Mercimeğin farklı çeşitleri vardır ve dünya çapında yaygın olarak tüketilmektedir. Latince adı “lens culinaris” olan mercimek, neredeyse hiç yağ içermeyen baklagiller ailesinin bir üyesidir. Yemeklik kuru baklagil ya da baklagil diye bilinen mercimeğin yaş hali kurutulup tohumları ayrıştırılır. Tohum versiyonlarına da bakliyat denir. Kırmızı mercimek faydaları arasında tok tutucu özelliği ve sindirim sistemine yararları ile sık tercih edilen bir gıdadır. 

 içinde küçük taneleriyle hızlı pişen kırmızı mercimek hem evlerde hem restoranlarda kullanılır. Protein ve lif bakımından zengin olması kırmızı mercimek faydaları arasında öne çıkan özellikler arasındadır.  

Kırmızı Mercimek Nedir?

Kırmızı mercimek en genel tanımıyla bir bakliyattır. İçinde hem çözünür hem de çözünmez lif bulunur. Bu iki tip lifin vücut için farklı faydaları vardır. Çözünmeyen lifler vücut tarafından emilmez ancak yiyeceklere bir hacim kazandırır. Böylece sindirim sistemi aktifleşir ve mide hareketliliği artar. Çözünür lifler ise suda çözünerek bağırsaklar tarafından emilirler. Bu lifler de kolesterol parçalarına yapışacak vücudun temizlenmesine destek olurlar.  

Kırmızı mercimeğin faydaları nelerdir sorusu için cevap sadece insan vücuduyla da sınırlı değildir. Kırmızı mercimeğin de içinde olduğu bakliyat grubunun vücuda yararı olduğu için çevreye de yararı vardır çünkü nitrojeni sabitleyen ürünlerdir. Bu da şu anlama gelir; atmosferdeki nitrojen bitkiler tarafından kolayca metabolize edilen amonyağa dönüşür ve çevrenin temizlenme döngüsü sağlamlaşır. Kırmızı mercimek de bir bakliyat olduğu için bu döngüye katkı sağlayan bir role sahiptir.

Kırmızı Mercimek Besin Değeri Nasıldır?

Kırmızı mercimek besin değeri açısından birçok farklı içeriği almamızı sağlar. Örneğin, magnezyum, çinko ve potasyumla dolu olan kırmızı mercimek taneleri tam bir besleyici kaynaktır. %25'ten fazla proteinden oluşan kırmızı mercimek bu açıdan et için alternatif olabilecek bir gıdadır. Bu yüzden  diyetler için uygun bir seçenektir. Protein içeriğinin yanında mineral desteği de özellikle vejetaryen beslenen kişiler için büyük bir artıdır. 

Farklı mercimek türlerinin besin içerikleri biraz farklılık gösterse de 1 bardak yani ortalama 200 gram pişmiş mercimek için besin değeri yaklaşık şöyledir:

• Kalori: 230
• Karbonhidrat: 39,9 gram
• Protein: 17,9 gram
• Yağ: 0,8 gram
• Lif: 15,6 gram
• Tiamin: Günlük değerin %28'i
• Niasin: günlük değerin %13'ü
• B6 Vitamini: Günlük Değerin %21'i
• Folat: Günlük değerin %90'ı
• Pantotenik asit: Günlük değerin %25'i
• Demir: Günlük değerin %37'si
• : Günlük değerin %17'si
• Fosfor: Günlük değerin %28'i
• Potasyum: Günlük değerin %16'sı
• Çinko: Günlük değerin %23'ü
• Bakır: Günlük değerin %55'i
• Manganez: Günlük değerin %43'ü

Mercimekten en çok yapılan tarifler arasında olan kırmızı mercimek çorbası faydaları arasında besin değeri yoğunluğu yanında ortalama bir porsiyonun 150 kalori olması da sayılabilir. Bir kase çorba ve salata ile uzun süre tokluk hissederek, enerjinizi yerinde tutabilirsiniz.  

Kırmızı Mercimek Faydaları

• Düşük Kolesterole Yardım: Kırmızı mercimekte bulunan çözünür lif kötüolarak bilinen birimlere bağlanarak vücudumuzun safra asitleri yoluyla onu dışarı atmasına yardımcı olur. Bu da kolesterolümüzün düşürmesini sağlar. Böylece kalp sağlığı desteklenmiş olur.
• Kırmızı Kan Hücrelerine ve Hücre Bölünmesine Desteği: Kırmızı mercimek önemli miktarda folat içerir. Folat, kanımızda kırmızı kan hücrelerinin oluşmasına yardımcı olan B9 vitamininin suda çözünen doğal bir versiyonudur. Folat eksikliğindetetiklenebilir. Folat ayrıca hücre bölünmesinde de rol oynayan bir süper kahramandır. Yeterli miktarda folat alınmadığında vücudumuzun temel yapı taşı olan DNA olumsuz olarak etkilenebilir. Yetersiz folat bazı kanser türlerinin gelişiminde bile dolaylı olarak faktörlerden biri olabilir. 
• Sindirim Sistemi Sağlığına Katkı: Kırmızı mercimekte bulunan çözünmeyen lifler sindirim sisteminde şişerek mide aktivitesini yükseltir. Böylece sindirim hızı artar. Düzenli bağırsak hareketlerine pozitif etki ile birlikte de boşaltım sistemi sağlığı da desteklenmiş olur. Kırmızı mercimek zengin bir bitki bazlı protein ve lif kaynağıdır. Öğünlerinize kırmızı mercimeği dahil etmek, lif ve protein ihtiyacınızı kolayca karşılamanıza yardımcı olabilir. 
• Kan Şekeri Kontrolü: Kırmızı mercimek faydaları arasında kan şekeri kontrolüne sağladığı katkı çok önemlidir. Kırmızı mercimek lif açısından çok yüksek olduğundan kan şekeri kontrolünün iyileştirilmesine yardımcı olur. Diyetteki lif miktarının arttırılmasının hastaların glisemik kontrolüne yardımcı olduğunu ve hatta kardiyovasküler hastalık risklerini azalttığı araştırmalarda gözlenmiştir. 
• Demir Takviyesiyle Enerjiyi Yükseltme: Demir, vücudumuzda oksijenin taşınmasında rol oynayan hemoglobinin oluşumu için gereklidir.yorgunluğa neden olur ve kişinin günlük aktivitelerini yapmasını bile engelleyebilir. Kırmızı mercimeğin demir açısından çok yüksek olması nedeniyle, bitki bazlı bir beslenmeye mercimeğin dahil edilmesi, özellikle üreme çağındaki kadınlar için önemli olan uygun demir seviyelerinin korunmasına yardımcı olabilir.
• Obeziteyle Mücadele: Aşırı kilolu veyaya da tip 2hastası 39 kişi üzerinde yapılan 8 haftalık bir çalışma, her gün 1/3 bardak (60 gram) mercimek yemenin HDL (iyi) kolesterol düzeylerini artırdığını ve LDL (kötü) kolesterol düzeylerini önemli ölçüde azalttığını göstermiştir. Mercimek tok tutucu özelliği sayesinde de genel gıda alımını azaltmaya da yardımcı olabilir, bu da kilo vermeyi ya da kiloyu korumayı destekler.
• Kalp ve Kan Dolaşımı Dostu: Kırmızı mercimek kan basıncı sorunları ve farklı birçok kronik hastalıklara karşı koruma sağlayan fitokimyasallar adı verilen bileşikler içerir. Mercimekteki proteinler, normalde kan damarlarının daralmasını tetikleyen ve dolayısıyla kan basıncını artıran anjiyotensin I-dönüştürücü enzimi bloke edebilmektedir. 
• Antioksidan ve Anti inflamatuar: Kırmızı mercimek, sağlığı geliştiren fitokimyasalların bir kategorisi olan polifenoller açısından zengindir. Kırmızı mercimekteki prosiyanidin ve flavonoidler gibi bazı polifenoller güçlü antioksidan, anti inflamatuar ve nöroprotektif etkilere sahiptir. 

Kırmızı Mercimek Dışında Farklı Mercimek Türleri Nelerdir?

Mercimek genellikle sarı ve kırmızıdan yeşil, kahverengi veya siyaha kadar değişebilen renklerine göre sınıflandırılır. Her mercimeğin genel manada faydaları benzer olmakla birlikte hepsinin kendine özgü özellikleri de vardır. En yaygın mercimek türleri şöyle sıralanabilir:

• Kahverengi: Kahverengi mercimek en çok yenen türdür. Dünyada farklı kültürlerde beğenilen bir tada sahiptirler. Bu mercimekler pişirme sırasında şekillerini korurlar. 
• Yeşil: Yeşil mercimeklerin boyutları değişebilir. Yeşil mercimeğin “Puy” isimli acımsı bir türü de vardır.
• Sarı ve Kırmızı: Bu mercimekler bölünerek çabuk pişen türdedirler. Tatlı ve biraz cevize çalan bir tada sahiptirler. 
• Siyah: Havyar gibi görünen küçük siyah mercimekler özellikle salatalarda kullanılırlar. 

Kırmızı Mercimek Faydaları Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Mercimeğin yan etkileri nelerdir?

Mercimek hem lezzeti hem tok tutucu özelliği ile adeta bulunmaz bir nimet gibidir. Ancak öğünlere bu gıdayı dahil ederken kırmızı mercimek faydaları ve zararları birlikte değerlendirilmelidir. Kırmızı mercimek, baklagillerde bulunan lektine karşı hassasiyeti olan kişilerde iltihap sorunu yaşanabilir. Lektinle yaşanan sorunun etkisiyle halsizlik, bağırsak sorunu gibi negatif etkiler yaşıyorsanız bir uzmanla görüşmenizde fayda vardır. Genellikle bu tip durumlarda çözüm problem yaratan gıdayı azaltmak olur.

Mercimek faydaları için nasıl tüketilir?

Kırmızı mercimek ve diğer mercimek türleri kuru olarak satılan gıdalardır. Mercimeği kolay pişirmek için önceden ıslatabilirsiniz ya da düdüklü tencereden faydalanarak hızlı pişirme de yapabilirsiniz. Mercimeğin en çok kullanıldığı yerler çorbalar, salatalar ve mercimek köftesidir denebilir. Ülkemizde sıklıkla tüketilen kırmızı mercimek çorbası faydaları arasında yüksek kan basıncını düşürmesi, ödeme azaltması ve kalp sağlığını desteklemesi başlıca maddeler arasında sayılabilir. 

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.