Osteoartrit nedir dendiği zaman en kısa cevap kireçlenme problemidir şeklinde verilebilir. Sık rastlanan rahatsızlıklar arasında olan osteoartrit kadınlarda erkeklerden daha sık görülmekle birlikte daha çok yaş ilerledikçe ortaya çıkan bir sorundur.

Kireçlenmede yaşanan en rahatsız edici semptom ağrıdır.Dejeneratif eklem hastalıkları arasında olan osteoartrit en çok 50 yaş üstü kişileri etkiler. Bu rahatsızlık neredeyse yaşlanmanın doğal bir sonucu olarak görülür. Yaşlandıkça kemik ve eklem sağlığında biraz düşüş olabilse de aslında doğru egzersizler ve uygun beslenmeyle sağlıklı yaş alma konusunda dikkatli olunursa kireçlenme yaşamamak mümkündür.

Kireçlenmeden en çok etkilenen eklemler ellerde, kalçada, omurgada ve dizde bulunur. Eklemlerdeki kıkırdak yapı bozulduğunda alttaki kemiklerde sorunlar oluşmaya başlar. Kemiklerde büyüme ve eklem kenarı çıkıntıların eklem yapısını bozması sonucu hareket mekanizması kısıtlanır. Osteoartritin tedavisi genel olarak özel ilaçlar, fizik tedavi uygulamaları ve egzersiz önerilerini kapsar. 

Osteoartrit Nedir?

Osteoartrit ne demek sorusunu cevaplamak için tıbbi terim olarak anlamını bilmekte yarar vardır. Artrit, eklemlerdeki iltihaplanmayı tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Eklem iltihaplanması zamanla eklem hareketini kolaylaştıran sıvının azalmasına ve eklemdeki kıkırdaksı yapının bozulmasına neden olur.

Kıkırdağın hareketler esnasında kemikler arası sürtünme etkisini emme görevinde sorun olması kemiklerde sorun yaratır ve osteoartriti tetikler. Kıkırdak yapısının bozulması ostreartritin en önemli nedenlerinden biridir. Osteo kelime olarak kemik anlamına gelir. Osteo ve artrit kelimelerinin birleşmesinin anlamı; kemikleri etkileyen eklem iltihaplanması olarak açıklanabilir. 

Osteoartritin evreleri vardır. Başlangıç evresi sağlıklı yaş almaya dikkat etmeyen kişilerde muhtemel tablo gibi görülür ve uygun egzersizlerle şikayetler kontrol altına alınabilir. İleri evrede ise osteoartritten dolayı günlük aktivitelerde sorunlar yaşanmaya başlar. Bu durumda hastalık olarak tanımlanan osteoartritte ameliyat tedavi seçenekleri arasına girer. 

Osteoartrit Belirtileri Nelerdir?

• Ağrılar: Yaşanan ağrılar osteoartrit belirtileri arasında en yaygın olanıdır. Özellikle kalça kireçlenmesi şeklinde ciddi ağrılar yaşanabilir. Ağrılar dönem dönem azalıp bazı zamanlarda ise alevlenebilir.
• Şişlik ve Şekil Bozuklukları: Bazı kişilerde ağrı ile birlikte eklem bölgelerinde şişlik de görülebilir. Nadir olsa da kimi hastalarda vücutta şekil bozuklukları da oluşabilir.  
• Hareket Problemleri: Kireçlenme nedeniyle bazı özel durumlarda daha da zorlayıcı olan hareket sorunları oluşur. Özellikle sabah ve uzun süre hareketsiz kalındıysa harekete geçmek zor olabilir. Genellikle zorlanma süresi 10-15 dakikadan fazla sürmez. İleri seviyedeki kireçlenmelerde günlük hayatı aksatacak derecede hareket kısıtlanmaları olabilir. 
• Eklemden Gelen Sesler: Hareket sırasında eklemlerden gıcırtı gibi seslerin gelmesi osteoartritin belirtileri arasındadır. Tek başına bu faktör kireçlenmenin kesin kanısı için yeterli değildir. 

Osteoartrit Nedenleri Nelerdir?

Osteoartrit nedir iyi kavramak için sebepleri de bilmek gerekir. Kireçlenmenin sebepleri kişiden kişiye değişir. Eklemlerin yoğun kullanımı, yaş alma sürecinde yanlış hareketlerin ve sağlıksız beslenmenin sürmesi ve bazı hastalıklar nedenler arasında sık rastlanan konulardır.  

Osteoartritin oluşması ihtimalini artıran bazı etkenler şöyle sıralanabilir:

• Yaş: Osteoartrit daha çok orta ve ileri yaş hastalığıdır. Yaş ilerledikçe hem anatomik olarak hem de tüm yaşam sürecindeki toplam hareketle kemiklerin zorlanması artıkça eklem kıkırdağı gücü biraz azalmaya başlar. Kireçlenmenin 40 yaştan önce görülme ihtimali oldukça düşüktür. Yaşla birlikte kemik ve kıkırdak sorunları yaşamamak için sağlıklı yaş almaya özen göstermek önemlidir.  
• Genetik Aktarım: Ailede osteoartrit hastaları varsa kişinin bu hastalığa yakalanma riski de artar. Özellikle elde oluşan kireçlenmede kalıtımsal etkinin yüksek olduğu görülür.  
• Yıpranma Etkisi: Ufak fiziksel travmalar anlık olarak eklemleri çok etkilemese de zamanla ufak travma etkilerinin üst üste binmesi problemlere neden olabilir. Örneğin obezite sorunu olanlarda aşırı kilodan dolayı dize binen yükün çok olması zamanla ostreoartrite davetiye çıkarır. 
• Bazı Hastalıklar: Kemik ve eklemleri ilgilendiren romatoid artrit, gut, diyabetik nöropati, septik artrit, paget hastalığı ve doğuştan olan kalça çıkığı osteoartritin yaşanma riskini yükseltir. Menisküs yırtıkları da kireçlenmeye neden olabilir.
• Mesleki Etkiler: Bazı eklemlere yük binmesinin sürekli olduğu bazı meslekler kireçlenmeyi tetikleyebilir. Özellikle sporcular mesleki etkiyle risk grubuna girerler. 

Osteoartrit Tanısı Nasıl Konulur?

Kireçlenme problemi için ortopedi ve travmatoloji doktoruna başvurulur. Uzman hekim önce hasta öyküsünü dinler. Genellikle kişiler ağrı, hareketlerde tutukluk ve şişlik şikayetleriyle hastaneye giderler. Fiziki muayeneden sonra kan testi ve röntgen filmi çekimi gibi yöntemlerle detaylı analiz yapılır. 

Direkt radyografiyle eklem röntgen filmleri çekilir. Bu aşamada bazen ağrı gibi şikayetlerin olmadığı eklemlerde de kireçlenme olup olmadığı da kontrol edilmiş olur. Kan testleri ise özellikle osteoartritin bazı romatizmal hastalıklarla karışabiliyor olması ihtimalini elemek için önemlidir. Bunun için eklem sıvısı incelenmesi de bazen tercih edilen yöntemlerden biridir. 

Osteoartrit Tedavisi Nasıl Olur?

Tedavi, hastalığın şiddetine göre şekillenir. Tedavi sürecinde ağrıların giderilmesi, kısıtlanan hareketlerde olabildiğince rahatlama yaşanması ve hastalığın ilerlemesinin önlenmesi ana hedefler arasındadır. Tedavi sürecinde; hasta eğitimi için yönlendirmeler yapılır, uygun egzersiz programı belirlenir, fizik tedavi uygulamaları gerçekleştirilir, eklem içi enjeksiyonlar yapılır ve ilaç tedavisine başvurulur.   

• Hasta Eğitimi: Kireçlenmelerde kıkırdağın ve kemiğin tamamen sağlıklı haline dönmesi pek mümkün değildir. Önemli olan kireçlenmenin şiddetine dair bilgi sahibi olarak hayat rutinlerini düzenlemektir. Böylece yaşam kalitesi en üst seviyede tutulabilir. Hasta eğitimi kapsamında sağlıklı beslenme, uygun hareket ve dinlenme döngüsü gibi konular konuşulur. 
• Egzersiz: Eklem çevresindeki kasları güçlendirmek ve eklem yükünü azaltmak adına uzmanlar tarafından özel egzersiz programları oluşturulur. 
• Fizik Tedavi: Fizyoterapist desteğiyle yapılan sıcak ve soğuk uygulamalar, ağrı kesici akım tedavileri ve derin ısıtıcı tedavileri semptomları hafifleten destekleyici yöntemlerdir.  
• İlaç Uygulaması: Ağrı kesiciler, iltihap dağıtıcı ilaçlar ve kıkırdak güçlendirici ilaçlar kireçlenmenin tedavisinde kullanılan ilaç çeşitleridir. 
• Eklem İçi Enjeksiyonlar: Uzman hekimin uygun görmesi halinde ekleme kortizon ve eklem kayganlığını artıran ilaçlar enjekte edilebilir.
• Kireçlenme Ameliyatı: Ameliyat dışı tedavi yöntemlerinden fayda sağlanamayan ve şikayetlerin çok fazla olduğu hastalarda tedavi için cerrahi yöntemlere başvurulur. 

Osteoartriti Önlemek için Neler Yapılabilir?

Osteoartritin riskini azaltmak için yapılabilecekler şöyle sıralanabilir:

• Düzenli spor yapmak, doğru hareket biçimleri hakkında bilgilenmek
• Otururken, ayakta dururken, çalışırken hangi postürlerin en sağlıklısı olduğunu öğrenmek ve bilgiyi hayata geçirmek
• Kemik ve kıkırdak sağlığına iyi gelen yiyecekleri gözeterek düzenli ve sağlıklı beslenmek
• Uzun saatler boyunca aynı pozisyonda kalmamak, hareket kültürünü hayata yansıtmak

Osteoartrit Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Osteoartritte beslenme nasıl olmalıdır?

Osteoartritte mutlaka uygulanması gereken bir diyet biçimi yoktur. Kemikleri, eklemleri güçlendirmek adına uygun besinlerin tüketilmesi elbette destekleyici olabilir. Bakliyatlar, tahıllar, balıklar ve kemik suyu uygun besinlerdir. 

Osteoartritin bitkisel tedavisi var mıdır?

Çınar yaprağı semptomların hafiflemesi için kullanılabilir. Kıkırdak sıvısının arttırılması için ise kuşburnu ve Mekke gülünün etkili olduğu söylenmektedir. Kemik dokusunu güçlendirmede de sirke destekleyicidir. Tüm bunlardan ve benzer bitkisel çözümlerden faydalanmadan önce alerji, cilt ve mide sorunları gibi problemler yaşamamak adına mutlaka doktora başvurmak gerekir. 

Osteoartrit tedavi edilmezse ne olur?

Eklemlerdeki kireçlenme tedavi edilmediğinde dokularda iltihaplanma, kıkırdak aşınmasını telafi etmeye çalışan kemiklerde düzensiz çıkıntıların oluşması, baker kisti gibi problemler ortaya çıkabilir. Tedaviye ne kadar çabuk başlanırsa olumlu sonuçlar alma ihtimali de o kadar artar. 

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.