Bebeklerin fiziksel, bilişsel ve aynı zamanda duygusal gelişimlerinin sağlıklı bir şekilde ilerleyebilmesi için ebeveynlerin iyi bir gözlemci olması gerekiyor. Erkek bebeklerde görülen inmemiş testis, üreme ve erkeklik hormonunu etkileyen çok önemli bir sağlık problemi olup, en kısa sürede tanı alması ve tedavi edilmesi gereken durumlar arasında yer alıyor. İnmemiş testis hastalığının fark edilebilmesi için ebeveyn gözlemi ve düzenli hekim muayenesi ön plana çıkıyor. Sağlık Destek Sitesi Diyarbakır Hastanesi Çocuk Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Murat Kemal Çiğdem, inmemiş testis ve merak edilenleri hakkında bilgi paylaştı.

İnmemiş Testis Nedir?

Sağlıklı bir erkek bebeğin anne karnındayken testisleri karın içerisinde yer almaktadır.  Zaman içerisinde doğuma yaklaştıkça testisler skrotum olarak adlandırılan torbaya inmektedir. Ancak bazı erkek bebeklerde bu iniş sağlanamaz ve testis torbaya inemez.  Doğum sırasında testisler kontrol edildiğinde ise torbada bulunamaz. İnmemiş testis, testislerin doğumdan sonra olması gereken skrotum olarak adlandırılan torba içinde yer almaması durumu olarak tanımlanmaktadır.

Zamanında doğmuş bebeklerin yaklaşık %3’ünde, prematüre bebeklerin ise yaklaşık %30’unda doğumda testisleri torbada değildir. Bu bebeklerin yaklaşık %80’inde ilk üç ay içerisinde testis inişini devam ettirerek torbaya yerleşir. Gebelik sürecinde olduğu gibi doğum sonrasında da anne ve bebeğin sağlıklı gelişimi için gerekli bazı fizik muayenelerin ve tıbbi testlerin yapılması gerekmektedir.

İnmemiş Testis Nedenleri Nelerdir?

Gebelik döneminin 7-9 aylarında anne karnında yer alan bebeğin testisleri karın içerisinde olması gereken noktaya inmiş olması gerekmektedir. Bu süreç 7 ayına ulaşan bebeklerde inme sürecinin başlamış olmasını gerektirir. İnmeye başlayan testis 9. Ayda ise inişi tamamen sağlamış olmalıdır. Testislerin torbaya inişi doğum sonrası 3. aya kadar devam ettiği düşünülmektedir.  Bebeğin 3 aylık olmadan önceki süresinde testisinin inmemiş olması durumunda öncelikle inmemiş testis tanısı konmamaktadır. Doğumda inmemiş testisi görülen bebeklere inmemiş testis tanısı konulabilmesi için yaklaşık 3 ay kadar beklenmektedir. Doğumdan sonra testisler torbada değilse ve 3 aylık olan erkek bebeğin testisler hala yerinde değilse bu testisin inme şansı bulunmamaktadır. İnmemiş testis nedenleri hakkında farklı görüşler bulunmaktadır. Bu görüşler kısaca şu şekilde sıralanabilir;

• Hormonal etkiler,
• Testisin hastalıklı olması,
• Çevresel faktörler.

Ancak kanıtlanmış bir neden bulunmamaktadır. İnmemiş testiste ailesel özellikte vardır. Ailede bir inmemiş testisli kişi var ise görülme olasılığı daha yüksek olmaktadır.

İnmemiş Testis Belirtileri Nelerdir?

Ebeveynler çocuk uykudayken ya da sıcak ortamdayken el teması ile testisleri kontrol etmelidir. Bu kontrol için en uygun zamanlardan biri ise banyo yaptırılırken çocuğun torbasının kontrol edilmesidir. Orada testislerin olup olmadığı el yardımı ile kontrol edilmelidir. Çoğu ebeveyn dokunma sonrası torbada hasar oluşabileceği düşüncesi ile korkmaktadır. Ancak çocuğun nasıl eline ve koluna dokunabiliyorsa torbasına da o şekilde dokunulabilir. Temas esnasında sert bilye şeklinde bir dokunun ele gelmesi gerekmektedir. Kontrol esnasında ele gelen bir şey yoksa bir hekime danışılmalıdır.

İnmemiş Testis Tanısı Nasıl Konur?

İnmemiş testis tanısında uzman hekim tarafından fizik muayene yapılması gereklidir. Bazı durumlarda ultrasonografi gerekli olabilir. Alanında uzman bir Çocuk cerrahı tarafından yapılacak muayene tanı için yeterlidir.

İnmemiş Testis Nasıl Tedavi Edilir?

Bazen ilaçlı hormon tedavileri şifa sağlayacağı düşünülerek önerilmektedir. Ancak bu durum çocuk cerrahları tarafından tasvip edilmez. İnmemiş testisin tek tedavisi cerrahi tedavidir. İlaç tedavisinin yeri yoktur. İlaç tedavisi bazı durumlarda çok zararlıda olabilir.

İnmemiş Testis Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Ameliyat ön hazırlığı olarak sadece kan testleri yapılmaktadır. Ameliyat, genel anestezi altında yapılmaktadır. Genellikle ameliyat sonrası aynı gün hasta taburcu edilir. Ertesi gün normal yaşama dönüş sağlanır.

Ameliyat sonrası toplamda bir yıllık tanı ve takip süreci vardır. Bu süre içerisinde testislerin gelişimi takip edilir.

İnmemiş Testis Hakkında Sık Sorulan Sorular

İnmemiş Testis Zararlı Nelerdir?

Testislerin çok önemli iki işlevi bulunur.

1. Erkeklik hormonu salgılar.
2. Üreme için sperm salgılar.

Testislerin bu iki önemli işlevini yerine getirebilmesi için en uygun ortam olan torbada yer alması gerekir. Eğer testis kanalda ya da karın içindeyse yüksek ısıya maruz kalacağı için fonksiyonunu kaybedebilir. Bu iki önemli işlev dışında inmeyen testislerde kanser gelişme riski diğerlerine göre daha yüksektir. Her inmemiş testiste kanser gelişmez. Ancak inmiş testislere göre kanser görülme riski daha yüksektir. Aynı zamanda psikolojik faktörlerin olumsuz etkileri ilerleyen yaşlarda görülebilir. Büyüme ve gelişme sonrası durumları anlamlandıran erkek çocuğun testisin olmaması özgüven eksikliği ve farklı psikolojik sorunlara neden olabilir. Bu nedenlerle testisi torbaya indirme ameliyatı en geç 1 yaş en erken 6 aylıkken yapılmalıdır.

İnmemiş TestisTekrarlar mı?

Nadir görülen durumlardan biri inmemiş testisin tekrarlamasıdır. Ancak mümkündür. Deneyimli bir çocuk cerrahı tarafından uygulanan ameliyat sonrası tekrarlama ihtimali oldukça düşüktür. Tedavi şekli yanlış uygulanır ise testisin küçülme ve yok olması ihtimali mevcuttur.

İnmemiş Testis Kısırlık yapar mı?

İnmemiş testisin kısırlığa yol açıp açmadığı konusunda farklı görüşler mevcuttur. Sağlıklı bir erkek bireyde 2 testis bulunur. Bir testisin sağlıklı olması halinde ve bu testisin yeterli hormonu ve sperm üretimini sağlaması halinde kısırlık olmayabilir. Ancak bazen iki taraflı inmemiş testis görülebilir. İki testiste inmeme durumu var ise kısır kalma olasılığı yüksektir.

İnmemiş Testis Kendiliğinden İner mi?

Testisin arada bir ele gelmemesi durumu gözlemlenebilir. Utangaç testis olarak adlandırılan durum ile inmemiş testis karıştırılır. Bazen testis torbaya inip bazen ise yukarı çıkabilir. Bu durum oldukça normal olarak karşılanır. Böyle bir durumda hekim tarafından utangaç testis tanısı almak gerekir. Utangaç testis olması durumunda dahi tamamen kontrollere ara verilmez. Tanı ve takibe devam edilmelidir. Çünkü ileriki dönemde testis yukarı çıkıp aşağı inmeyebilir. Testisin yukarı çıkıp aşağı inmemesi oldukça tehlikeli bir durumdur. Bu durumda da geç kalınmadan ameliyat edilmelidir.