Karpal tünel, bileğin alt kısmında bir açıklıktır, median sinirin karpal tünelden geçerken sıkışması sonucu ortaya çıkan el ve parmaklarda güçsüzlük, ağrı, uyuşma ve zayıflık karpal tünel sendromu olarak tanımlanır.
Karpal tünel sendromu, el bilek kemiğinde yer alan bir boşluk olan karpal tünelin içerisindeki baş, işaret, orta parmağa yayılan median sinirin sıkışması sonucunda elde uyuşma, karıncalanma ve ağrıya neden olan hastalıktır.
Karpal tünel sendromu belirtileri, bilekte ağrı, avuç içerisinde yanma, kaşıntı ve parmak uçlarında hissiyatın azalması şeklinde görülür. Parmaklarda şişlik ve bir şey kavramada güçlük de karpal tünel sendromu belirtileri arasında yer alır.
Karpal tünel sendromu ile ilişkili belirtiler şunlardır:
Bu belirtiler özellikle geceleri daha sık görülmekle birlikte kişilerin huzursuz uyumasına hatta uykusundan uyanmasına sebep olabilecek kadar rahatsız edici olabilir. Elin zorlandığı sıkma, taşıma, temizlik gibi işlerde ağrı ve uyuşukluk ortaya çıkar. Bu ağrı ve uyuşukluk omuza ve boyuna kadar uzanabilir. Hastalığın ilerleyen aşamalarında başparmak kaslarında erime, güçsüzlük, kavrama ve tutma hareketlerinde zorlanmalar meydana gelir.
Karpal tünel sendromu, karpal tünelden geçen median sinirin sıkışması durumunda ortaya çıkar. Elde yer alan ana sinirlerden biri olan median siniri, el bileği çevresinde oluşan kırıklardan, enfeksiyonu, belli hareketlerin sık olarak tekrarlanması, hamilelik sırasındaki hormonal değişiklerin ya da ileri yaşlarda dokuların esnekliğinin kaybolması nedeniyle görülür.
Bilekte şişme ya da tahrişe neden olan herhangi bir şey karpal tünel sendromuna neden olabilir:
Karpal tünel sendromunun teşhisi şikayetlerin sorgulanması, muayene bulguları ve Elektromiyografi (EMG) adı verilen bir tür sinir elektrosu çekilmesiyle yüzde 95 oranında konulabilir. EMG’nin negatif olmasına rağmen hastalığın var olduğu durumlarda muayene bulguları ve şikayetlere bakılarak karar verilmesi gerekir. Bu hastalık bazı durumlarda boyun fıtığı ile karışabileceği için tetkiklere boyun MR’ı da eklenebilir.
Öncelikle el ve el bilekleri zorlayan islerden kaçınılması, aşırı zorlanma yapılmaması gerekmektedir. Meslek nedeni ile el ve parmaklarını kullanan kişilerde el bileğini sürekli bükülü şekilde tutmamak gerekir. Bununla birlikte el, el bileği ve parmakları güçlendirici egzersizler yaparak kaslar kuvvetlendirilmelidir. Bu bölgeleri hareketsiz bırakmamak korunmadaki en önemli noktayı oluşturur.
Karpal tünel sendromunun tedavisinde bölgesel ağrı kesici ve ödem çözücü jellerin kullanılması faydalıdır. Bununla beraber sadece gece kullanılacak olan el-bilek atelleri ile sinir çevresine kortikosteroid enjeksiyonları son derece güvenli ve etkin tedavi sağlar. İlaç ve diğer tedavilere rağmen ağrı ve kuvvetsizlik yakınmaları devam eden ya da ilerlemiş hastalarda basit ve lokal anestezi altında yapılan yaklaşık 15 dakika süren ufak bir operasyon ile tam iyileşme elde etmek mümkün olur. İki haftalık el istirahatı sonrası hastalar normal günlük yaşantılarına dönerler.
Belli hareketlerin sık olarak tekrar edilmesinin karpal tünel sendromu ile ilişkisi bulunmaktadır. Bu kapsamda aşırı el işi yapan ev kadınları, daktilo ve bilgisayar kullananlar, müzik aleti çalanlar, titreşimli el aletleri kullanan teknisyenler, marangozlar, tenis oynayanlar, elleriyle sıklıkla bulaşık yıkayanlar, şoförler, kasaplarda karpal tünel sendromu sık görülür. Bunların dışında şeker, tiroit hastalıkları, romatoid artrit( eklem iltihabi), gut, aşırı şişmanlık gibi durumlar da sıklıkla izlenmektedir. Bu hastalığa sahip kişilerde hastalığın görülme sıklığı sağlıklı kişilere göre 4-5 kat daha fazla olmaktadır.
El-bilek hastalığı, diğer sinirleri etkileyen hastalıklar ile karıştırılabilir. Özellikle boyun fıtıkları belirtileri ile karışır. Ayrıca sinir sistemini etkileyen başta şeker hastalığı olmak üzere diğer metabolik hastalıklarda da benzer sorunlar görülebilir.
Bu hastalık kalıtsal değildir.
Hastalığın tedavisinin başarılı olması için teşhisin tam olarak konulması gerekir. Oluşan bozuklukların düzelmesi geciktirilir ve ileri derecede sinir hasarı meydana gelirse tedavi ile iyileştirmede sıkıntılar yaşanır ve kalıcı sakatlıkların oluşmasına sebebiyet verir.
Karpal tünel sendromunu tamamen bir meslek hastalığı olarak tanımlamak doğru değildir. Çünkü elini aşırı kullanan, zorlayan ve tekrarlayan hareketleri yapan kişilerde daha fazla görülmesinin yanında pek çok hastada neden olarak ortaya konulamayabilmektedir. El bileği kırıkları, yumuşak doku tümörleri, damar ve kas anomalileri gibi meslek dışı sorunlarda da bu hastalık görülebilir.
Hastalık 40 yaş üzerinde, özellikle 40-60 yaş grubu kadınlarda 4 kat daha fazla izlenir
Hamilelikte vücudun fazla su tutması karpal kanalı da etkiler. Median sinir aşırı sıvı nedeni ile baskı altında kalır ve el ile parmaklarda uyuşma, ağrı, karıncalanmaya neden olur. Bu durum genellikle doğum sonrası ortadan kaybolur. Gebelerde hastalığın görülme sıklığı ise 3’te 1’inde oranında olmaktadır.
Hamilikte vücudun fazla su tutmasi sonucu karpal kanalda etkilenir. Median sinir aşırı sıvı nedeni ile baskı altında kalır. El ve parmaklarda uyuşma, ağrı, karıncalanma görülür. Doğumdan sonra çoğunlukla kendiliğinden düzelir. Karpal tünel sendromu olan ve aşırı yakınma olusturan hamilerde tedavi olarak; el ve el bileğini zorlayıcı hareketleri yapmamak, el bileğini dinlendirmek için istirahat ateli kullanmak, tuz ve su alımı ile kiloyu kontrolde tutmak, el bilegi egzersizleri yaptırmak gibi yöntemler kullanılır.
Sağlık Destek Sitesi tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 26 Nisan 2024
Yayınlanma Tarihi: 18 Mart 2024
Sağlık Destek Sitesi
Sağlık kütüphanesi içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlı ve kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmıştır. Sağlığınızla ilgili tüm sorularınız, endişeleriniz, teşhis veya tedavi için mutlaka doktorunuza veya sağlık kuruluşuna başvurunuz.