda görülmektedir. En sık görülen dermoid kist tipi, periorbital dermoid kisttir. Bu kistler, kaşlardan birinin dış kenarına yakın yerde oluşmaktadır.

Diğer yaygın dermoid kist tipleri ise şunlardır;

• Yumurtalık dermoid kisti: Yumurtalığın üzerinde ya da içinde oluşmaktadır.
• Spinal dermoid kist: Omurga üzerindeki bölgelerde ortaya çıkar. Belirti vermeyen bu kistler omurgaya veya omurilik sinirlerine baskı yapabilmektedir. Bu nedenle cerrahiyle çıkarılması gerekmektedir.

Nadir görülen dermoid kist türleri şunlardır;

• Epibulbar dermoid kisti: Gözün yüzeyinde ortaya çıkar.
• İntrakraniyal dermoid kist: Beyin içinde ortaya çıkan bu kistler tehlikelidir.
• Nazal sinüs dermoid kisti: Burnun içinde oluşmaktadır.
• Orbital dermoid kist: Göz çukurunun kemikleri çevresinde belirir.

Dermoid kist neden olur?

Dermoid kistlerin oluşumunun anne rahmindeki bebeklerin erken aşamalarında (fetal gelişim) geliştiği bilinmektedir. Bu kistlerin, cilt katmanlarının normalin dışında büyümesi nedeniyle oluştuğu düşünülmektedir. Bir dermoid kistin oluşması için, ciltte tipik olarak bulunan cilt hücrelerinin, dokuların ve bezlerin bir kesede toplanması gerekir. Bu bezler sıvı üretmeye devam ederek sıklıkla kistin büyümesine neden olur. Bir anlamda embriyonik birleşme sırasında epitel dokusunun o bölgede kalması sonucu oluşmaktadır.

Dermoid kistin belirtileri nelerdir?

Dermoid kistler birçok insanda belirti vermez. Bazı insanlar büyüdükçe bu kistlerin farkına varmaktadır. Semptomlar dermoid kistin tipine göre değişir.

Örneğin periorbital dermoid kistler kaşların kenarına yakın bir yumru şeklinde ortaya çıkmakta ve sarı tonda olabilmektedir. Zamanla, kistler bölgedeki kemiklerin şeklini de değiştirebilmektedir. Yumurtalık dermoid kisti pelvik bölgede ortaya çıkarak, özellikle adet döneminde ağrıya neden olur. Spinal dermoid kistler ise genelde büyüyen bir yapıya sahip olduğu için, omurilik veya sinirleri sıkıştırarak şu belirtilerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır;

• Yürümekte güçlük
• İdrar kaçırma
• Bacaklarda ve kollarda güç kaybı ve zayıflık

Dermoid kistin tanısı nasıl konur?

Dermoid kistler, uzman doktorlara giden hastaların şikayetleri üzerine teşhis edilmektedir. 

• Fizik muayene: Kist cildin yüzeyine yakınsa, uzman hekimler yapısına ve rengine bakarak fikir sahibi olmaktadır.
• BT (bilgisayarlı tomografi) veya manyetik rezonans görüntüleme (MR) : Bu invaziv olmayan görüntüleme yöntemleri kistin doku içindeki durumunu göstermektedir. Bu testler, kistin hangi damarlara yakın olup olmadığını da belirlemektedir. Ayrıca bir spinal dermoid kistin bir sinire yakın olup olmadığı da görülmektedir.
• Pelvik ultrason veya transvajinal ultrason: Yumurtalık dermoid kisti görüntülemek için ses dalgaları kullanır. Transvajinal ultrason sırasında ise vajinaya sokulan çubuk ile görüntüleme yapılmaktadır.

Dermoid kistin tedavisi nasıl olur?

Dermoid kistlerin tedavisi cerrahiyle yapılmaktadır. Herhangi bir dermoid kist türü için tek etkili tedavi yapılacak ameliyattır. Hangi ameliyatın yapılacağı dermoid kistin türüne göre belirlenir.

• Periorbital dermoid kistler lokal anestezi altında cilde yapılacak küçük bir kesiyle kistin çıkarılmasıdır. Cilt dikişlerle kapatılmakta ve mümkün olduğunca deri üzerinde az iz bırakılması amaçlanmaktadır.
• Yumurtalık dermoid kistler için minimal invaziv cerrahi (yumurtalık sistektomi) kullanılmaktadır. Kist büyükse, hem yumurtalık hem de kistin alınması gerekebilmektedir. 
• Spinal dermoid kistlerin çıkarılması için yapılan cerrahide mikroskop ve hassas aletler (mikrocerrahi) kullanılır. Genel anestezi altında yapılan ameliyat sırasında kistin tamamını çıkarılmaktadır.

Dermoid kist kanser yapar mı?

Dermoid kistler genelde kanserli hücreler değildir. Çok büyüdüklerinde komplikasyonlara neden olabilmektedir. Ancak yumurtalık dermoid kistlerinin sadece yüzde 1-2’si malign yani kanserli hücrelerden oluşabilmektedir. Bu kanser türü 50 yaş üstü kadınlarda daha sık görülmektedir.

Dermoid kist tehlikeli midir?

Dermoid kistler genellikle zararsızdır, ancak boyutları ve vücutlarındaki yere göre bazı komplikasyonlara neden olabilmektedir. Kistlerin büyümesi nedeniyle başka organlara baskı söz konusu olduğu için bazı tehlikeli durumlar ortaya çıkabilmektedir.

Dermoid Kist Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Dermoid kist ağrı yapar mı?

Dermoid kistin bulunduğu yere ve büyüklüğüne göre ortaya çıkan belirtiler arasında ağrı da olabilmektedir. Ağrı, baskı veya dolgunluk hissini içerebilmektedir. Deri üzerinde ortaya çıkan kistler ise ağrıya neden olmamaktadır.

Dermoid kist adet düzensizliği yapar mı?

Dermoid kistler, adet döngüsünde anormal vajinal kanamaya neden olabilmektedir. Kist, rahmin astarının daha fazla büyümesine neden olarak adet döngüsünü olumsuz etkilemektedir.

Dermoid kist alınmazsa ne olur?

Yumurtalık dermoid kistleri büyüme nedeniyle yumurtalığın şeklinin bozulmasına neden olabilir. Tedavi edilmezse, bükülme yumurtalığa zarar verebilir. Beyin içinde ortaya çıkan intrakraniyal dermoid kistler ise kafa tabanında baskıya neden olduğu için başka sorunlara neden olacaktır.

Dermoid kist ameliyatında yumurtalık alınır mı?

Dermoid kist büyükse, cerrahi sırasında yumurtalığı da almak gerekebilmektedir

Dermoid kist bebeğe zarar verir mi?

Gebelik boyunca dermoid kistlerin torsiyon, rüptür ve enfeksiyon gibi komplikasyonlara neden olma olasılığı vardır.

Dermoid kist tekrarlar mı?

Cerrahiden sonra dermoid kistler tekrar oluşabilmektedir. Erişkinlerde yapılan kapalı cerrahi sonrasında nüks oranı %4’tür.

Dermoid kistin içinde ne var?

Deriye açıldığı alanlarda peynirimsi materyallerden oluşan dermoid kistlerin içinde kemik, sıvı, saç telleri, sinirler, deri ile ter bezleri olabilmektedir.

Dermoid kist yumurtalıkta olur mu?

Yumurtalık dermoid kisti, hücrelerin atipik olarak büyümesiyle oluşur. Olgun doku ve yapışkan sıvı topluluğu olan bu kistler genellikle iyi huyludur.