SPO2 kandaki oksijen düzeyinizi ifade eden bir terimdir. Hayati fonksiyonların devam etmesi için mutlaka kanda belli miktarda oksijenin bulunması gerekir. Her nefes alışta burundan ve ağızdan vücuda giren oksijen akciğerlere gelir ve ardından kan dolaşımına girer. Kandaki oksijen tüm hücrelere taşınır.
Hücreler oksijen sayesinde enerji üretir ve canlılık devam eder. Tüm vücudun hücrelerden oluştuğu bilgisini baz alırsak vücudun canlı kalabilmesi için oksijenin ne kadar elzem olduğunu anlayabiliriz.
SPO2 nedir sorusunun cevabı özetle kandaki oksijen oranıdır şeklinde verilebilir. SPO2 nedir tıp dilinde nasıl açıklanır diye sorulacak olursa tanımın açılımına bakmak yararlı olur. SPO2 tanımında;
olduğu için Türkçe karşılık da genel oksijen doygunluğu olarak çevrilebilir. Tıp literatüründe tam doğru tanım kan oksijen doygunluğudur.
Vücutta kanda oksijen miktarının belirli bir seviyede olması gerekir çünkü kanda düşük oksijen seviyesi yani ciddi rahatsızlıklara sebep olabilir. Oksijen yetersizliği organları, sistemleri, kalbi ve beyni negatif etkileyebilir.
Kandaki oksijen seviyesini ölçmenin iki yolu vardır. Bu konuda kan testi ve nabız oksimetresinden yararlanılır.
SPO2 nedir kaç olmalı soruları genelde arka arkaya gelir. Genellikle çoğu kişi için nabız oksimetresi okuması sonucunun normalde %95 ile %100 arasında çıkması beklenir. ya da gibi hastalıklardan mustarip olanlarda bu seviye daha düşük olabilir. Hastalık dışında yüksek rakımlı bir bölgede yaşamak gibi dışsal faktörler de seviyenin düşük çıkmasının nedeni olabilir.
Nabız oksimetresi herhangi bir kan alımına ihtiyaç duyulmadan kan oksijen değerinin ortalama olarak bilinmesinde kullanılan çok basit bir cihazdır. Bu cihazla alınan sonuçlarda %2-4 arasında bir yanılma payı olduğu unutulmamalıdır.
Daha kesin sonuç almak için kan oksijen düzeyi kan testiyle kontrol edilebilir. Laboratuvarlarda kan testlerindeki kan oksijen seviyesine dair referans aralıkları biraz farklılık gösterebilir. Ölçüm sonuçları incelenirken ilgili laboratuvarın değer aralıklarını dikkate almak gerekir.
Kan oksijen seviyesinin normal değerden düşük olması durumuna hipoksemi denir. Oksijen seviyesi ne kadar düşükse vücutta komplikasyon riski o kadar artar.
Farklı sebeplerden SPO2 düşüklüğü yaşanabilir. Hipokseminin sebepleri şöyle sıralanabilir:
Düşük kan oksijen düzeyi belirtileri kişiden kişiye değişmekle birlikte şöyle sıralanabilir:
Hipokseminin tedavisi altta yatan sebeplere göre yapılır. Tedavi sürecinde kandaki oksijen seviyesinin artması hedeflenir. Bazen de hastanın yaşam kalitesini artırmak için bazı cihazlar tercih edilir.
Kullanılan yöntemler ve cihazlar şöyledir:
Kandaki oksijen miktarını doğal olarak artırmak için bazı basit yöntemlere başvurabilirsiniz.
Kan oksijen testinin yapılması genel olarak şu durumlarda gerekebilir:
SPO2 ölçümü arteriyel kan gazı testleri kapsamında yapılacaksa bunu bir solunum terapisti uzman yapar. Genellikle bilekten kan alımı yapılır, ardından numune işlenir ve inceleme için laboratuvara gönderilir. Atardamardan kan örneği alımı gerektiğinde bu baş dönmesi gibi geçici zorlayıcı durumlar yaşatabilir.
SPO2 ölçümü nabız oksimetresi ile yapılacaksa bunu herhangi bir sağlık personeli yapabilir. Nabız oksimetresi kişilerin kendi kendine evde de kullanabilecekleri basit bir teknolojik tıbbi cihazdır. Günümüzde bu cihazların saat versiyonları da bulunmaktadır.
Yoğun ve stresli bir yaşam temposu olan insanların mola gerekliliğini atlamamak açısından SPO2 seviyesini düzenli kontrol etmesinde fayda olabilir. Yüksek rakımda yaşayanların da SPO2 seviyesi kontrolüne ihtiyacı olabilir zira yüksek rakım kandaki oksijeni düşürebilen bir etkendir. Ayrıca yaşlılar için de düzenli SPO2 kontrolü birçok sıkıntı yaşanmadan önlem alınabilmesi için yardımcı olabilir.
SPO2 nedir kaç olmalı sorularının ardından ne kadar düşük olursa tehlikelidir sorusu gelir. Oksimetre ile yapılan ölçümlerde kan oksijen yoğunluğu sonucunun %92’nin altına düştüğü görülürse sağlık uzmanı kontrolüne ihtiyaç vardır. Seviyenin %88’nin altına düşmesi ise ciddi bir sinyaldir ve acil tıbbi destek alınması gerekir.
Eczanelerde ve bazı online satış sitelerinde nabız oksimetresi cihazı satılır. Bu cihazları herkes alarak kolay bir şekilde kullanabilir. Cihaz bir kıskaç şeklindedir. Kıskaç ayak ya da el parmağına takıldığında mini ekranda kandaki oksijen seviyesi oranı yüzde cinsinden hemen görülebilir. Ayrıca bazı markalarında oksijen seviyesini ölçen akıllı saatleri de mevcuttur.
Hipoksemi kanda oksijen seviyesinin normalin altında olmasıdır. Hipoksi ise dokulardaki oksijen miktarının az olmasıdır. Hipokseminin ilerlemesi bazen hipoksiye neden olabilir ve iki tablo bir arada görülebilir. Ancak iki tablonun mutlaka birbiriyle bağlantılı olması gerekmez.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.