Hayıt otu faydaları binlerce yıldır tıpta özel bir yer edinmesini sağlamıştır. Geleneksel tıpta özellikle hormonal durumlar için kullanımı bilinen bitkinin birçok sağlık problemine destekleyici etkisi olduğu düşünülür. Bu içerikte hayıt otu ve yağının faydaları ile ilgili detaylı bilgi bulabilirsiniz.

Hayıt Tohumu Nedir?

Hayıt otu faydaları hakkında konuşmadan önce bitkinin kendisine bakmakta fayda var. Vitex Agnus-Castus adı ile bilimsel camiada tanınan bitki 1 metreden 3 e-metreye kadar uzayabilir. Özellikle haziran ve eylül civarında yetiştiği bölgeye, toprağa, türüne göre pembe – leylak rengi çiçek açar. Akdeniz bölgesi ile özdeşleşen çalı formundaki bitki yerel halk tarafından hala aktif olarak kullanılır. Bitkinin misket şeklindeki küçük formlu aromatik meyveleri tıbbi destekleyici olabilir.

Hayıt otu tohumu faydaları ile ilgili ilk veriler binlerce yıl öncesine, M.Ö. 4. yüzyıla dayanır. Tıbbın Babası olarak bilinen Hipokrat tuttuğu kayıtlarda özellikle menstrüasyon döngüsü problemi yaşayan kadınlara hayıt bitkisini önerir. Hayıt bitkisi ile demlendirilmiş esmer şarabın bu dönemdeki kadınları rahatlatma etkisi olduğundan bahseder.

Hayıt tohumu içeriğinde diterpenleri, diterpenoid alkaloidleri, iridoit glikozitleri, flavonoidler, trigliseritler bulunduğundan insan sağlığına etkisi bilinir. İngilizce “chaste – iffetli” kelimesi ile tanımlanan bitki tarihte cinsel arzuyu bastırmak için de kullanılmıştır. Cinsellik ve hormonal düzenleme ile ilgili kullanımı farklı araştırmalarla da desteklenir. Hormonal sisteme etkisi olan hipofiz bezi ile progesteron ve prolaktin hormonlarına etkisine dair çalışmalar vardır.

Adet Döneminde Hayıt Tohumu Faydaları

Hayıt otu faydaları özellikle Akdeniz bölgesi halkı arasında adet söktürücü bitki olarak yaygın kullanılmasını sağlar. Hayıt tohumu faydaları hakkındaki halk inanışları binlerce yıllık geleneksel tıp deneyimlerine dayanır. Gerçekten de bu ot endokrin sisteme etkisi ile farklı hormonları düzenleyerek fayda sağlayabilir. Adet düzensizliği, geciken adet, premenstrüel sendrom (PMS) ve menopoz belirtilerini hafifletebilir.

Düzensiz regl dönemleri ve regl öncesinde farklı belirtilen gösteren PMS için hayıt tohumunu farklı şekillerde kullanabilirsiniz. Meme hassasiyeti, şişkinlik, ruh hali değişimleri üzerinde olumlu etkisi olduğuna dair bilimsel çalışmalar vardır.

Hamile kalmak isteyen ya da düzensiz regl döngüsü yaşayan kadınların da kullandığı bilinir. Fertilite yani doğurganlık üzerindeki etkisi olduğu düşünüldüğünden hamile kalmaya çalışan kişilere de fayda sağlayabilir.

Kadınların hayatının doğal bir dönemi olan menopoz hormonal değişiklikler nedeniyle yaşanan semptomlarla zor geçebilir. Hayıt tohumu içeriğindeki bileşiklerden fitoöstrojenler bu dönemde semptomların azaltabilir.

Anksiyete için Hayıt Tohumu Faydaları

Hayıt otu faydaları arasında stres üzerinde etkili olan hormonların dengelenmesi de sayılabilir. Bu nedenle anksiyete problemi yaşayan kişilerin de hayıt otu çayı faydaları için bitkiyi kullandığı bilinir. Stres yaşadığınız dönemlerde siz de hayıt tohumunu çay olarak demleyerek günde 1-2 fincan tüketebilirsiniz. Binlerce yıldır kullanılan bitkinin stresiniz üzerinde olumlu etkisi olabilir.

Almanya’da jinekoloji hekimlerinin özellikle PMS döneminden şikayet eden hastalar üzerinde yaptığı bir çalışmada hayıt otunun %93 oranında anksiyete, depresyon gibi semptomları azaldığı görülmüştür. Bilimsel araştırmalara göre bileşiğindeki gonadotropinler, dopamin ve prolaktin salınımını düzenleyerek stres hormonlarını dengeler.

Cilde Hayıt Tohumu Faydaları

Hayıt otu faydaları arasında parlak ve sağlıklı bir cilde sahip olmak da yer alır. Özellikle sivilce problemi yaşıyorsanız içeriği sayesinde akne oluşumunu engelleyici rol oynayabilir. Çünkü hayıt tohumu akne tedavisi için geleneksel tıpta kullanımı bilinen bitkilerdendir.

Cildin faydalı yağ tabakası seramid, akne oluşmaması için sağlıklı olmalıdır. Östrojen hormonu ile seramid sağlığı arasında direkt bir ilişki vardır. Hayıt tohumu bileşikleri ile östrojen salınımını artırarak cildin seramid tabakasında faydalı yağ üretimini destekleyebilir.

Bitkinin antienflamatuar özelliği özellikle hormonal dengesizlik nedeniyle oluşan akne üzerinde etkili olabilir. Ciltte enfeksiyon gelişimini engelleyerek cilt tonunun eşit, parlak görünmesine yardım edebilir. Antioksidan etkisi ile cildi oksidatif stresten koruyarak yaşlanma belirtilerini azaltmada etkili olabilir. Ayrıca bitkinin egzama, cilt kuruluğu, koyu renk görünümü, aşırı yağlanma gibi birçok problemde seyreltilerek kullanımı bilinir.

Saça Hayıt Tohumu Faydaları

Hayıt otu faydaları saç için de kullanılmasını sağlar. Özellikle saç dökülmesi ve kepek üzerinde olumlu etkisi olduğu düşünülür. Saç dökülmesini azalttığı düşünülen bitkinin ayrıca kök güçlendirme etkisi de görülebilir.

Sağlıklı ve güçlü saç gelişimi için derinin kalitesi önemlidir. Bu nedenle bitkinin saç derisini besleyerek kuru saç derisi nedeniyle oluşan kepeklenme sorununu önleme amacıyla kullanımı bilinir. Antifungal özellikleri sayesinde saça hayıt otu tohumu faydaları olabilecek bir bitkidir.

Saç sağlığını desteklemek istiyorsanız diğer saç yağı karışımlarına hayıt tohumu yağı ekleyebilirsiniz. Ayrıca soğutulmuş hayıt tohumu çayını da sprey şekilde uygulama yapabilirsiniz. Hayıt otu suyu faydaları düzenli olarak haftada 1-2 kez uygulamada kendisini gösterebilir.

Doğurganlığa Hayıt Tohumu Faydaları

Hayıt otu faydaları hamile kalmak isteyen kişilerin de bu bitkiye binlerce yıldır geleneksel tıp önerisi ile yönelmesini sağlar. Hipokrat döneminden beri kadın hormonlarını dengelemesi ve hamile kalmayı kolaylaştırması için tercih edildiği bilinir. Bu nedenle hayıt otu suyu faydaları hamile kalmaya çalışanlar arasında yaygın olarak konuşulan bir konudur.

Hamile kalmak istiyorsanız prolaktin seviyelerini düzenleme etkisi olduğu düşünülen bitkinin özellikle suyunu çay olarak içmeyi tercih edebilirsiniz. Fakat hamilelik şüpheniz varsa doktorunuza danışmadan içmemeniz önemlidir. Hamile kalma yöntemleri uygulanmadan önce kesin olarak gebeliğin olmadığından emin olunmalıdır.

Düzensiz adet döngüsü hamile kalmak isteyenlerin önündeki engellere neden olan durumlardan biridir. Özellikle yüksek prolaktin seviyesi bu konuda sizin önünüzdeki en büyük engel olur. Hayıt otu çayı faydaları arasında sayılan menstrüel döngü düzenleme bu konuda faydalı olabilir. Rahim duvarı kalınlaşması engelleme, yumurta kalitesi arttırma, yumurtlama dönemini doğru hesaplama gibi durumlarda düzenli kullanılan bitkinin faydasını görme ihtimaliniz vardır.

Hayıt Tohumu Faydaları Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Hayıt otu nerede yetişir?

Hayıt otu faydaları ile bilinen özellikle Akdeniz’e özgü olsa da Çanakkale, Bursa, Zonguldak, Giresun, Hatay gibi farklı illerde de yetiştirilen bir bitkidir. Yunanistan, İtalya gibi birçok Akdeniz ülkesinde doğal olarak bulunsa da Kuzey Amerika, Avustralya, Güney Asya ülkelerinde de yetişir. Farklı ülkelerde sağlık etkisinin yanı sıra süsleme ve peyzajda kullanım amacıyla yetiştirilir.

Kimler hayıt tohumu kullanamaz?

Hamileler, emziren kadınlar, hormon düzensizliği için ilaç kullananlar, 11 yaş altı çocuklar, alerjisi olanlar ve karaciğer problemi yaşayan kişilerin hayıt tohumu kullanımı tavsiye edilmez. Herhangi bir sağlık sorunu olmayan kişilerin de bitkiyi dozaja dikkat ederek bilinçli şekilde kullanması tavsiye edilir.

Hayıt tohumu yağı nasıl kullanılır?

Sağlık sorunu bulunmayan kişiler hayıt tohumlarından elde edilen yağı doktor önerisi ile tüketebilir. Su ya da meyve suyuna önerilen dozda katarak günlük tüketilebilir. Ayrıca hayıt tohumu yağı cilde ve saça da seyreltilerek kullanılabilir. Direkt uygulama öncesinde farklı bir yağ ile seyreltilmesi alerjik reaksiyonları önleyebilir.

Hayıt tohumu çayı nasıl yapılır?

1 yemek kaşığı kuru hayıt tohumu kaynamış ve birkaç dakika bekletilmiş sıcak suyun içerisine atılır. Bardağın üzeri kapatılarak 10-15 dakika dinlenmeye bırakılır. Kaynamış su rengini değiştirmeye başladığında hayıt tohumu çayı hazır olur. Karışım ince süzgeç ile süzülerek farklı bardağa alınır. Günlük önerilen tüketim dozu 1 bardak olduğundan taze demlenmesi önerilir.

Toz olarak hayıt tohumu kullanılır mı?

Toz halde hayıt tohumu hazır satın alınabilir ya da evde hazırlanarak kullanılabilir. Hayıt tohumları blender ile çekilerek ya da havanda dövülerek toz haline getirilebilir. Toz formundaki hayıt bitkisi bal, limon, zencefil gibi faydalı besinlerle bir araya getirilerek günlük olarak tüketilebilir. Yiyecek ya da içeceklere de günlük yarım yemek kaşığını geçmeyecek şekilde katılarak yenilebilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.