Gıda zehirlenmeleri bireylerin sağlıklarını tehdit eden, çoğu zaman geçici olan ancak kimi zaman da ölümcül sonuçlara yol açabilen zehirlenme türleridir.

Favizm ismiyle de bilinen bakla zehirlenmesi, bireylerde bakla bitkisini tüketme kaynaklı olarak zehirlenmenin ortaya çıktığı rahatsızlıktır.

Bakla zehirlenmesi genellikle flikoz-6-fosfat dehidrojenaz (G-6-PD) eksikliği olan kişileri etkilemektedir. Bu enzimin eksikliğine sahip kişilerin bakla tüketiminden kaçınması gereklidir. 

Bakla Zehirlenmesi Nedir?

Birçok kişi tarafından bakla zehirlenmesi nedir, sorusu sorulabilir.

Bu soru G-6-PD eksikliği bulunan kişilerin bakla tüketiminden etkilenmesi ve rahatsızlanması şeklinde cevaplandırılabilir.

Favizm hastalığına sahip kişilerde hastalığa bağlı belirtileri tetiklendiği kanıtlanan tek gıda bakladır.

Bu yüzden bu enzim eksikliğine sahip kişilerin bakla tüketmesi ölümcül sonuçlara yol açabilir.

Bakla zehirlenmeleri genellikle bu hastaları etkilemekle birlikte herkes için bir risk faktörü oluşturabilir.

Özellikle Ege ve Akdeniz gibi bölgelerde bakla bol miktarda yetiştirilip tüketildiğinden bakla zehirlenmesi vakaları ile daha sık karşılaşılabilinir. 

Bakla içeriğinde bulunan ve güçlü bir antioksidan olan divicine, kanlarındaki enzim oranları düşük olan bireylerin kan hücrelerinde parçalanmalar yaratabilir.

Bu parçalanmalar sonucunda bakla zehirlenmesi denilen durum ortaya çıkar.

Çiğ bakla tüketimi ile yüksek oranda oluşan bu zehirlenme türü kuru ya da dondurulmuş bakla tüketiminde, bakla tarlasındaki tozların solunmasında bile kendini gösterebilen bir rahatsızlık olur.

Bakla Zehirlenmesi Belirtileri Nelerdir?

Bakla zehirlenmeleri diğer gıda zehirlenmeleri türleri ile ortak belirtilere sahiptir ancak ayırt edici belirtileri ile de farklıdır. Bakla zehirlenmesi belirtilerişu maddelerle özetlenebilir:

• İdrarda renk koyulaşması,
• Ciltte solukluk
• Sarılık
• Halsizlik
• Karında ağrı
• Mide bulantısı
• Nefeste darlık
• Kusma
• Ateş

Bakla zehirlenmesi vakalarına yakalanmamak için G-6-PD enzim eksikliğine sahip kişilerin bakla tüketiminden kaçınması ve baklanın herhangi bir formunu yememesi gerekir.

Semptomlar bakla tüketilmesi sonrasında ağırlaşırsa en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna ve uzman hekime danışılması gerekir.

Semptomların hafif seyretmesi halinde dinlenme ve bol sıvı tüketimi gerçekleştirerek vücudun dinlenmesi ve kendine gelmesi hedeflenir.

İlerleyen vakalarda kan nakli ile birlikte destekleyici tedavi yöntemlerinin uygulanmasına başlanabilir.

Bakla Zehirlenmesi Neden Olur?

“Bakla zehirlenmesi nasıl olur?” gibi sorular, bakla zehirlenmesi sorunu ile karşılaşmış ya da çevresinde bu sorunu görmüş kişilerin cevabını merak ettikleri soruların başında gelir.

Favizm adıyla da bilinen bakla zehirlenmesi, G-6-PD enzim eksikliği teşhisi konulmuş kişilerde bakla tüketimi sonrası hemolitik anemi oluşması ile ortaya çıkar.

Bakla zehirlenmesi, kırmızı kan hücrelerinde bulunan enzim eksikliğine bağlı olarak gelişir.

Bakla zehirlenmeleri baklanın her şekilde tüketiminde ortaya çıkabilir.

Kan değerlerini birebir etkileyen zehirlenme türleri içinde yer aldığı için bakla zehirlenmesi ile karşı karşıya kalan kişilerin en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurarak tedavi desteği alması oldukça önemli bir yere sahiptir.

Bakla zehirlenmesi vakalarında hastalığın kalıtsal olarak gelmiş olmasına sık rastlanabilir.

Erkeklerde daha sık görülen bu hastalık kadınları da daha az oranda olsa da ekiler. Favizm, yoğun olarak baklanın sık tüketildiği yerlerde artış eğilimine sahip olur.

Akdeniz, Afrika ve Asya’nın güneyi gibi noktalarda bakla zehirlenmesi ve favizm ile karşılaşma oranları yükselir.

Bakla Zehirlenmesi Kaç Saatte Belli Olur?

Bakla zehirlenmesi belirtileri3 saat ile 48 saat arasında ortaya çıkar.

Belirtilerin ortaya çıkış süreci ve belirti yoğunluğu kişilerdeki enzim eksikliği oranlarına göre değişkenlik gösterebilir. Belirtiler, kişilerin sağlık durumlarına göre ortaya çıkar.

Bakla zehirlenmesi belirtileri içinde ilk saatlerde halsizlik ve vücutta enerjisizlik hissi ortaya çıkar.

Karında ağrı hissi ve bulanma da yine ilk görülen belirtiler içinde yer alır. İlk gün içerisinde sarılık, idrarda koyu rengin görülmesi ve ciltte soluklaşma oranı artar.

Bu belirtiler zehirlenmenin bir sonraki aşamasında ortaya çıkar ve vücutta hala etkili bir zehirlenme hali olduğunu gösterir. İki gün içerisinde ise nefeste darlık, çarpıntı hissi ve ateş yükselmesi gibi belirtiler ortaya çıkar.

Belirtilerin giderek artışı zehirlenmenin kuvvetini artırarak devam ettiğinin göstergesidir.

Hastanın en yakın sağlık kuruluşuna götürülmesi ve profesyonel tedavi desteği sağlanması bu noktalarda hayati bir öneme sahip olur.

Bakla Zehirlenmesi Nasıl Geçer?  

Bakla zehirlenmesi nasıl olur sorusuyla birlikte, bakla zehirlenmesi nasıl geçer, sorusu da en çok sorulan bakla zehirlenmesi soruları içinde yer alır.

Bakla zehirlenmelerinin semptomlarının hafifletilebilmesi ve hastanın kendini daha hızlı bir şekilde iyi hissedebilmesi için çeşitli uygulamalar gerçekleştirilebilir.

Hafif seyreden bakla zehirlenmeleri vakalarında doktor tedavisinin ardından hastanın evde dinlenme sürecinde iyi bir şekilde dinlenmesi sağlanabilir.

Birçok hastalığın en etkili tedavileri arasında vücudu dinlendirmek ve kendine gelmesine yardımcı olmak yer alır.

Dinlenme sürecinde vücudun sıvı dengesini korumak için su içmek de önemli bir yer tutar.

Zehirlenme belirtilerinin hastayı sarsacak düzeyde olması halinde doktorun tavsiyelerine uygun ilaç tedavileri ve gözlem süreci gerekebilir.

Hastalığın seyrini gözlemlemek ve hastanın kendini daha iyi hissetmesini sağlayacak uygulamaları gerçekleştirmek yerinde olur.

Bakla zehirlenmelerinin şiddetli olması halinde ilaçla bile olsa evde tedavi uygun olmaz.

Bu vakalarda hastanın takibi ve düzenli tedavisi için hastaneye yatışı gerçekleştirilebilir.

Bakla Zehirlenmesi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Bakla zehirlenmesi nedir?

Bakla zehirlenmesi, G-6-PD eksikliği bulunan kişilerin bakla tüketiminden etkilenmesi ve rahatsızlanmasıdır.

Bakla zehirlenmesi belirtileri nelerdir?

Kusma, mide bulantısı, halsizlik, ateş ve titreme bakla zehirlenmelerinin belirtileri arasında yer alır. Nefeste darlık yaşama gibi bazı belirtiler de zehirlenmenin ilerlemesi ve ağırlaşması halinde görülebilir.

Taze baklayı kimler yememeli?

Favizm hastalığına sahip kişilerin baklanın her türünden uzak durması oldukça önemlidir. Enzim eksikliğine bağlı olarak gelişen hastalık bakla yenildiğinde tetiklenir ve kan hücreleri zarar görür. Bu da kişinin sağlığı açısından önemli sonuçların ortaya çıkmasına neden olur.

Baklanın yan etkileri nelerdir?

Baklanın fazla tüketilmesi hazımsızlık gibi problemlerin ortaya çıkmasına neden olur. Bayat bakla tüketiminde karaciğer sağlığını etkileyecek problemler ortaya çıkabilir. Bakla ayrıca şeker hastası olan kişiler için de risk grubunda yer alan bir besindir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.