Beyin ölümü, beynin yaşamsal fonksiyonları yerine getiremeyecek orana ulaşan hasar alması durumudur. Yaşanan bu hasarın belirli bir bölge de ve oranda oluşması hastalığın kesinliği için önemlidir. Kesin tanının belirlenebilmesi için doktorlar tarafından teşhis konulması gerekir.

Beyin Ölümü Nedir?

Beyin ölümü nedir sorusunun cevabı, beynin nefes alma fonksiyonunu kendi başına gerçekleştiremeyecek oranda hasar alması şeklinde verilir. Beyin ölümü nedir sorusunun bir diğer cevabı ise hareket etme, nefes alma ya da kalp atışı ve kan basıncı gibi fonksiyonların beyin tarafından kontrol edilememesidir. 

Beyin Ölümü Belirtileri Nelerdir?

Beyin ölümünün bazı belirtileri vardır. Bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Derin  hali yaygın olarak karşılaşılan belirtilerden biridir. Bu durum ile karşılaşan kişiler reflekslerini kaybeder. Aynı zamanda yüksek şiddetli acıya karşı da herhangi bir irkilme ya da geri çekme benzeri tepkilerde bulunmazlar. 
• Belirtilerden biri de  bebeklerinin refleks belirtileri göstermemesidir. Yüksek ışığa karşı kısılma gibi tepkiler ile karşılaşılmaz.
• Vücut ısısında da olması gerekenin altında değişiklikler görülebilir.  olarak da adlandırılan bu durum, yaygın olarak görülür.
• Karşılaşılan durumlardan biri de öğürme refleksinin oluşmamasıdır. Boğazın arkasında yer alan bölüme dokunulduğunda vücuttan herhangi bir tepki alınmaz.

Beyin Ölümü Nedenleri Nelerdir?

Beyin ölümü sık karşılaşılan durumlardan biridir. Bu durumun oluşma nedeni kişiye bağlı olarak değişse de genel olarak kafa bölgesine darbe alınmasıdır. Alınan darbenin şiddeti hastalığın yaşanmasına neden olabileceği gibi farklı etkenler de hastalık nedeni olabilir.

Genel olarak bakıldığında ise nedenler şu şekilde çeşitlendirilebilir:

• Trafik kazalarının yaşanması beyin ölümü ile karşılaşma nedenlerindendir. Yüksek hız ya da kontrol kaybı gibi bazı sebeplerden kaynaklanan kazalar kişilerin ciddi hasar almasına neden olabilir. Yaşanan bu hasarın kafa çevresinde gerçekleşmesi rahatsızlığın nedenlerindendir.
• Yüksek bir yerden kafa üstü düşme ya da sert bir cismin neden olacağı darbelerde rahatsızlıkla karşılaşmada etkilidir. Yaşanan bu durumlar her kişide aynı sonuca neden olmayabilir. Düşülen yerin yüksekliği, alınan darbenin şiddeti gibi bazı değişkenler beyin ölümünün oluşmasında belirleyicidir.
• Silah ile oluşturulan yaralardan beyin ölümü nedenleri arasında yer alır. Oluşan yaralanma, beyin dokusu ya da zarına etkide bulunduğunda beyin ölümü ile karşılaşma riski oluşur. 
• Beyin ölümünün gerçekleşme nedenlerinden biri de kalp durmasıdır. Ani kalp durması sonucunda beyne oksijen gitmeyebilir ve yaşanan bu durum hasar oluşmasına ya da beyin ölümünün gerçekleşmesine kaynaklık eder. Aynı zamanda bakteriyel menenjit ya da beyin iltihabı gibi bazı rahatsızlıklarda bu hastalıkla karşılaşma nedenlerindendir.

Beyin Ölümü Tanısı Nasıl Konulur?

Beyin ölümü tanısı, uzman doktorlar tarafından konulur. Uzman doktorlar, hastayı çeşitli gözlemlere alır. Alınan gözlemler içerisinde refleks kontrolü, vücut ısısı, nefes alma durumu ya da kalp ve tansiyon gibi bazı durumlar kontrol edilir. Doktor teşhis için çeşitli testler de yapılır.

Genel olarak teşhis süreci şu sıralama ile ilerler ve kesin tanı konulur:

• Uzman kişiler tarafından hastanın bilincinin açık olup olmadığı kontrol edilir. Aynı zamanda hastanın reflekslerinin de kontrol edilmesi ilk aşamada yer alır. Bu aşamadan olumlu bir dönüş alınmazsa bir sonraki kademe için farklı uygulamalar yapılır.
• Bu aşamada beyin fonksiyonları kontrol edilir. Nörolojik testler ile beynin çalışma durumu hakkında veri toplanmaya çalışılır. Aynı zamanda beynin işlevselliğini kontrol edebilmek, çalışma düzenini belirleyebilmek adına elektroensefalogram (EEG) gibi testler de uygulanır.
• Beyin fonksiyonunun kontrolü için nörolojik ve elektroensefalogram (EEG) testler ile beraber doppler ultrasonografi ve anjiografi de uygulanır.  ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG) testi de tanı aşamasında kullanılan uygulamalar arasında yer alır. 
• Yapılan testler ve doktorun gözlemi ile çeşitli veriler toplanır. Toplanan verilerin kesinlik kazanması hedeflenir. Toplanan verilen uzman doktorlar tarafından kontrol edilerek kesin tanı ve teşhis konulur.

Beyin Ölümü Kriterleri Nelerdir?

Beyin ölümü, kişinin vücut işleyişinde herhangi bir hasar yokken beynin kontrol yapamama durumudur. Karşılaşılan bu durumda organların çalışmasını kontrol edebilmek adına bazı makinelere ihtiyaç duyulmaktadır.

Bu durumun gerçekleştiğine dair bazı kriterler belirlenir. Bu kriterlerin başında refleksler gelir. Kişi reflekslere herhangi bir tepkide bulunmaz. Diğer bir kriter ise derin koma halidir. Kişinin bilinci kapalıdır ve herhangi bir uyarana tepkide bulunmaz. Acı hissetmez.

Beyin Ölümü Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Beyin ölümü gerçekleşen hastalar için herhangi bir tedavi yöntemi bulunmaz. Beyin ölümü tanısı konulan bir hasta için geri dönüş görülmemektedir. Hastanın organları çalışıyor olsa da bilinci kapalıdır. Kişi, etrafında olanların farkına varmaz ve derin bir uyku içerisindedir. Eski, günlük hayatına geri dönmesi, kendi başına nefes alması ya da diğer yaşamsal fonksiyonların gerçekleşmesi mümkün değildir. 

Nefes alma gibi yaşamsal faaliyetlerin devam etmesini sağlayan durumlar, makineler aracılığı ile gerçekleştirilebilir. Ama yaşanan süreçte kişinin tekrar hayata dönmesi, konuşması, düşünmesi ya da hissetmesi imkansız bir hal kazanır. Makineler aracılığı ile yaşamsal faaliyetlerini devam ettiren hasta, yatağa bağımlı ve hareketsiz bir halde kalır.

Beyin Ölümü Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Beyin Ölümü Gerçekleşince Ne Olur?

Beyin ölümü gerçekleşen kişi, eski hayatına geri dönemez. Kişinin beyninde yaşanan durum, vücut organlarının düzenli bir şekilde çalışmasını da engeller.  vücudu kontrol edip düzenleyemez. Bundan kaynaklı olarak kişinin organlarının çalışması özel makineler aracılığı ile olur. Bu durumu yaşayan kişide oluşan hasar onarılmaz. Kişinin eski hayatına geri dönüşü ya da yaşamsal fonksiyonlarını kendi başına yapması mümkün değildir.

Beyin Ölümü Ne Zaman Gerçekleşir?

Beyin ölümünün gerçekleşmesi için belirli bir zaman yoktur. Bu durumun gerçekleşmesi yaşanan kazalara bağlı olarak gelişir. Kişinin baş çevresine aldığı şiddetli bir darbe ya da bazı hastalıklar oluşma nedenleri arasındadır. Aynı zamanda trafik kazası ya da yüksek bir yerden düşme gibi olaylarda bu durum ile karşılaşılmasına neden olabilir. Bu durumun yaşanmasına neden olan hastalıklar ise ani kalp durması, beyin iltihabı ve bakteriyel  olarak çeşitlendirilebilir.

Beyin ölümü gerçekleşen hastada kardiyopulmoner arrest ortalama kaç saat içinde gerçekleşir?

Kalp kendi başına ritim oluşturan ve çalışan organlardan biridir. Bu organın çalışma süresi ise sonsuza kadar sürmüyor olup beyin ile etkileşim sonucunda devam eder. Beyin ölümü ile karşılaşan hastanın kardiyopulmoner arrest yani kalbin durması da oluşan etkilerdendir. Bu etkinin, kalp durmasının gerçekleşmesi ise yaklaşık olarak 48 saattir.

, beyin ölümü gerçekleştikten sonra 48 saat daha çalışmaya ve organlara kan pompalamaya devam eder. Belirlenen süre her kişide aynı şekilde görülmeyebilir. Bazı saat farklılıkları oluşabilir.

Beyin ölümü gerçekleşen hastanın fişi ne zaman çekilir?

Hasta öncelikle çeşitli gözlem ve testlerden geçirilir. Yapılan testler sonucunda ise uzman doktor, mümkün ise başhekim ve farklı ikinci bir doktor tarafından durum belgelenir. Yapılan belgeleme işlemleri sonucunda tanı konur ve hasta yakınlarına bilgi verilir. Kesin tanı konulduktan sonra hasta 24 saat daha gözlem altında tutulur. 

24 saatin sonunda ise herhangi bir olumlu tepki alınmaz ise hasta yakınlarına durum bildirilir ve hastanın fişi çekilir. Hasta yakınlarının fiş çekilmesini istememesi durumunda farklı bir prosedür ile süreç devam ettirilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.