Rahmin her iki yanında yumurtalık bulunur. Bu yumurtalıklar yumurtanın gelişiminden sorumludur.

Badem büyüklüğünde olan yumurtalıklar yumurta üretiminin haricinde hormon salgılanmasında da görev alır.

Dişilik hormonu olarak bilinen progesteron ve östrojen hormonları üretilir. Menstruasyon ayında yumurtalıklardan biri yumurta salgılar.

Salgılanan yumurta fallop tüpüne ulaşır ve burada döllenme gerçekleşirse gebelik meydana gelir. 

 olmadığında ise adet kanaması olarak bilinen süreç başlar ve kadın döllenmeyen yumurtayı vücudundan atar.

Yumurtalıklarda çeşitli nedenlerden dolayı kist oluşabilir. Genetik problemler, hormonal dengesizlikler, gelişim bozuklukları, yağ bezlerindeki fonksiyon bozukluğu gibi etkenler yumurtalıklarda kist oluşmasına neden olabilir.

Yumurtalık kisti her iki yumurtalıkta da olabileceği gibi tek bir yumurtalıkta da gözlemlenebilir.

Sağ ve sol yumurtalık kisti belirtileri birbirinden farklı seyreder. Yumurtalık kistinin çeşidi ve büyüklüğü tedavi sürecinin seyrini belirler.

Her yaştaki kadına görülebilen yumurtalık kisti kadınların hayatını etkileyen bir rahatsızlıktır.

Yumurtalık Kisti Nedir?

Yumurtalık kisti, yumurtalıkların içinde veya yüzeyinde oluşan içi sıvı dolu keseciklerdir.

Kesenin içerisinde yer alan sıvı akışkan çikolata kıvamında olabilir. Bunun yanı sıra saç, yağ, kemik, diş gibi farklı dokular da içerebilir.

Kese ise rahim içini kaplayan endometrium yapıdan, yumurtanın gelişip atıldığı yapıdan veya yumurtanın kendisinde oluşabilir. 

Yaşa Göre Yumurtalık Kistleri Nelerdir?

Yumurtalık kistlerini tek bir başlıkta değerlendirmek doğru olmaz. Çünkü bu kistler yaşa göre farklı niteliklere sahip olabilmektedir.

• : Halk arasında çikolata kisti olarak bilinen kistler en sık karşılaşılan kistlerin başında gelir. Bu kistlerin içindeki yapı erimiş çikolataya benzemektedir. Çikolata kistleri üreme döneminde daha sık görülmektedir. Doğurganlık döneminde olan kadınlarda görülen çikolata kistleri için ameliyat çok fazla tercih edilmez. Bunun nedeni hastaların annelik planlarıdır. Şayet hastanın şikayetleri fazla ve kist ameliyat gerektirecek kadar büyükse ameliyata başvurulur. Endometriyotik kist 9-10 cm boyutlarına ulaştığında pelvik baskı yapar ve bu da beraberinde cerrahi işlemi gerektirir. Küçük boyutlu ve şüpheli bir düzensizlik yaratmayan kistler için de takip yolu izlenir ve tedavi süreci farklı seyreder. Gerçekleştirilecek cerrahi işlem başarılı olmazsa çikolata kistinin yeniden oluşması mümkündür. Ayrıca ameliyat ile yumurta rezervi de azalabilir. Bu nedenden ötürü ameliyat için seçici davranılması gerekir. Çikolata kisti için dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta kan tahlillerindeki sonuçlardır. Kandan alınan ve tümör belirteci olan CA-125 miktarı yüksekse ameliyat gereklidir. Genellikle üreme dönemindeki çikolata kistlerinde kanser riski düşüktür. Fakat yaşa bağlı olarak oluşan kistlerde kanser riski de artmaktadır.
• Fonksiyonel Kistler: Fonksiyonel kistler 13-18 yaş aralığında daha sık görülmektedir. Fonksiyonel kistler vücut tarafından geçici olarak oluşturulan kistlerdir ve zamanla kaybolurlar. Bu dönem ergenlik dönemidir ve hormonlar tam olarak dengeli bir zemine oturmamıştır. Hormon dengesinin sağlanamaması da beraberinde kist oluşumunu getirebilir. Çoğunlukla takip edilmesi yeterli olan bu kistler nadir de olsa farklı sorunlara yol açabilmektedir. Kist, neden olduğu ağırlıktan dolayı "Over torsiyonu" olarak da bilinen yumurtanın dönmesi sorununa veya kist rüptürüne neden olabilir. Fonksiyonel kistler doğurganlık döneminde de görülebilir.
• Korpus Luteum Kistleri: Korpus luteum kistleri adet döneminde görülür. Yumurtlama ile meydana gelen bu kistler kanama ile yok olur.
• Germ Hücreli Tümörler: Germ hücreli tümörler ergenlik döneminde ve o dönemi takip eden üreme çağının ilk zamanlarında ortaya çıkabilir. Genellikle solid kistik kitleler olarak kendini belli eden germ hücreli tümörlerin bir kısmı için ameliyat yeterliyken bir kısmı için ameliyata ek olarak kemoterapi tedavisi gerekir.
• Dermoid Kistler: Dermoid kistler gebelik döneminde görülen kistlerdir ve içerisinde yağ, deri, kıl, kemik, diş gibi dokular bulunur. Dokuların birikmesine bağlı olarak dermoid kistler çok kısa sürede ağırlık oluşturabilir. Ağırlığa bağlı olarak da kısa sürede yumurtalık dönmesi yaşanabilir ve bu da acil ameliyat gerektiren bir durumdur. Yumurtalık dönmesi durumunda eskiden yumurtalıkların alınması gerekirken günümüzde dönen yumurtalıkların eski haline getirilmesi mümkündür. Eğer operasyon için geç kalınması ise torsiyon eski haline dönerek kistler çıkarılabilmektedir.
• Seröz Kistadenom: Seröz kistadenom iyi huylu kistlerdir. İçi berrak bir sıvı dolu olan 5-15 cm büyüklüğündeki kistlerin belli bir kısmı zamanla kötü huylu tümöre dönüşebilir.
• Müsinöz Kistadenom: Müsinöz kistadenom yumurtalıklarda görülebilen en büyük kistlerdir. Büyüklüğü 30 cm'e kadar ulaşabilen bu kistler iyi huylu kistlerdir.

Yumurtalık Kisti Neden Olur?

Yumurtalık kistine neden olan etkenlerin belirlenmesi için hastanın sağlık geçmişine, ultrason, kan tahlili vb. gibi tetkiklere ihtiyaç vardır.

Gerekli veriler toplandığı zaman kiste neden olan etken belirlenebilir. Yaygın olarak yumurtalık kistine neden olan etkenler ise şunlardır:

• Genetik yatkınlık
• Erken adet görme (11 yaşından önce)
• Aşırı kilo
• Hormonal bozukluklar
• Tiroid bezlerinin normalden çok çalışması
• Adet düzensizlikleri


• İlaç kullanımı veya bazı ilaçların yan etkileri


• Vitamin ve mineral eksiklikleri
• yöntemlerinin yan etkileri veya yöntemin değiştirilmesi

Sol Yumurtalık Kisti Belirtileri Nelerdir?

Sağ ve sol yumurtalık kistinin belirtileri kistin çeşidine, büyüklüğüne, varsa oluşan komplikasyonlara göre değişkenlik gösterebilir.

Hatta bazı kadınlarda kistler hiçbir belirti vermeden oluşup yok olabilir. Bazı durumlarda ise şu belirtiler baş gösterebilir:

• Pelvik bölgede ya da karında ağrı: Kasık ağrısı kistin en önemli belirtileri arasındadır. Yumurtalıktaki kist büyüdükçe veya kanlı bir kist çatlayıp iltihaplandığında ağrı başlayabilir. Kasıklardaki ağrı sağ ve sol yumurtalık kisti belirtilerine göre çeşitli bölgelerde olabilir. Şayet yumurtalık kisti sol yumurtalıkta geliştiyse sol kasık ağrısı ve sol tarafta baskı hisleri yaşanabilir. Kadınlarda sol yumurtalık kisti belirtileri sol tarafta hissedilen ağrıdır. Pelvik ve karın bölgesinde görülen ağrılar eğilme, cenin pozisyonuna geçme gibi hareketler esnasında artabilir.
• Pelvikte dolgunluk hissi: Kadınlarda sol yumurtalık kisti belirtileri arasında pelviğin sol tarafında hissedilen dogunluk hissi de yer almaktadır. Kistin büyümesi ağırlık yaratır ve pelviğin sol kısmında hissedilen dolgunluk sol yumurtalık kisti belirtileri arasında bulunur.
• Çocuk sahibi olamama: Doğurganlık döneminde oluşan çikolata kistinde çocuk sahibi olamama şikayeti görülür.
• Adet düzensizlikleri ve şiddetli adet sancıları: Sağ ve sol yumurtalık kisti belirtileri arasında adet sancısı en sık görülen belirtilerden biridir. Çünkü yumurtalık kisti hormonal düzensizliklere neden olabilir ve bu durum da adette düzensizlikler yaratabilir. Kist sonrası görülen adet kanamaları daha fazla ve sancılı geçebilir. Hatta bazı durumlarda adet harici ara kanamalar da gözlenebilir.
• Cinsel ilişkide ağrı: Yumurtalık kisti cinsel ilişki esnasında ağrılara yol açabilir.
• Şişkinlik veya hazımsızlık: Oluşan yumurtalık kistleri sindirim organlarına da baskı yapabilir. Sindirim organlarına baskı yapan kistler hazımsızlığa ve dolayısıyla şişkinliğe de yol açabilir. Bazı durumlarda bağırsaklar tutulduğu zaman ağrılı dışkılama ve kabızlık da görülebilir. Ayrıca idrar yapmada da sıkıntı yaşanabilir. Organlara baskı yapılması durumunda sık sık idrara çıkma da sağ ve sol yumurtalık kisti belirtileri arasındadır.
• Ateş: Enfekte olmuş bir kist varsa ateş başta olmak üzere enfeksiyon belirtiler görülebilir.
• İştahsızlık ve kilo kaybı
• Göğüslerde hassasiyet
• Menopozda vajinal kanama

Yumurtalık Kistinin Tanısı Nasıl Konur?

Yumurtalık kistinin tanısı için uzman bir jinekoloji hekimine gitmeniz ve jinekolojik muayeneden geçmeniz gerekir. 

Kadın hastalıkları ve doğum uzmanına da gidebilirsiniz.

Jinekoloji onkoloji cerrahisi ise kansere dönme tehlikesi bulunan kistler için izlemeniz gereken yolu size sunar. Doktorunuza danıştığınızda öncelikle doktorunuz fiziksel bir muayene gerçekleştirir.

Kasık ve pelvik bölgenize baskı yolu ile muayene uyguladıktan sonra ultrason isteyerek yumurtalıklarınızı net şekilde görmek ister. 

Kistin türü ve büyüklüğü tespit edildikten sonra bu kistin iyi huylu olup olmadığını anlamak için bazı tetkikler yapılır.

Bu tetkikler vasıtasıyla kistin kanserojen olup olmadığı saptanır. Gerekli durumlarda MR görüntülemesi de istenir.  göstergeleri her kist için farklıdır. 

• Seröz tümörler için: CA-125
• Müsinöz tümörler için: CA19-9
• Germ hücreli tümörler için: AFP ve Beta HCG değerleri göstergedir. 

Kanserin derecesinin belirlenmesi ve vücudun başka bölümlerinde olup olmadığını tespit etmek için gerekli tetkikler de uzman hekiminiz tarafından istenir. Hastanın  döneminde veya menopoz sonrası dönemde olması kanser için risk teşkil eden bir durumdur.

40'lı yaşlardan itibaren kist görülen hastalarda ultrason ile tanı koymak son derece önemlidir.

görüntüsünde kistin yapısının düzenli olup olmamasına bakılır ve faktörler değerlendirilerek teşhis konulur.

Menopoz dönemindeki kistler eğer fonksiyonel kist değilse ameliyat da düşünülebilir.

Yumurtalık Kistinin Tedavisi Nasıl Yapılır?

Pek çok yumurtalık kisti kendiliğinde yok olduğu için herhangi bir tedavi gerektirmez.

Özellikle ergenlik döneminden menopoza kadar gelişen süreçte oluşan kistler çoğunlukla iyi huylu oldukları için kendiliğinden geçebilir veya ilaç tedavisi ile çözüm sağlanabilir. Buna gebelikte oluşan kistler de dahildir.

Fakat agresif seyreden ve kötü huylu tümörler oldukça risklidir.

Eğer yumurtalık kisti büyüyorsa bu büyümeyi önlemek için hekiminiz doğum kontrol hapı önerebilir. İlaç kullanımına rağmen kist büyüyorsa cerrahi müdahale gerekebilir.

Kistin etrafını saran dokunun yapısı, nodüler yapılar, kistin büyüklüğü gibi düzeni bozan dokuların var olup olmadığı patolojik incelemelerle takip edilir.

Özellikle komplike kistlerden şüphelenilmesi gerekir. Kistin kötü huylu olduğu tespit edilirse kanser cerrahisi uygulanabilir.

Eğer hasta anne olmak istiyorsa koruyucu cerrahi işlemlere yönelim gösterilebilir. Kist büyükse ve yayılıyorsa ooferektomi işlemi ile yumurtalıklar alınabilir. 

Yumurtalık Kisti Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Sol yumurtalık kisti belirtileri nelerdir?

Kadınlarda sol yumurtalık kisti belirtileri kasıkların sol kısmında gelişen şiddetli ağrı ve baskı şeklinde özetlenebilir. Sol yumurtalığınızda bir kist meydana geldiyse karnınızın sol tarafında bir şişkinlik ve ağrı olabilir. 

Yumurtalık kisti hamile kalmaya engel mi?

Yumurtalık kistinin gebe kalmaya etkisinin olup olmayacağı kistin tipine ve durumuna göre değişkenlik gösterir. Fakat genellikle yumurtalıkta meydana gelen kistler hamile kalmaya engel teşkil etmektedir. Çünkü yumurtalık kisti beraberinde adet düzensizliği, hormonal bozukluklar gibi sorunları da getirir. Hamileliğin gerçekleşebilmesi için normal bir adet döngüsü ve sağlıklı hormon dengesi önemlidir. Yumurtalığın normal fonksiyonlarının kist tarafından bozulması  sürecini sekteye uğratabilir.

Çikolata kisti belirtileri nelerdir?

Çikolata kistinin en önemli belirtileri doğurganlık döneminde çocuk sahibi olamama, kasık ağrısı ve izleyen adet süreçlerinin çok sancılı geçmesidir. Ayrıca çikolata kistine sahip kadınlar cinsel ilişki esnasında ağrı da yaşayabilmektedir. Cinsel ilişki esnasında vajinal bölgede ağrı meydana gelmesi kist sorununa işaret edebilir. Pelvik bölgede baskı ve o bölgedeki organlarda sıkıntı da görülen bazı belirtilerdir.

Çikolata kisti neden olur, kanama yapar mı?

Çikolata kistinde genellikle kanama görülmez. Çikolata kistine neden olan doğrudan bir etken söylemek mümkün değil. Genetik ve çevresel faktörler, zayıf bağışıklık sistemi, adet kanının karın boşluğuna akması gibi nedenler kiste yol açabilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.