İnsan vücudunda belirli görevler farklı sistemlerin sorumluluğundadır. Üremeyle ilgili tüm süreci yöneten sisteme üreme sistemi denir.

Üreme sisteminin ve cinsellikle ilgili konuların sağlıkla ilerlemesi için bazı hormonlar devreye girer.

Bu hormonlar arasında FSH hem kadın hem erkek için önemli bir yer tutar. 

FSH hormonu nedir, sorusunun cevabı “FSH beyinde hipotalamusun salgıladığı GnRH etkisiyle yine beyinde bulunan bir başka önemli yapı olan  salgıladığı bir hormondur” şeklinde verilebilir.

FSH’ın fazla yüksek ya da düşük olması durumlarında cinsel sağlıkla ilgili problemler yaşanabilir. 

FSH Nedir?

FSH nedir sorusunu yanıtlarken FSH’ın açılımını aktarmak yararlı olur. FSH aslında bir kısaltmadır. F: Follicle, S: Stimulating, H: Hormone kelimelerinin baş harfleridir.

Follicle: Folikül, Stimulating: Uyarıcı, Hormone: Hormon anlamına gelir. Yani FSH folikül uyarıcı hormon demektir.

Folikülden kasıt kadınlarda yumurta üretimi sürecinde yer alan folikül yapısı, erkeklerde ise sperm üretici testislerdir. 

Foliküller kadınlarda yumurtalıklarda  ve  üretir. Böylece  döngüsü sağlıklı şekilde ilerler.

Erkeklerde ise bu etkileşim testislerde sperm üretimi ve gonad gelişimi olarak ilerler.   

Folikül uyarıcı hormon salınımıyla kadınlarda yumurta, erkeklerde ise sperm üretimi tetiklenir. FSH ile birlikte bu süreçte görev alan bir diğer önemli hormon da LH hormonudur. 

Üreme ve cinsellikle ilgili sorunlar olduğunda FSH seviyesine bakılması tetkiklerin bir parçası olur. FSH testiyle kan veya idrardan FSH seviyesine bakılabilir. 

FSH Hormonu Görevi Nedir?

FSH nedir tam olarak anlamak için görevlerini bilmek gerekir. FSH kanda ilerleyip organ, doku ve kaslara bazı mesajlar iletir ve böylece farklı süreçler organize edilebilir.

FSH’ın en çok etkin olduğu konu cinsellik ve üremedir.  

Folikül uyarıcı hormon LH (Lutein yapıcı hormon) ile birlikte çalışır. Görevleri kadın ve erkeklerde farklıdır.

Kadınlarda yumurta üretiminin sağlıklı bir döngüde ilerlemesi, yumurta salınımının doğru zamanda olması ve regl döngüsünün normal şekilde işlemesinden bu hormon sorumludur. 

Erkeklerde ise sperm üretiminin kontrolü folikül uyarıcı hormon sayesinde olur. Sperm üretimi normal şekilde devam eden erkeklerde FSH hormonu miktarı sabit olur.  

Erkeklerde ve kadınlarda üreme organlarının işleyişinin sağlığı ve kısırlık gibi konularda vücudu kontrol etmek için FSH seviyesi testi yapılan ölçümler arasındadır. 

FSH Kaç Olmalı?

FSH nedir kaç olmalı soruları genellikle arka arkaya gelir. Folikül uyarıcı hormon seviyesinin normal aralığı kadın ve erkekte değişir.

Ayrıca kişinin yaş aralığına göre de referans aralıklar farklılaşır.  

Ortalama olarak değerler; ergenlik öncesi dönem için 0 - 5,0 IU/L, ergenlik dönemi için 0,3 - 10,0 IU/L ve yetişkinlik dönemi için 1,5 - 12,4 IU/L şeklindedir. 

Kişinin fiziksel ve tıbbi olarak durumuna, yaşına, cinsiyetine, kadınlarda regl döngüsünde bulunulan zamana, laboratuvar koşullarına göre FSH değerlerinin analizi ve sonuçların yorumu değişebilir. 

Test sonucunda çıkan değerler doğurganlıkla ilgili genel bir fikir verir. Folikül uyarıcı hormonun düşüklüğü ve yüksekliği birtakım problemlerin sinyali olabilir. 

Erkeklerde FSH Normal Değeri Kaç Olmalı?

Erkeklerde FSH testi ile sperm sayısı azlığı, hipogonadizm (cinsiyete uygun seks hormonları azlığı ya da yokluğu) ve testis fonksiyonları gibi konulara dair inceleme yapılır. 

Erkeklerde normal kabul edilen FSH hormonu değerleri şöyledir:

• Ergenlik öncesi dönem: 0-5 mIU/mL
• Ergenlik dönemi: 0.3-10 mIU/mL
• Yetişkinlik dönemi: 1.5-12.4 mIU/Ml

Erkeklerde yüksek folikül uyarı hormon değeri sperm üretimi sürecindeki sorunların sinyali olabilir. 

Kadınlarda FSH Normal Değeri Kaç Olmalı?

Kadınlarda FSH testi ile kısırlık durumu kontrolü, düzensiz regl döngüsünün analizi, hipofiz bezi sorunları ve yumurtalıkla ilgili hastalıklar gibi konularda detaylı inceleme gerektiğinde yapılır. 

Kadınlarda normal kabul edilen FSH hormonu değerleri şöyledir;

• Ergenlik öncesi dönem: 0-4 mIU/mL
• Ergenlik dönemi: 0.3-10 mIU/mL
• Regl dönemi: 4.7-21.5 mIU/Ml
• Menopoz sonrası: 25.8-134.8 mIU/Ml

Kadınlarda folikül uyarıcı hormon değeri 30 IU/L ve üzeri ise ve 1 yıldır adet görme olmuyorsa menopozun başladığı kabul edilebilir.

Yüksek değerler kadınlarda doğurganlıkta sorun yaratır ve tüp bebek için de destekleyici bir tablo olarak kabul edilmez.

Bazen düşük FSH değeri de çocuk yapmayı olumsuz etkileyen bir durum olarak sayılabilmektedir.  

FSH Yüksekliği Nedir? FSH Yüksekliği Sebepleri Nelerdir?

20 mIU/mL üstündeki FSH değeri kadın ve erkeklerde farklı şekilde yorumlanır. Kadınlarda adet veya menopoz durumu yoksa yumurtalık sayısı azlığına erkeklerde ise sperm sayısı azlığına işaret eder.

Genç kız ve genç erkeklerde ergenlik döneminde ve yetişkinlerde de hormon tedavisi görme durumunda FSH değerlerinin yüksek çıkması beklenen bir durumdur. 

FSH yüksekliği sebepleri genel olarak şöyle sıralanabilir;

• Kadınlarda düşük yumurta sayısı
• Kadınlarda  
• Kadınlarda  
• Kız çocuklarında  
• Erkeklerde sperm azlığı
• Erkeklerde testis yetmezliği
• Erkeklerde testis hasarı (inmemiş testis,, radyasyon)
• Hem kadın hem erkeklerde yaşlılık
• Hem kadın hem erkeklerde hipofiz tümörleri
• Hem kadın hem erkeklerde tiroid bozuklukları
• Hem kadın hem erkeklerde hormon tedavisi
• Hem kadın hem erkeklerde genetik bazı sorunlar
• Hem kadın hem erkeklerde stres

FSH Nasıl Düşürülür?

FSH yüksekliğinin sebebi herhangi farklı bir hastalık ise ona yönelik tedavi yapıldığında hormon düzeni de sağlıklı şekline döner.

Örneğin bir kadında polikistik over sendromu (PKO) yüzünden folikül uyarıcı hormon seviyesi çok artmışsa PKO tedavi edildiğinde normal seviyesine döner.

Bir başka örnek olarak tiroid sorunları folikül uyarıcı hormon seviyesini çok arttırmışsa tiroide yönelik tedaviler hormonal sistemin de sağlığına kavuşmasını sağlar. 

FSH yüksekliğinin sebebi yaşlılık, menopoz gibi insanın doğal olarak geçireceği belli süreçlerden dolayı oluyorsa normal kabul edilir. Hormonal değişimlerin zorlayıcı etkilerini hafifletmek için bazı yaşam kalitesini yükseltecek yöntemler önerilir. 

Kadınlarda östrojen hapıyla FSH seviyesi baskılanabilir ancak bu yumurta kalitesinin direkt iyileşeceği anlamına gelmez.

Benzer şekilde erkekte FSH seviyesinin düşürülmesi de direkt sperm sayısının yükseleceği anlamına gelmez. 

FSH Düşüklüğü Nedir? FSH Düşüklüğü Neden Olur?

0.3-10 mIU/mL aralığından düşük olan FSH değerleri çoğunlukla gecikmiş ergenlik belirtisidir.

Yetişkinlikte FSH düşüklüğü varsa kadınlarda yumurtalık zayıflığı, erkeklerde ise testis yetmezliğiyle ilgili adımlar atılması gerekebilir.

Bu süreçte hipofiz bezi ve hipotalamusun sağlıklı çalışıp çalışmadığı kontrol edilir.  

FSH düşüklüğü sebepleri şöyle sıralanabilir:

• Yumurta miktarında azalma
• Hipofiz bezi ve/veya hipotalamusta problemler olması
• Hızlı kilo kaybı yaşanması
• Çok fazla soya tüketimi

FSH Nasıl Yükseltilir?

Erkeklerde tedavide altta yatan sebeplere odaklanılır. Genellikle hormonal tedavi yöntemleri kullanılır. Yaşam tarzında yapılacak değişimler de destekleyici niteliktedir. 

Kadınlarda tedavide ise sebep çoğunlukla hormonal dengesizlik olduğu için hormon mekanizmasını düzeltmeye yönelik yöntemlerde kullanılır.

Ayrıca bitkisel destek de alınabilir. Testere dişli aslan pençesi kürü denenebilecek doğal yöntemler arasındadır. 

FSH Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

FSH kaç olursa hamile kalınır?

3-10 mIU/ML aralığı kadınlar için normal aralıktır ve bu aralık hamile kalmak için uygundur. Değer 10’ün üstüne çıkarsa hamile kalma ihtimali git gide düşer. Doğurganlık seviyesi için FSH testi yapılıyorsa en iyi sonuç reglin 3. gününde çıkar. Hamile kalma ihtimalini belirleyen tek etkenin FSH hormonu seviyesinin olmadığı da unutulmamalıdır.  

FSH testi ne zaman yapılmalıdır?

Bazı durumlarda FSH testi yapılması tanı konması, tedavi süreci planlanması ve önlem alınması konularında yol gösterici nitelikte bilgi verir. Bu durumlar şöyle sıralanabilir:

• Ergenliğin geç ya da erken olması
• Hamile kalmakta zorluk yaşamak
• Adet düzensizliği 
• Hipogonadizm şüphesi
• Yumurtlamayı tahmin etme 
• Kısırlık durumu değerlendirmesi 
• Hipofiz bozuklukları 
• Menopoz tanısı 
• Hormonal dengesizliklerin analizi

FSH değerini etkileyebilecek yaşam tarzı önerileri nelerdir?

Folikül uyarıcı hormon değerlerini sağlıklı düzeyde tutabilmek için bazı doğal yöntemlerden yararlanılabilir. Dengeli ve ,  alımını özen göstermek, düzenli  ve stres seviyesini kontrol etmeye yardımcı olan  gibi yöntemler destekleyici öneriler arasındadır. 

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.