Hiperemezis Gravidarum, hamilelikte ortaya çıkan şiddetli bulantı ve kusma şikayetleridir. Gün içerisinde birkaç kez kusma yaşanması annenin susuz kalmasına neden olabilir. Tansiyon düşüklüğü, halsizlik gibi semptomlar da beraberinde gelir. Tedavinin işe yaramadığı veya uygulamada geç kalındığı durumlarda annede akıl karışıklığı, hafıza sorunları gibi ciddi sorunlar ortaya çıkabilir. Hiperemezis Gravidarum tedavisi hastalık etiyolojisindeki bilinmezlik nedeniyle annenin şikayetlerini azaltmak, dehidrasyondan korumak ile ilgilidir. İlaç tedavisinin yanında alışkanlıkların değiştirilmesi, çevrede bulantıyı tetikleyen uyaranların azaltılması da etkili olabilir.

Hiperemezis Gravidarum Nedir?

Hiperemezis Gravidarum , genellikle ilk trimesterde görülen bulantıya kusmanın da eşlik ettiği gebenin ciddi kilo kaybı nedeniyle hastaneye yatışına yol açabilen atakları ifade eder. “ Hiperemezis Gravidarum nedir ?” ile ilgili ortak bir tanımlama kabul edilmemiş olsa da genel olarak şiddetli bulantı ve kusma şikayeti olarak açıklanır. Bu probleme sahip kadının kısa sürede sahip olduğu kilonun yüzde 5 oranında kaybı görüldüğünde ciddi sorunlar ortaya çıkabilir. Sabah bulantısı hamilelerde yaygın olarak görülür ancak hiperemezis de şikayetler daha ciddi seyreder. Hamilenin yaşam kalitesinde ciddi düşüşe neden olur. Kusmanın günde birkaç defa yaşandığı hastalarda ciddi sıvı kaybı yaşanır. Müdahale edilmediğinde baş ağrıları, halsizlik gibi dehidrasyon belirtileri ortaya çıkar.

Hiperemezis tanısının konulmasında bir fikir birliğine varılamamıştır. Genellikle yaşanan şikayetlerin ciddiyetini tespit etmek amacıyla kan, idrar testleri ve genel muayene tercih edilir. Bunun yanında bulantının mide-bağırsak sorunları nedeniyle oluşup oluşmadığını kontrol etmek için bazı incelemeler yapılabilir. Bebeğin genel durumu incelemek amacıyla ultrason görüntüleri de incelenebilir.

Hiperemezis Gravidarum Belirtileri Nelerdir?

Hiperemezis Gravidarum belirtileri hamileliğin ilk üç ayında ortaya çıkan şiddetli bulantı, kusma ve bunlara bağlı semptomları içerir. “ Hiperemezis Gravidarum nedir ?” açıklanırken de bu belirtilerden yararlanılır. Hiperemezis Gravidarum belirtileri arasından bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Şiddetli ve dayanılmaz mide bulantıları
• Günde 3 ve daha fazla kez kusma
• Hamilelik öncesi kilonun %5’i veya daha fazlasını kaybetmek
• Normalde daha fazla tükürük salgılanması
• İdrarın normale oranla daha koyu renkli olması
• Cilt kuruluğu, baş ağrısı, halsizlik gibi dehidrasyon belirtileri
• Bayılma
• Baş dönmesi veya dönmesi hissinin görülmesi

Şikayetlerin daha şiddetli seyrettiği hastalarda şu belirtiler de görülebilir:

• Kan basıncının düşmesi
• Kalp atışlarında hızlanma
• Ciltte görülen belirgin kuruluk
• Bilinç bulanıklığı
• Karaciğerde yaşanan hasar nedeniyle sarılık oluşumu
• Sürekli kusma nedeniyle yemek borusunda meydana gelen tahriş
• Wernicke-Korsakoff sendromu olarak isimlendirilen bir tür hafıza problemi

Bazı hastalarda yaşanan sorunların etkisiyle depresyon, bunalım gibi psikolojik sorunlar ortaya çıkabilir. Tedavilerden yanıt alamayan hamilelerde ensefalopati, görüş bozuklukları gibi şikayetler nadir de olsa ortaya çıkabilir.

Hiperemezis Gravidarum Neden Olur?

Hiperemezis Gravidarum oluşumunun etiyolojisi tam olarak açıklanmasa da oluşumunu tetikleyen bazı durumlar mevcuttur. Hastalığın oluşmasında etkisi bulunan bazı durumlar şöyle sıralanabilir:

• Genetik faktörler yaşanma riskini artırabilir. Ailesinde hamilelik döneminde bulantı sorunu yaşayan kişilerde görülme ihtimali daha yüksektir.
• İlk kez hamilelik yaşayan kişilerde ve çoğul gebeliklerde (ikiz, üçüz gibi) sık rastlanır.
• Plasenta tarafından salgılanan gonadotropin hormonu(HCG) hamileliğin başlarında en yüksek seviyelere ulaşır. Bu hormonun artışı bulantı oluşumuna yol açabilir. Bunun yanında tiroid, östrojen gibi vücutta salgılanan diğer hormonlarda meydana gelen değişiklikler bulantıyı artırabilir.
• Genellikle kentsel alanlarda ve büyük şehirlerde yaşayan kadınlarda rastlanır.
• Hareket hastalığı ve migren şikayeti bulunan hastalar hamile kaldığında görülme riski daha yüksektir.
• Bebekte bir kitlenin geliştiği veya anormal büyümenin olduğu gebeliklerde bulantı şikayetinde artış olabilir.
• GDF15 hormonu iştahı düzenler ve etkileşimde olduğu reseptör gen kusma refleksinin yönetildiği kısımda yer alır. Hiperemezis Gravidarum görülen hastalarda bu hormonun yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu hormonun üretimi ile ilgili durumlar genetik sebepli olabilir.
• Annenin fazla kilo şikayeti bulunması, hamilelik öncesinde reflü gibi mide rahatsızlıklarına sahip olması ve annede görülen bazı psikolojik sorunlar hastalığın ortaya çıkmasını tetikleyici olabilir.

Hiperemezis Gravidarum Nasıl Tedavi Edilir?

Hiperemezis Gravidarum tedavisi hastalığa neden olan etmenlerin tam olarak bilinmemesi nedeniyle semptomların hafifletilmesi üzerine bazı müdahaleleri içerir. İlerleyen süreçte ortaya çıkabilecek komplikasyonlara önlem olarak vitamin takviyesi gibi bazı preparatlara başvurulabilir. Tedavinin ilk aşaması olarak dehidrasyon ve elektrolit dengesizliğinin giderilmesi sağlanır. Bunun için şikayetin ciddiyetine bağlı olarak serumlar ve oral solüsyonlar tercih edilebilir. Ciddi şikayetler devam ederse oral beslenme solüsyonları ve intravenöz beslenme solüsyonları ile hastanın gerekli besinleri alması sağlanabilir.

Sonraki süreçte bulantının azaltılması için antiemetik ilaçlar tercih edilir. İlaçların yanı sıra hayat değişikleri ve beslenmenin düzenlenmesi de etkili olabilir. Öncelikle bulantının ortaya çıkmasına yol açan ses, ışık, parfüm kokuları gibi etkenlerin ortadan kaldırılması sağlanabilir. Bulantının azaltılması için akupunktur bantları, kusma önleyici bileklikler gibi ilaç içermeyen ürünlerin kullanımı tercih edilebilir. Kusmanın önlenmesi için daha sık küçük porsiyonlar halinde beslenme ve ara öğünlerde hafif tuzlu krakerlerin tüketilmesi uygun olacaktır.

Sık Sorulan Sorular

Hiperemezis Gravidarum Sorunu Yaşayanlar Nasıl Beslenmeli?

Hiperemezis Gravidarum belirtileri hastanın hayatını ciddi şekilde etkileyebilir. Bu semptomları azaltmak için beslenme alışkanlıklarında da değişiklikler yapılması etkili olabilir. Öğünlerin sık ve küçük porsiyonlar halinde tüketilmesi kusma riskini azaltabilir. Hafif tuzlu çorbalar ve krakerlerin tüketilmesi midenin rahatlamasına yardımcı olabilir. Portakal ve limon suyu gibi asitli besinlerin alımı hem reflü şikayetinde artışa hem de demir emiliminin azalmasına yol açabilir. Bu nedenle tüketimi olabildiğince sınırlandırılır. Baharatlı, kızarmış ve yağlı gıdalar bağırsakların boşalma süresini uzatır ve mide tarafından tolere edilmesi daha zordur. Bunlara ek olarak lifli gıdalar ve sebzeler de daha uzun sürede sindirilir ve sindirim sisteminde uzun süre kalır. Bu tip besinleri tüketimi de tercih edilmemelidir.

Hiperemezis Gravidarum Tedavi Edilmezse Hangi Komplikasyonlara Yol Açabilir?

Hiperemezis Gravidarum tedavisi uygulanmayan veya tedaviye ulaşımı olmayan hastalar da dehidrasyonun ciddi belirtileri görülebilir. Fazla miktarda kilo kaybıyla birlikte böbrek ve karaciğer hasarı oluşabilir. Hastaların yarısından fazlasında B vitaminleri ve A vitamini bağlayan reseptörlerin bağlanmasını sağlayan proteinlerde eksiklik bulunur. B12 ve B6 vitamin eksikliğine bağlı olarak anemi oluşabilir. Kısa süreli hiperemezis durumunda bebek gelişiminde büyük farklılıklar oluşmasa da uzun süre devam ettiğinde nadir de olsa düşüklere ve düşük doğum ağırlığı ile doğan bebeklerin görülmesine neden olabilir. Sodyum eksikliğinin artmasıyla kas güçsüzlüğü, konfüzyon, uyuşukluk ve reflekslerde azalma ortaya çıkabilir. Çok sık görülen bir durum değildir ancak annede pıhtı oluşumuyla ölüm meydana gelebilir.

Hiperemezis Gravidarum Geçer mi?

Hiperemezis Gravidarum belirtileri ilk üç aylık süreçte daha yoğun olarak görülür. İlerleyen zamanlarda semptomlar hafiflemeye başlar. Bazı hastalarda şikayetler tüm hamilelik sürecinde devam edebilir. Doğum sonrasında şikayetler tümüyle ortadan kalkar. Ancak süreç her hastada aynı işlemez bu nedenle her hastanın semptomları ve iyileşme durumu farklı olabilir.

Hiperemezis Gravidarum Teşhisi Nasıl Yapılır?

Hiperemezis Gravidarum için ayırt edici bir tanı yöntemi bulunmaz bunu yerine bulantıya neden olabilecek diğer etkenlerin dışlanmasıyla karar verilir. Teşhis için hasta öyküsü, genel kontrollerin yanı sıra kan ve idrar testleri, elektrolit düzeylerinin ölçülmesi gibi incelemeler tercih edilebilir. Bebeğin genel durumunun ve gelişiminin kontrol edilmesi için ultrason gibi cihazlar ile inceleme tercih edilebilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.