Yemek zehirlenmesi, tüketilen çeşitli gıdaların tüketicinin sindirim sistemi ve midesinde sorun yaratmasıyla ortaya çıkmaktadır.

Yemek zehirlenmelerinin semptomları genellikle birkaç saatten birkaç güne kadar bir aralıkta ortaya çıkar ve kişinin yaşam kalitesinde düşüşe neden olur.

İshal, kusma, baş dönmesi, bulantı ve halsizlik gibi birçok belirti ile kendini gösteren yemek zehirlenmeleri hafif durumlarda evde atlatılabilirken kötüye gitmesi halinde bir sağlık kurumu ve uzman yardımı gerektirebilir.

Yemek Zehirlenmesi Nedir?

Yemek zehirlenmesi, toksinler veya organizmalarla kontamine olan yiyeceklerin veya içeceklerin yenilmesi sonucunda görülen durumlar yemek zehirlenmesi nedir, sorusuna bir cevap oluşturabilir.

Bakteriler, parazitler ve virüs çeşitlerinin salgıladığı toksin maddeler vücutta çeşitli hastalıklara neden olur ve yemek zehirlenmesi bu şekilde ortaya çıkar.

Yemek zehirlenmesine neden olan temel etken bozulmuş veya uygun olmayan koşullarda saklanmış gıdaların tüketilmesidir.

Yemek zehirlenmesine neden olan bakteriler ise şöyledir:

• Salmonella
• E coli
• Staphylococcus aureus
• Campylobacter
• Listeria

Bakterilerle birlikte çeşitli virüsler (norovirüs) ve parazitler (giardia, toxoplasma) de yemek zehirlenmelerinde etkili bir rol oynar.

Yemek zehirlenmelerinde etkili olan bu formlar gıdaların bozulmasından, gerektiği şekilde korunmamasından ve yemekler içinde kullanılan malzemelerin seçiminde dikkatli olunmamasından kaynaklanabilir.

Yemek zehirlenmelerinin önüne geçilebilmek için yemekler içinde kullanılan tüm malzemelerin doğru koşullarda saklanmasına ve besinlerin zamanında tüketilmesine özen gösterilmelidir.

Yemek Zehirlenmesi Belirtileri Nelerdir?

Yemek zehirlenmesi belirtilerigenellikle yemek tüketimini takip eden 1 saat ile 70 saat arasında kendisini gösterir.

Semptomlar hızlı bir şekilde gelişebilir ve ani bir rahatsızlık hissi yaratabilir. Yemek zehirlenmelerinde en yaygın göstergeler mide bulantısı, ishal, kusma ve karın ağrısıdır.

Belirtilerin yoğunluğu vücuda alınan yiyecek miktarına ve zehirlenme düzeylerine göre değişkenlik gösterebilir. 

Yemek zehirlenmesi belirtileri genellikle şu şekildedir;

• Midede rahatsızlık ve ağrı
• İshal
• Kusma
• İdrarda kan görülmesi
• İştah kaybı
• Kramp
• Ateş
• Baş ağrısı.

Yemek Zehirlenmesi Neden Olur?

Yemek zehirlenmesi nasıl olur sorusu, yemek zehirlenmesi yaşamış kişilerce cevabı merak edilen soruların başında gelir.

Yemek zehirlenmesi, mikroplar, parazitler gibi oluşumlarla kontamine olan yemeklerin tüketilmesi nedeni ile ortaya çıkar.

Yemek zehirlenmesine neden olan durumları ise şu şekilde özetlemek mümkün olur:

• Yeteri kadar pişirilmemiş ya da ısıtma işleminde yetersiz kalmış yiyeceklerin tüketilmesi,
• Soğuk buz dolabında veya uygun koşullarda saklanmamış yemeklerin tüketilmesi,
• Uzun bir süre dışarıda kalmış yemeklerin tüketilmesi,
• Yemeklerin geç tüketilmesi

Yukarıdaki durumlar, yemek zehirlenmelerinin başlıca nedenleri içinde kendine yer bulabilir. 

Yemek zehirlenmesitehlikesinden korunmak için yemekte kullanılacak tüm malzemelerin iyi bir şekilde yıklanmış olmasından emin olunması gerekir.

Süt, yumurta, kırmızı et, balık, tavuk gibi hayvanî kaynaklı besinlerin buzdolabında muhafaza edilmesi ve dışarıda fazla bekletilmemesi gerekir.

Yemeklerde kullanılacak ürünlerin varsa son kullanma tarihlerine dikkat edilmesi gerekir.

Derin dondurucu içerisine konulan besinlerin oda sıcaklığında bekletilmemesi ve buzdolabında yavaş yavaş çözdürülmesi gerekir. 

Yemek zehirlenmelerinden korunmak için de çeşitli önlemler alınabilir.

Öncelikle kırmızı et, tavuk, balık gibi pişmemiş et ürünleri ile temas edildikten sonra eller iyice yıkanmalıdır.

Sabun kullanımı gerekir. Çiğ et ürünlerinin diğer besinlerle de temas etmemesine dikkat edilmelidir.

Et ürünlerinin iyice pişirilmesi yemek zehirlenmelerinin önlenmesinde önemli bir yer tutar.

Sebze ve meyvelerin tüketiminden önce de iyice yıkanması yemek zehirlenmelerinin önlenmesinde etkili olur.

Yemek Zehirlenmesi Kaç Saatte Belli Olur?

Yemek zehirlenmesifarklı bünyelerde farklı etkilere neden olduğu gibi farklı mikrop, bakteri ve parazit türlerinde de değişken sonuçlar verebilir.

Gıda zehirlenmeleri genel olarak 30 dakika ila 72 saatlik bir dilimde belirtilerini göstermeye başlar.

Gıda zehirlenmeleri ayırt edici belirtileri ve belirtilerin hızlı bir şekilde kendini göstermesi ile ayırt edilebilir özelliklere sahip olur.

Yemek zehirlenmesi belirtileri farklı saat ve gün aralıklarında kendini gösterebilir.

• Campylobakter kaynaklı zehirlenmelerin belirtileri 2-5 gün arasında ortaya çıkar,
• Clostridium perfingens kaynaklı zehirlenmelerin belirtileri 8-16 saat arasında ortaya çıkar,
• Clostridium botulinum kaynaklı zehirlenmelerin belirtileri 12-72 saat arasında ortaya çıkar,
• Listeria kaynaklı zehirlenmelerin belirtileri 9-48 saat arasında ortaya çıkar,
• Norovirüs kaynaklı zehirlenmelerin belirtileri 12-48 saat arasında ortaya çıkar,
• Staphylococcus auerus kaynaklı zehirlenmelerin belirtileri 1-6 saat arasında ortaya çıkar.

Yemek Zehirlenmesi Nasıl Geçer?

“Yemek zehirlenmesi nedir ve nasıl geçer?” sorusu, yemek zehirlenmesi yaşamış kişilerin cevabını merak ettikleri sorular içinde yer alır.

Yemek zehirlenmelerine bağlı birçok vakada hastalık birkaç gün içerisinde profesyonel tedavi gerektirmeksizin evdeki tedavilerle iyileşebilmektedir.

Çeşitli bitki çaylarının tüketilmesi midenin dinlendirilmesine ve kusma sonucu boşalan midenin yeniden dolmasına yardımcı olabilir.

Haşlanmış patates püresi, hafif kızarmış ekmek gibi besinler de yemek zehirlenmesi yaşamış kişilerin sağlıklarına daha hızlı kavuşmalarına yardımcı olur.

Yemek zehirlenmesi yaşayan kişilerin bol bol dinlenmesi gerekir, dinlenmiş vücut sayesinde zehirlenme etkileri bünyeden daha hızlı bir şekilde uzaklaştırılabilir.

Yemek zehirlenmesinde vücut büyük oranda sıvı kaybı yaşar, bu kaybın önüne geçilebilmesi ve vücudun kaybettiği değerleri yeniden kazanabilmesi için su ve maden suyu tüketimi önerilir.

Pirinç lapaları, muz, zencefil gibi besinler midenin rahatlamasına yardımcı olacağından yemek zehirlenmesi yaşayan kişiler bu gıdaları rahatlıkla tüketebilir.

Bazı yemek zehirlenmesidurumlarında ise profesyonel bir tedavi desteği gerekebilir. Böyle durumlarda en yakındaki sağlık kurumundan ve uzman bir hekimden destek alınması gerekir.

Konserve zehirlenmesi gibi ciddi yemek zehirlenmelerinde uzman desteği şarttır ve bu zehirlenme çeşitleri evdeki hiçbir tedavi yöntemiyle iyileşmez. 

Bakteri kaynaklı yemek zehirlenmelerinde uzman hekimin önermesi ile ilaç tedavileri uygulanabilir.

Geçici ve hafif etkili zehirlenmelerde sağlık kuruluşunun sağlayacağı serum ve mide temizlenmesine yönelik uygulamalar da gerçekleştirilebilir.

Yemek zehirlenmesi etkilerinin hafif veya ağır olmasını önemsemeksizin en yakındaki sağlık kuruluşuna başvurmak ve doğru bir tedavi yöntemi izlemek yerinde bir tercih olur.

Yemek Zehirlenmesi Hakkında Sıkça Sorular 

Yemek zehirlenmesi kaç saatte belli olur?

İlk belirtiler yarım saatte ortaya çıkmaya başlayabilir. Bunun yanında zehirlenme belirtileri tüketilen besinin miktarına ve vücudu nasıl etkilediğine göre değişkenlik gösterir. Yemek zehirlenmelerinde belirtiler birkaç güne kadar uzun bir sürede kendini göstermeye başlayabilir.

Yemek zehirlenmesi nasıl anlaşılır?

Zehirlenme yaşayan bir kişide mide bulantısı, kusma, ishal, kramp şeklinde belirtiler görülür. Belirtiler sağlıklı bir insanda bir anda ortaya çıkmasıyla kendini gösterir. Belirtiler tedaviler ile birkaç gün içerisinde kendiliğinden ortadan kalkar. Bu çizelge bireyin yemek zehirlenmesi yaşadığının göstergesi olur.

Yemek zehirlenmesine ne iyi gelir?

Kişi bol sıvı kaynaklı besinler tüketmelidir. Öncelikle bol su içerek vücudun kaybettiği suyun geri kazanılması hedeflenir. Muz, pirinç, tost ve elma gibi mideyi yormayan yiyecekler ilk etapta tüketilmek için tercih edilebilir. Zencefil, limon ve nane çayı gibi mide rahatlatıcı içecek türleri de yemek zehirlenmelerinin vücutta yarattığı olumsuz etkileri gidermede yardımcı olabilir.

Yemek zehirlenmesi kendi kendine geçer mi?

Etkilerinin hafif olması durumunda kendiliğinden zamanla iyileşebilir ancak her ihtimale karşı bir uzman yardımı ve desteği alınması önerilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.