Kalbin iki karıncığı (ventrikül) arasında delik bulunması olarak tanımlanan Ventriküler Septal Defekt (VSD), bin canlı doğumun yaklaşık %8’inde görülen yaygın olan doğumsal kalp hastalığıdır. Anne karnındaki bebeğin normal gelişimde, kalbin hazneleri arasındaki duvar doğum gerçekleşmeden kapanmaktadır. Bu sayede doğum sırasında oksijence zengin kanın oksijence fakir kanla karışması engellenir. Delik kapanmadığında kalpte daha yüksek basınca veya vücuda giden oksijenin azalmasına neden olabilir. Diğer birçok farklı doğuştan kalp hastalığına da sıklıkla eşlik eder.
Ventriküler Septal Defekt (VSD) vakalarında cerrahi zamanlama, deliğin büyüklüğü, yeri ve önem derecesine göre değişmekle birlikte genellikle yaklaşık 4 ay ve sonrasında yapılır ve delik kapatılır. Çok düşük kilolu ve deliğin tam kapatılmasına engel olacak ek patolojiler varsa, bu hastalarda, pulmoner hipertansiyondan korunma amacıyla, kalp akciğer makinesi kullanmadan (kapalı kalp ameliyatı) akciğer ana atar damarını daraltma (pulmoner bantlama) ilk tercih olarak düşünülebilir.
Sağlık Destek Sitesi Ataşehir Hastanesi Çocuk Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Hakan Ceyran, kalpte delik olarak bilinen Ventriküler Septal Defekt (VSD) hakkında bilgi verdi.
Ventriküler Septal Defekt (VSD) nedeni kromozom anomalileri, akraba evlilikleri gibi genetik faktörlerle birlikte, hamilelik döneminde bilinçsiz kullanılan ilaçlardan kaynaklanabilmektedir. Ventriküler Septal Defekt (VSD) hamilelik sürecinde bebeğin gelişimi sırasında meydana gelmektedir.
Tipi ve boyutuna göre farklı klinik belirtiler verebileceği gibi, Ventriküler Septal Defekt (VSD) hastalarında delikten dolayı, sol kalpten, sağ kalbe extra kan geçişi olduğundan, akciğerlere fazla miktarda kan gider. Bu nedenle aşağıdaki belirtiler görülebilir:
Muayenede duyulan sistolik üfürüm (kalbin kasılması sırasında oluşan üfürüm) ile Ventriküler Septal Defektin (VSD) ilk ön tanısı konulur. Kesin tanı ise hastaya yapılacak olan ekokardiyografi ile konulmaktadır. Ekokardiyografi ile kalpteki delik sayısı, Ventriküler Septal Defektin (VSD) tipi, boyutu, kalpteki delikten geçen kanın yönü ve miktarı, kalp boşluklarında Ventriküler Septal Defekte (VSD) bağlı oluşan değişiklikler değerlendirilebilir.
Ventriküler Septal Defekt (VSD) tedavisi, deliğin büyüklüğü, yeri ve önem derecesine göre değişmekle birlikte genellikle yaklaşık 4 ay sonrasında yapılır ve delik kapatılır. Bunların bir kısmı anjio/şemsiye yöntemi ile kapatılabilirken, çoğu açık kalp ameliyatı ile kapatılır. Tedavi edilmez ise akciğer kan basıncında artış ve kalp yetmezliği gelişebilir.
Küçük boyutlu olanlarında ise kendiliğinden kapanabileceği için klinik olarak takip edilebilmektedir.
Ventriküler Septal Defekt (VSD) daha tehlikelidir. Atrial Septal defekt (ASD) uzun yıllar asemptomatik kalabilir. Pulmoner hipertansiyon Atrial Septal defektlerde (ASD) ileri yaşlarda görülürken Ventriküler Septal Defektlerde (VSD) çok erken yaşlarda, hatta bebeklik döneminde bile gelişebilir ve tedavi şansını ortadan kaldırabilir.
Ventriküler Septal Defekt (VSD) ameliyatı açık kalp cerrahisi ile yani kalp durdurularak yapılır. Ventriküler Septal Defekt (VSD) ameliyatlarının büyük bir çoğunluğunun tedavisinde açık kalp ameliyatı tercih edilmektedir. Kalp odacıkları arasındaki delik kapatılırken bir yama ya da dikiş kullanılabilir. Akciğer ve kalp fonksiyonlarının durdurulduğu süreçte, bu görevleri kalp akciğer makinası sağlamaktadır.
Ventriküler Septal Defektlerin (VSD) bir kısmı anjio / şemsiye yöntemiyle de tedavi edilebilmektedir. Açık kalp ameliyatına gerek kalmayan bu yöntemde genellikle kasık damarına yerleştirilen katater yardımıyla kalpteki delik kapatılabilmektedir.
Ameliyat için kalpteki deliğin büyüklüğü önem arz etmektedir. Ancak kalpteki deliğin kaç mm olmasından ziyade, akciğere giden kan miktarı ve oluşan sağ / sol kalp şant oranı ameliyat kararını belirler.
Ventriküler Septal Defektler (VSD) ameliyatı geçiren bebeklerin ameliyattan sonraki yakın dönemde sağlıklı ortamlarda tutulması önemlidir. Bu nedenle, hasta bireyler ve kalabalık ortamlardan iki hafta süreyle uzak tutulmaları önerilir.
Bu ameliyatı olan çocuklarda uzun dönemde özel önlem almadan ve artmış bir risk olmadan, yaşıtlarıyla benzer fiziksel aktivitelerde bulunabilirler. Ancak bu çocuklar düzenli olarak çocuk kardiyoloji uzmanı tarafından düzenli olarak takip edilmelidir.
Ventriküler Septal Defektler (VSD) ameliyatı süresi kalpteki delik sayısına göre değişebilmektedir. Ancak genel olarak Ventriküler Septal Defektler (VSD) ameliyatı hastanın ameliyathaneye girmesi ve çıkması ile birlikte yaklaşık 3 saati bulur.
Ventriküler Septal Defekt (VSD) ameliyatı sonrası ilk üç ayda ağır spor önerilmez. Sonrasında tamamen normal yaşam koşullarında, dilediği sporu yapabilir.
Ventriküler Septal Defekt (VSD) ameliyatından sonra, çok düşük yüzde ile kalp ritim bozuklukları, deliğin tam kapanmama durumu görülebilir.
Ventriküler Septal Defektin (VSD) medikal tedavisi bulunmamaktadır ancak bu hastalığa bağlı gelişen kalp yetmezliği durumlarında ve tedavi edilmeyen VSD’lerde ortaya çıkan Pulmoner hipertansiyonda ilaç tedavisi uygulanır.
Küçük deliklerin yarıya yakını kendiliğinden kapanabilir. Bir yaşın üzerinde kapanmayan deliklerin yakın ve dikkatli takibi ve tedavisi gerekir.
Her iki ventrikülü(karıncık) ayıran ve septum diye adlandırılan yapı üzerindeki delikler lokasyonlarına göre VSD çeşitlerini oluşturur. Perimembranöz septum denilen bölgedeki delikler bu isimle anılır ve en sık görülen VSD tipidir. Müsküler VSD, birden çok, irili ufaklı deliklerin adlandırdığı tiptir. İnlet ve outlet VSD’ler kalbin orta kesimi ile çıkış bölümünde yer alan VSD’ler için kullanılır.
Ventriküler Septal Defekt (VSD) yaklaşık her bin canlı doğumda 2 kişide görülebilmektedir.
VSD küçülebilir ama büyümez. Ancak çocukla birlikte ölçüsü değişebilir.
Kendiliğinden kapanmayan ve önem arz eden tüm VSD’ler kapatılmalıdır. Kapatılmazsa erken dönemde, sık tekrarlayan akciğer enfeksiyonları, büyüme ve gelişme geriliği gibi durumlar ortaya çıkabilir. Sonrasında ise Pulmoner hipertansiyon, endokardit ve kalp yetmezliğne bağlı çok ciddi durumlar gelişebilir.
Güncelleme Tarihi : 17 Aralık 2024
Yayınlanma Tarihi: 14 Mart 2023
Sağlık Destek Sitesi
Sağlık kütüphanesi içeriklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlı ve kayıt tarihindeki bilimsel verilerle hazırlanmıştır. Sağlığınızla ilgili tüm sorularınız, endişeleriniz, teşhis veya tedavi için mutlaka doktorunuza veya sağlık kuruluşuna başvurunuz.