Polikistik böbrek hastalığı, böbreklerde kistlerin oluşmasına neden olan bir hastalıktır.

Bu hastalık genetik bir hastalık olarak bilinir. Bu kistler, zamanla büyür ve böbreklerin normal fonksiyonlarını etkiler. 

Polikistik böbrek hastalığı belirtileri belirli bir yaşa kadar ortaya çıkmayabilir ve bazı durumlarda tanı konulana kadar fark edilmez. 

Fakat  belirtiler ortaya çıktığında hastalığın ciddiyeti ve etkileri kişiden kişiye değişiklik gösterir.

Polikistik Böbrek Hastalığı Nedir?

Polikistik böbrek hastalığı (PBH),  genetik kaynaklı ve böbreklerde kistlerin oluşmasına neden olan bir hastalıktır. 

Normalde böbrekler, vücuttaki atık maddeleri filtreleyen ve idrarı üreten organlardır. 

Ancak polikistik böbrek hastalığında, böbreklerdeki bu kistler zamanla büyür ve normal böbrek dokusuyla yer değiştirir. 

Bu durum, böbreklerin normal işlevini engeller ve çeşitli sağlık sorunlarına yol açar.

PBH, ailelerde geçen bir hastalıktır. Hastalığın belirli gen mutasyonlarına bağlı olduğu bilinmektedir. 

PBH tipik olarak otozomal dominant yolla aktarılan bir genetik hastalık olduğundan ebeveynlerin herhangi birinden alınan tek bir anormal gen hastalığına neden olabilir. 

PBH hastalığı zaman zaman belirti göstermez. Bazen de belirtiler yetişkinlik döneminde ortaya çıkar.

Ancak bazı vakalarda çocukluk veya ergenlik döneminde de belirtiler görülmesi mümkündür.

Polikistik böbrek hastalığı belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterir. Bu hastalığın en yaygın belirtileri; sık idrara çıkma, kanlı idrar, yorgunluk, sırt veya yan ağrısı gibi belirtilerdir.

Otozomal Dominant Polikistik Böbrek Hastalığı Nedir?

Otozomal dominant polikistik böbrek hastalığı (ADPKD), polikistik böbrek hastalığının en yaygın türüdür. 

Genetik bir bozukluk olan bu hastalık, ebeveynden geçen tek bir anormal genin varlığı ile karakterizedir. 

ADPKD, böbreklerde kistlerin oluşmasına neden olan PKD1 ve PKD2 adlı iki farklı gen mutasyonundan kaynaklanır.

Bu hastalık, böbreklerde kistlerin büyümesi ile karakterizedir. Bu kistler, zamanla büyür ve böbreklerin normal doku yapısının yer değiştirmesine neden olur.

Kistler büyüdükçe, böbreklerin işlevselliğini etkiler ve sonunda böbrek yetmezliği gibi ciddi komplikasyonlara yol açar.

Polikistik Böbrek Hastalığı Nedenleri

Polikistik böbrek hastalığının nedeni çoğu zaman genetik kaynaklıdır. Ancak bu hastalığa tam olarak neyin neden olduğu anlaşılamamıştır.

İki ana gen polikistik böbrek hastalığının ortaya çıkmasında rol oynar: PKD1 ve PKD2. Bu genler, böbrek hücrelerinin normal gelişimini ve fonksiyonunu kontrol eder. 

Ancak bu genlerdeki mutasyonlar, böbrek hücrelerinin normal döngüsünü bozar ve kist oluşumuna neden olur.

Polikistik böbrek hastalığı iki ana türde görülür:

Otozomal Dominant Polikistik Böbrek Hastalığı (ADPKD): Bu tip hastalık, bir ebeveynden geçen tek bir anormal genin varlığı ile ortaya çıkar.

ADPKD, PKD1 veya PKD2 genlerindeki mutasyonlardan kaynaklanır.

Otozomal Resesif Polikistik Böbrek Hastalığı (ARPKD): Bu tip daha nadir görülür ve ebeveynlerin her ikisinden de etkilenmiş genlerin çocuğa aktarılmasıyla oluşur.

Kısacası bir kişinin polikistik böbrek hastalığına sahip olma riski aile geçmişi ve genetik faktörlerine dayanır. 

Ebeveynlerden birinin veya her ikisinin de hastalığı taşıması, çocukların da hastalığı geliştirme riskini artırır. 

Polikistik Böbrek Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Polikistik böbrek hastalığı zaman zaman bazı belirtilerle ortaya çıkar. Polikistik böbrek hastalığı belirtileri şunlardır:

• Sık idrara çıkma
• Kanlı idrar
• Yorgunluk
• Sırt veya yan ağrısı
• Böbrek taşları
• Yüksek tansiyon
• Böbrek fonksiyonlarında azalma
• Karın şişkinliği
• İdrar yolu enfeksiyonları
• Böbrek yetmezliği

Polikistik böbrek hastalığı belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterir. Bu hastalıkta her hasta farklı semptomlar yaşayabilir. 

Bu nedenle, belirtileri olan veya risk altında olan kişilerin düzenli olarak doktor kontrolü yaptırmaları gerekir.

Bebeklerde Polikistik Böbrek Hastalığı

Bebeklerde polikistik böbrek hastalığı, nadir görülen bir durumdur. Bu hastalık, genellikle otozomal resesif yolla aktarılan bir genetik bozukluk olarak bilinir. 

Bebeklerde polikistik böbrek hastalığı, eveynlerin her ikisinden de etkilenmiş genlerin çocuğa aktarılmasıyla ortaya çıkar.

Bebeklerde polikistik böbrek hastalığı çoğu zaman doğumdan hemen sonra veya ilk yaşlarda belirgin hale gelir. 

Bu durum, böbreklerdeki kistlerin büyümesi ve normal böbrek dokusunun yerini almasıyla ortaya çıkar. 

Polikistik Böbrek Hastalığında Beslenme Nasıl Olmalı?

Polikistik böbrek hastalığı olan bireylerin beslenme düzeni;  böbrek fonksiyonlarını desteklemek, komplikasyonları önlemek ve genel sağlığı korumak amacıyla oldukça önemsenmelidir. 

Polikistik böbrek hastalığı olan bireyler için önerilen bazı beslenme yöntemleri şunlardır:

Düşük Tuzlu Bir Diyet

Yüksek tuz tüketimi, hipertansiyonu artırır. Bu da böbrekler üzerinde ekstra stres oluşturur. 

Bu nedenle polikistik böbrek hastalığında sodyum alımını sınırlamak önemlidir. Hazır gıdalar, işlenmiş gıdalar ve tuzlu atıştırmalıklardan kaçınılmalıdır.

Düşük Proteinli Bir Diyet

Yüksek protein alımı, böbrek fonksiyonlarını zorlar. Bu nedenle, protein alımı dengeli olmalıdır.

Bireyin özel durumuna ve böbrek fonksiyonlarına göre protein alımı belirlenmelidir.

Sıvı Alımını İzlemek

Sıvı alımı, böbrek fonksiyonlarını desteklemek için önemlidir. Özellikle polikistik böbrek hastalığı olan bireylerin sıvı alımını dengelemesi şarttır.

Sıvı alımını, doktor veya diyetisyen önerilerine göre düzenlemek gerekir.

Potasyum ve Fosfor Alımını Kontrol Etmek

Böbrek hastalığı olan bireyler,  potasyum ve fosfor dengesizliği yaşar.

Bu nedenle, potasyum ve fosfor açısından zengin gıdalardan kaçınılmalı veya bunların alımı sınırlanmalıdır. 

Düşük Yağlı Bir Diyet

Polikistik böbrek hastalığında sağlıklı yağlar tüketmek önemlidir. Ancak doymuş ve trans yağlardan kaçınılmalıdır.

Bu nedenle, işlenmiş gıdalar, fast food ürünleri ve aşırı yağlı yiyecekler tüketilmemelidir.

Düzenli Doktor Kontrolü

Polikistik böbrek hastalığı olan bireylerin beslenme düzeni, doktor veya beslenme uzmanı tarafından yönlendirilmelidir.

Böbrek fonksiyonları düzenli olarak izlenmeli ve beslenme planı buna göre ayarlanmalıdır.

Polikistik Böbrek Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?

Polikistik böbrek hastalığının tanısı belirli  tıbbi testler ve görüntüleme çalışmaları kullanılarak konur. 

Polikistik böbrek hastalığı tanısı koymak için kullanılan yaygın yöntemler şunlardır:

Görüntüleme Testleri

Bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve ultrasonografi gibi görüntüleme testleri, böbreklerdeki kistleri ve diğer anormallikleri tespit etmek için kullanılır 

Aile Öyküsü

Polikistik böbrek hastalığı aileden geçen bir hastalıktır. Ebeveynlerden birinin veya her ikisinin de hastalığı taşıması, çocuklarının da hastalığı geliştirme olasılığını artırır. 

Bu nedenle aile öyküsü, kişinin polikistik böbrek hastalığı riskini belirlemede önemli bir faktördür.

Laboratuvar Testleri

Kan testleri, böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek için yapılır.

Böbrek fonksiyon testleri, idrar testleri ve kan basıncı ölçümleri, polikistik böbrek hastalığının belirtilerini ve etkilerini değerlendirmeyi sağlar.

Genetik Testler

Polikistik böbrek hastalığı olan bireylerde, hastalığı teşhis etmek için genetik testler yapılır.

Bu testler, PKD1 ve PKD2 adlı genlerdeki mutasyonları tespit eder ve hastalığın varlığını doğrular.

Polikistik Böbrek Hastalığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Polikistik böbrek hastalığının tedavisi; belirtileri hafifletmek, komplikasyonları yönetmek ve böbrek fonksiyonlarını korumak için çeşitli yöntemler içerir.

Polikistik böbrek hastalığının tedavi yöntemleri şunlardır:

Semptomatik Tedavi

Belirtileri hafifletmek için ilaçlar kullanılabilir.

Örneğin, ağrıyı hafifletmek için ağrı kesiciler, hipertansiyonu kontrol altına almak için tansiyon ilaçları veya idrar yolu enfeksiyonlarını tedavi etmek için antibiyotikler kullanılabilir.

Tansiyon Kontrolü

Hipertansiyon, polikistik böbrek hastalığının bir belirtisi veya komplikasyonu olabilir. 

Tansiyonun kontrol altına alınması, böbrek fonksiyonlarını korumak için önemlidir. Bu genellikle tansiyon ilaçları ve yaşam tarzı değişiklikleri ile sağlanır.

Beslenme Değişiklikleri

Düşük tuzlu, düşük proteinli bir diyet polikistik böbrek hastalığı olan bireylere önerilir. 

Bu diyet türü, böbrek fonksiyonlarını desteklemeye ve hipertansiyonu kontrol altına almaya yardımcı olur.

Komplikasyonların Yönetimi

Polikistik böbrek hastalığı; böbrek taşları, idrar yolu enfeksiyonları, böbrek yetmezliği gibi çeşitli komplikasyonlara neden olur.

Bu komplikasyonlar, semptomlara ve hastanın durumuna göre yönetilmelidir.

Böbrek Yetmezliğinin Tedavisi

Polikistik böbrek hastalığı ilerledikçe, böbrek yetmezliği gelişir. Böbrek yetmezliğinin tedavisi, diyaliz veya böbrek nakli gibi daha ciddi tedavileri içerir.

Genetik Danışmanlık

Polikistik böbrek hastalığı olan bireylerin ailelerine genetik danışmanlık sağlanabilir. Bu danışmanlık hastalığın genetik geçişini ve aile üyelerindeki riskleri anlamalarını sağlar.

Sıkça Sorulan Sorular 

Polikistik Böbrek Hastalığı Ölümcül müdür?

Polikistik böbrek hastalığı çoğu zaman ölümcül değildir. Ancak bu hastalık, ciddi komplikasyonlara yol açar.

Polikistik böbrek hastalığı, böbreklerde kist oluşumuna neden olur ve zamanla böbrek fonksiyonlarını etkiler. Hastalık ilerledikçe; böbrek hasarı, böbrek yetmezliği ve diğer ciddi komplikasyonlara neden olur. 

Polikistik Böbrek Hastalığı Genetik mi?

Evet, polikistik böbrek hastalığı genetiktir. Genellikle otozomal dominant bir şekilde aktarılan bir hastalıktır.

Eğer ebeveynlerden biri hastalığı taşıyorsa çocuklarında da görülme riski vardır. Hastalık genellikle PKD1 veya PKD2 genlerindeki mutasyonlarla ilişkilidir. 

Polikistik Böbrek Hastalığı Karaciğeri Etkiler mi?

Evet, polikistik böbrek hastalığı bazen karaciğeri de etkiler. Özellikle otozomal resesif polikistik böbrek hastalığı (ARPKD) vakalarında karaciğer kistleri görülür.

Bu kistler karaciğerde büyür ve karaciğer fonksiyonlarını etkiler. 

Polikistik Böbrek Hastalığı İlacı Var mı?

Polikistik böbrek hastalığını tamamen tedavi eden özel bir ilaç bulunmamaktadır. Ancak semptomları hafifletmek, komplikasyonları yönetmek ve böbrek fonksiyonlarını korumak için çeşitli ilaçlar kullanılabilir. 

Polikistik Böbrek Hastalığı Günü Ne Zaman?

Polikistik Böbrek Hastalığı Farkındalık Günü, her yıl Eylül ayının ikinci haftası kutlanır. Bu özel gün, polikistik böbrek hastalığı hakkında farkındalık yaratmayı, hastalıkla ilgili bilgi paylaşmayı ve toplumu bilinçlendirmeyi amaçlar. 

Polikistik Böbrek Hastalığında Bitkisel Tedavi Uygulanabilir mi?

Polikistik böbrek hastalığı için etkili bir bitkisel tedavi bulunmamaktadır. Bu hastalık genetik bir hastalıktır ve doğru tıbbi müdahaleler gerektirir.

Bu noktada bitkisel takviyeler veya alternatif tedavi yöntemleri kullanmadan önce bir doktora danışmak önemlidir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.