Bebekler anne karnında gelişirken bir süre iç organların büyümesi bebeğin vücudunun dışında devam eder. Uygun zaman geldiğinde iç organlar bebeğin vücudu içine girer. Çok az sayıda bebekte bu süreç normal şekilde ilerlemez yani iç organlar karın duvarı dışında kalır. Bu durum omfalosel olarak tanımlanır ve bu şekilde doğan bebekler için de omfaloselli dünyaya gelme tanımı kullanılır. Omfalosel bazen kalp sorunları ve kromozomal anomaliler gibi farklı problemler ile birlikte görülebilir. 

Omfalosel durumunda bazen karın organlarının tamamı bazen de bir kısmı vücut dışında olur. Anormal gelişim sonucunda karın boşluğu da normal boyuta ulaşmayabilir. Daha ciddi olan tablolarda organ çevresindeki kesenin yırtılması enfeksiyona da neden olabilir, organ sıkışması gibi durumlarda da kan akışı problemleri neticesinde organ zarar görebilir.  

Omfalosel Nedir?

Omfalosel nedir tıp dilinde nasıl tanımlanır denirse karın duvarı kusuru olarak ifade edilebilir. Doğumsal karın kusurunda açık kalan karın duvarı ile birlikte karın içindeki organlar amniyon kesesiyle örtülü şekilde durur. 

Bebeğin normal gelişiminde, hamileliğin yaklaşık  ve  arasında bebeğin bağırsakları uzar ve göbek kordonuna boyunca itilir. Ortalama  ise bağırsaklar geri çekilir. Bu noktada bağırsakların anormal bir biçimde tekrar geri dönmemesi durumu yaşanırsa, buna omfalosel denir. Omfaloselde bazen bağırsakların yanında farklı iç organlar da karın dışına çıkar.        

Omfalosel, hamilelik kontrollerinde ortalama  ve sonrasında, ultrasonda çoğu zaman kendini gösterir. Teşhis sonrası hemen tedaviye başlanması gerekir çünkü gecikme karın dışında oluşan anormal durumu örten kesenin sertleşmesine ve tedavinin zorlaşmasına neden olur. 

Omfalosel Nedenleri Nelerdir?

Omfalosel nedir ve nedenleri nelerdir sorularının cevaplarını iyi anlamak önlem almayı kolaylaştırır. Hamilelik öncesi ve  konusunda dikkatli olmak birçok sorunu baştan önleyebilir. Doğumsal bir anomali olan omfaloselin sebebi net olarak bilinmemektedir. Araştırmalar bazı risk faktörlerini tanımladığı için vurgulanan konularda dikkatli olmak önemlidir.  

Omfalosel risk faktörleri şöyle sıralanabilir;

• Genetik sebepler
• Anne adayının çok fazla  ve  tüketmesi
• Hamilelik öncesi kadının aşırı kilolu ya da obez olması
• Gebelik süresince kullanılan bazı ilaçlar

Omfalosel Belirtileri Nelerdir?

• Omfaloselli bebek dış görünüşüyle diğer bebeklerden hemen ayırt edilir. Bebekte karın üstünde iç organların ve göbek kordonunun olduğu saydam kese gibi bir yapı vardır. 
• Sadece bağırsak karın dışında olabildiği gibi bazen mide, dalak, karaciğer gibi farklı iç organlar da karın dışına çıkmış olabilir. 
• Genellikle karın içi hacmi küçüktür. 
• Bağırsakların ve bazen farklı iç organların da karın dışında olması bebekte sindirim sorunlarına yol açabilir. 
• Karın bölgesinde kusurlu alanda cilt renginde farklılık olabilir. 
• Omfaloselli bebeklerde zayıf akciğer gelişimi, yiyecekleri işlemede yavaş kalan bağırsaklar, kalp malformasyonları, Beckwith-Wiedeman Sendromu (büyük dil, yüksek insülin ve düşük kan şekeri) ve kromozom anormallikleri görülebilir. 

Omfalosel Teşhisi Nasıl Konur?

Omfalosel teşhisi çok büyük oranda hamilelik esnasında konabilir. Gebelik boyunca gerekli kontrollerin yapılmaması gibi sebeplerle omfalosel teşhisi konamamışsa, doğumla birlikte bebeğin görünümüyle hemen teşhis konulabilir. 

Rutin gebelik kontrollerinde ultrasonda omfalosel teşhisi konabilmesi olasıdır. Kan testlerinde de genelde bazı değerler anormal çıkar. 

Omfalosel teşhisi konulduğunda bebekte farklı sorunlar olma ihtimali de bulunduğundan kardiyolojik kontrol gibi farklı tetkikler de gerekebilir. 

Hamilelik sırasında omfalosel teşhisi konulduğunda, doğum sonrası hemen tedavi sürecinin başlaması ve bebeğe cerrahi müdahalede bulunulması gerekebilir. Bu yüzden uygun hastanede doğumun gerçekleşmesi elzemdir. 

Omfalosel Tedavisi Nasıl Olur?

Omfalosel tedavisi, karın bölgesindeki kusurlu durumun yoğunluğuna ve gelişen ek sorunlara göre şekillenir. Bazen sadece onarım yeterli olurken bazen çok aşamalı cerrahi müdahale gerekebilir. Ameliyatların süresi yapılan işlemlere göre değişmekle birlikte ortalama 1-3 saat arasıdır. 

Tedavi aşamaları şöyle sıralanabilir;

• Cerrahi Onarım: Doğumdan hemen sonra bebeğin karın dışına çıkan organları karın boşluğuna yerleştirilir ve karın uygun şekilde kapatılır. 
• Aşamalı Cerrahi Müdahale: Eğer karın dışında sadece bağırsak varsa cerrahi onarım daha basit yapılır. Ancak birçok farklı organın karın dışında olduğu durumlarda daha karmaşık, aşamalı cerrahi müdahale gerekebilir. Tek seferde organların karın boşluğuna yerleştirilmesi için karın içi hacmi uygun olmayabilir ve solunumda zorlanma riski açısından da aşamalı müdahale daha sağlıklı olabilir. 
• Destek Tedavi Yöntemleri: Bazı omfalosel vakalarında solunum zorluğu, beslenme problemleri gibi sorunlar oluşabilir. Bu tip durumlarda yoğun bakım ünitesinde destekleyici tedavi yöntemlerine başvurulur. 

Omfalosel Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Omfalosel tedavisi gören bebeklerin bakımı çok önemlidir. Ameliyat sonrası yara iyileşmesi döneminde tüm organların bütünsel sağlığı açısından doktorun tüm uyarına dikkatle uymak gerekir. 

Omfalosel ameliyatı sonrası süreç adım adım şöyle özetlenebilir;

• Özellikle ciddi omfalosel vakalarında ameliyattan sonra bebek yoğun bakıma alınır. Kalp, solunum ve sindirim sorunlarını çözmek için ek tedavi yöntemlerine başvurulur. 
• Bebekte ameliyat sonrası oluşabilen beslenme zorluğu, bağırsak tıkanıklığı, reflü gibi sorunlar izlenir ve destekleyici tedaviler yapılır. 
• Bebeğin akciğer ve solunum sağlığının normale dönmesi hastanede kalma süresini değiştiren en önemli konulardan biridir. 
• Kasık fıtığı varsa cerrahi onarım uygun zamanda gerçekleştirilir. 
• Tam ağızdan beslenme olana kadar ve destek tedaviler bitene kadar bebek yenidoğan yoğun bakım ünitesinde tutulur.
• Ağırlığı ve genel sağlık durumuna göre bebek ameliyat sonrası ortalama 3-15 gün aralığında taburcu edilebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Omfalosel gastroşizis farkı nedir?

Omfalosel ve gastroşizis iki farklı rahatsızlıktır. Birbiri ile karıştırılmalarının sebebi ikisinin de bebeklerde karın duvarında oluşan hasarla ilgili olmasıdır. İki durumda da bebeğin bağırsakları karın duvarı dışındadır. Gastroşiziste karın duvarı kapalı olur, bağırsaklar fetusla plasenta arasında bağlantı sağlayan umblikal kord isimli yapının ufak bir açıklığından dışarı çıkmış durumda olur. Gastroşiziste gebelik sürecinde bebeğin bağırsakları bebek gelişiminde fetüsü destekleyen amnion sıvıyla temas eder. Omfaloselde ise karın duvarında açıklık vardır ve hasarlı durum amnion keseyle sarılı vaziyettedir. 

Omfaloselli bebeklerin doğumu nasıl yapılmalıdır?

Omfaloselli bebeklerin doğumu karın duvarındaki hasara ve hasar sonuçlarına göre normal doğum ya da sezaryen şeklinde olabilir. Karın duvarından dışa taşan iç organlar içinde karaciğerin olmadığı durumlarda vajinal doğum tercih edilebilir. Ancak çoğu vakada organları kontrollü şekilde koruyabilmek adına sezaryen doğum tavsiye edilir. Omfaloselli bebeklerin doğumu zorlayıcı olabileceği ve doğum sonrası bebeğe cerrahi müdahale gerekeceği için seçilecek hastanenin donanımlı olması önemlidir.  

Omfalosel ile hangi bölüm ilgilenir?

Omfalosel bir doğumsal anormalliktir. Gerekli tedavinin yapılması için çocuk cerrahisi ya da pediatrik cerrahi bölümlerine başvurulabilir. Özellikle teşhis ve tedavi sürecini planlama aşamasında çoğunlukla çocuk cerrahları görev alır. 

Omfaloselli doğan bebekler nasıl beslenir?

Omfaloselli bebeklerin bağırsakları olması gerektiği gibi karın içinde yerleşmediği için çeşitli sindirim problemleri yaşanması da olasıdır. Farklı iç organlar da karın dışındaysa ameliyatla tek seferde düzelme mümkün olamayabilir ve belli aralıklarla organların kademeli olarak karın içine yerleştirilmesi gerekebilir. 

Tüm süreç boyunca bebek yemek yemeye ve büyümeye devam eder. Beslenme şekli bebeğin durumuna göre şekillenir. Bebek eve gitmeye hazır olduğunda büyük ihtimalle normal şekilde yemek yer hale gelir. Kalp veya akciğer sorunları gibi başka komplikasyonlar varsa bir süre beslenme tüpüne ihtiyaç duyulabilir ancak çoğu bebeğin bu yardıma ihtiyacı olmaz.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.