Turpgiller familyasından yenilebilir ve tek yıllık bir bitki olan tere otu, hem modern hem de geleneksel tıbbın popüler konuları arasındadır. Bahçe teresi adıyla da bilinen tere otu, lezzetli ve sağlıklı bir yiyecek olarak sevilerek tüketilir. Tere otunun faydaları, diğer yeşil sebzeler ile benzerlik gösterir. İçerdiği fitokimyasallar üzerinde uzun yıllar boyu yapılan çalışmalar, antidiyabetik, diüretik, antimikrobiyal, antioksidan ve daha pek çok olumlu etkisini ortaya koyar.

Aynı zamanda vitamin, mineral, elzem yağ asitleri bakımından zengin kompozisyon sunar. Salataların popüler sebzelerinden biri olurken çay, baharat gibi şekillerde de tüketilebilir. Yazının devamını okuyarak “Tere otunun faydaları nelerdir?” sorusuna yanıt bulmanın yanı sıra bitkinin özelliklerini inceleyebilirsiniz.

Tere Otu Nedir?

Bilimsel adı Lepidium sativum olan tere otu, roka gibi Brassicaceae (turpgiller) familyasına ait yaklaşık 15-45 cm uzunluğunda tek yıllık otsu bitkilerden oluşur. Anadolu başta olmak üzere Avrupa, Amerika ve Hindistan’a kadar oldukça geniş yayılış gösterir.

Anavatanının Mısır ve Güneydoğu Asya çevresi olduğu düşünülür. Kahverengi tere otu tohumu çimlenince kazık kök yapısından tüylü, yeşil-beyaz, dik ve dallanmayan bir gövde ile filizlenir. Koyu yeşil, kenarları dalgalı, ince mızrak benzeri yapraklar oluşmaya başlar. Beyaz, küçük çiçekler çıkmaya başlarken salkım gibi görünür. Güneşli ve ılık ortamları sevmesine rağmen soğuğa dayanıklıdır. Drene edilebilen, nemli topraklar ile bahar ayları ekime uygun olmakla birlikte fideden veya tohumdan yetiştirilebilir.

Tere Otu Hangi Besin Değerlerini İçerir?

Yapraklarına ek olarak tohumlarını da tüketebileceğiniz tere otu, oldukça değerli makro ve mikro besin kaynağı olabilir. Kendine özgü değişik bir tada sahip olmakla birlikte baharatlı ve keskin tadıyla kolaylıkla ayırt edebilirsiniz. Tere otunun faydaları içeriğindeki benzersiz bileşenlerden kaynaklanır. Yüzdelik ölçekte, çoğunluğunu linoleik asit, araşidik asit gibi tekli ve çoklu doymamış yağ asitleri oluşturur.

Antioksidan bileşikler, vitamin, mineral bakımından zengin iken geri kalanında protein ve karbonhidrat bulunur. Öte yandan bitkinin bölümleri arasında farklı besin kompozisyonları görülür. Antioksidan etkiye sahip fenolik bileşikleri fazla miktarda içermesi nedeniyle tere otu tohumunun faydaları daha belirgindir.

Yaklaşık 30 kcal enerji değerine sahip bitkinin kuru formundaki besin analizinde aşağıdaki bileşenleri içerdiği görülür:

• Kalsiyum
• Protein
• Diyet lifi
• Demir
• Karbonhidrat
• Yağ
• Folik asit
• A vitamini
• C vitamini
• K vitamini
• Potasyum
• Magnezyum

Tere Otunun Faydaları Nelerdir?

Tere otu, Ayurveda tıbbı dahil modern farmakoloji tarafından sıklıkla değerlendirilir. Tere otunun faydaları çok boyutludur. Bu nedenle çeşitli ilaçların yapımında kullanılır. Özellikle tohumlarının alkaloid, flavonoid, glikozit, tanen gibi önemli fitokimyasalları içermesi bunun en büyük etkenidir. Tere otu suyunun faydaları ile diğer formları arasında fark olup olmadığı hakkında net bir bilgi yoktur.

Ancak literatürde geçen tere otunun faydalarını bu şekilde sıralamak mümkündür:

• Kemik sağlığını destekler: Tohumların K vitamininden zengin olması kemik hücrelerinin gelişimin önemli rol oynar. Kemik proteinlerinden biri olan osteokalsin, yağda çözünen K vitamini varlığında aktivite gösterir. Bazı çalışmalar kemik kırığını iyileştirici özellik gösterdiğini bulmuştur.
• Bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcıdır: İçeriğindeki C vitamini tere otu tohumunun faydalarının en önemlilerinden biridir. C vitamini değerli bir antioksidandır. Vücuttaki oksidatif stresi tolere etmeye katkı sağlar. Böylelikle iltihaplanma riskini azaltır. Düşük inflamasyon riski dolaylı olarak dolaşım sistemi ve kolesterol seviyelerini optimum düzeyde tutmaya yardım ederken diyabet hastalığını olumlu etkiler. Bazı çalışmalarda hipoglisemik aktiviteye sahip olduğu gözlenmiştir.
• Karaciğer-koruyucu işlevi görür: Hepatotoksisiteye karşı önemli bir koruyucu olabilir. Yapılan bir çalışmada karaciğer hasarına neden olan CC14’ün varlığındaki serbest radikallerin artışını azalttığı bulunmuştur.
• Tansiyonu düşürmeye yardımcı olur: Sıçanlar üzerinde yapılan deneylerde sistolik kan basıncını, yani büyük tansiyonu düşürdüğüne dair istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar bulunmuştur.
• Bronşiyal astım hastalığının tedavisinde iyileştirici olabilir: 15-80 yaş aralığındaki bronşiyal astım hastalarına toz halde verildiğinde, semptomların şiddetinin azaldığı görülür.
• Antimikrobiyal etki gösterir: Staphylococcus aureus, E. coli gibi bakterilerin gelişimi üzerinde geriletici özellik gösterdiği rapor edilmiştir.
• Anne sütünün kalitesini artırmaya katkı sağlar: Yapılan araştırmalar anne sütündeki prolaktin hormonunun artmasına, aynı zamanda ise sütün akışının kolaylaşmasına yardımcı olduğunu belirtir. Ayrıca süt kalitesinin artmasını sağlayan tüm vitamin ve mineralleri ihtiva eder.
• Kanser hücrelerinin azalmasını destekler: Tere otunun kanser hücrelerine etkisini araştıran birçok araştırma hücre çoğalmasını geriletme ve gen baskılama özelliklerini ortaya çıkarmıştır. Tere ekstraktının artışı ile kanser hücrelerinin gerilemesi arasında anlamlı ilişki gözlemlenir.

Tere Tohumu Faydaları  

Tere tohumu faydaları sayesinde geleneksel tıpta birçok şekilde kullanılır. Genelde besin olarak tüketilen bu tohumun öne çıkan yararı vücut direncini artırmasıdır.

Tere tohumunun diğer faydaları ise şu şekildedir: 

•  ve hazımsızlığa iyi gelir.  
• Metabolizmayı hızlandırıcı etkisinden dolayı kilo vermede yardımcıdır.  
• Kandaki hemoglobin oranını yükseltir ve anemi riskini azaltmak için tüketilebilir.  
• Çiğnenerek tüketildiğinde öksürüğü azaltır ve balgam söktürücü bir özelliği vardır.  
• Soğuk algınlığı, baş ağrısı ve  gibi rahatsızlıkların belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir.  
• Kan şekerini düşürdüğü için diyabet için de yararlıdır.  
• Tere tohumu faydaları arasında dizanteri ve ishal nedeniyle ortaya çıkan bağırsak tahrişine iyi gelmesi de yer alır.  

Tere Otu Zararları Nelerdir?

Tere otunun faydaları ve zararları üzerinde yapılan çalışmalar incelendiğinde, olumsuz etkilerine daha az rastlandığı görülür. Bununla birlikte ilaç olarak kullanılmasının güvenli olup olmadığına dair kesin kanıtlar yoktur. Zararları hususunda alanında uzman hekimler çok daha sağlıklı tavsiyeler verebilir.

Aynı zamanda olumlu etkilerini görebilmek için ne kadar tüketildiği de büyük önem taşır. Fazla tüketildiğinde zarardan ziyade bazı yan etkiler gösterebilir. Kan akışını hızlandırması sebebiyle pıhtılaşmayı geciktirme olasılığı kanamanın durmasını zorlaştırabilir.

Buna ek olarak emziren ve hamile kadınların tüketmeden önce mutlaka doktoruna danışmasında fayda vardır. Çünkü tohumlarının eski tıpta hamilelerin düşük yapması için kullanıldığı bilinir. Fazla tüketiminde mide rahatsızlığı ve kan şekeri seviyesinde düşüklük oluşabilir.

Tere Otu Nasıl Tüketilir?

Tere otu, üst kısımları çoğunlukla kurutularak baharat olarak kullanılır. Bu halde çeşitli sos tariflerine, yoğurt, peynir gibi yiyeceklerle tüketilebilir. Öte yandan yaban turbu ve hardala benzeyen karakteristik tadı sayesinde, onlara alternatif olarak çorba, salata ve yumurta tariflerine lezzet katar.

Tere otu suyunun faydaları da olduğu için farklı şekilde tüketmek isteyenler suyunu sıkarak çeşitli meyve suları ile karıştırmayı deneyebilir. Ayrıca tercihe göre yaprak ve tohumları kaynatılarak çayı içilirken toz haline getirilerek veya yiyeceklere eklenerek tüketilebilir. Tohumların önce filizlendirilip sonra yenmesi önerilir. Bazı kaynaklar ise bitkinin çiğ ve taze şekilde yenmesini tavsiye eder.

Tere Zayıflatır mı? 

Tere faydaları söz konusu olduğunda zayıflatma etkisi de merak edilir. Tere otu, tiroid bezinden kaynaklı bir sorun olan metabolizma yavaşlamasında etkili bir besindir. Zira rahatsızlığını gidermeye yardımcı olur ve metabolizmayı hızlandırarak kilo vermede destekleyicidir. Bu nedenle zayıflama sürecinde genelde tere otu tohumunun kür haline getirilmesiyle kullanılır. 

Tere, detoks etkisiyle vücuttaki toksinlerin atılımını sağlayarak yağ yakımını destekler. Bununla birlikte vücuttaki fazla su miktarını azaltır ve ödemden kurtulmayı mümkün kılar. Yine de terenin tek başına zayıflatma etkisi olduğu savunulamaz. Kilo vermeye yardımcı olması için düzenli egzersiz, dengeli ve düzenli beslenme şarttır. 

Tere Hangi Hastalıklara İyi Gelir? 

Tere içerdiği değerli bileşenlerle birçok hastalık için önleyici ve tedavi destekleyici bir besindir. Astımdan kansere kadar koruyucu bir bitki olduğu için tüketilmesi gerekir.

Terenin iyi geldiği bazı rahatsızlıklar ve etkileri şunlardır: 

Yapılan bir çalışmada tere özü lösemi kanser hücreleriyle maruz bırakılmış ve sonucunda kanser hücrelerini azalttığı görülmüştür. Bu nedenle antikanser özelliği keşfedilmiştir.  

• İçeriğindeki aktif bileşenler  semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.  
• Öksürüğe ve balgama iyi geldiği için soğuk algınlığı tedavisinde destekleyicidir.  
• Bol miktarda lif içerdiği için güçlü bir müshildir. Buna bağlı olarak hazımsızlık ve kabızlığa iyi gelir.  
• Yüksek oranda demir içerdiği için kansızlığa karşı da fayda sağlar.  
• C vitamini bakımından zengin olan tere bağışıklığı güçlendirir ve soğuk algınlığına karşı koruma sağlayabilir.

Tere Otu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Tere Otu Ne Kadar Yenmeli?

Hangi miktarda tere otu alınacağı kişiye göre son derece değişken olabilir. Tohum haliyle yemek isterseniz 1 yemek kaşığı, yaklaşık 12 gr tere otunu haftada 3-4 kez yemeklerinize ekleyebilirsiniz. Gövde ve yaprakları ise salatalara günde 10-15 adet olacak şekilde çiğ tüketmeniz önerilir. Ancak günlük ne kadar yenmesi gerektiğiyle ilgili kesin ve güvenilir bilgi yoktur. Kansızlık problemi olan ve emziren kişilerin doğru dozaj için mutlaka doktorlarına danışması faydalı olacaktır.

Tere Otunu Kimler Kullanmamalı?

Tere otunun faydaları ve zararları da olabilir. Dolayısıyla oldukça faydalı ve detoks etkisi sunan bu bitkiyi tüketirken miktara dikkat edilmelidir. Kanı sulandırarak büyük tansiyonu düşürebilmesi nedeniyle, düşük tansiyonlu kişilerin tercih etmemesi daha doğru olabilir. Ayrıca mide problemi olan kişilerin tüketmemesi tavsiye edilir. İdrar söktürücü etkisi nedeniyle bol su içilmesi gerekir.

Tere Saç ve Cilde İyi Gelir mi? 

Tere otu saç ve cilt sağlığını da destekleyen yenilebilir bir bitkidir. Özellikle tere yaprakları ile hazırlanan lapanın cilt lekelerini gidermeye etkisi vardır. Ayrıca tere yaprağı suyu yağlı saç görünümünü azaltır ve kepeği önler. Bununla birlikte saç köklerini beslemesiyle dökülmeler karşı önleyici görevi üstlenir.  

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.