Gestasyonel diyabet nedir sorusuna en basit şekli ile gebelik diyabeti denilebilir. Bir tür  (şeker hastalığı) hamile kadınlarda ortaya çıkan glukoz intoleransıdır.

Kan şekerinin yükselmesiyle meydana gelen bu diyabet türü vücutta yeterince insülin üretilmemesi sonucuna bağlı olarak oluşur. Genelde fazla belirtisi yoktur ancak sık sık idrara çıkma ve su içme gereksinimi duyma gibi semptomları vardır. Belirli tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınması mümkündür.

Ayrıca bu diyabet türü için özel beslenme yöntemi uygulanır. Dolayısıyla hamilelik sürecinde söz konusu olan sağlık sorununu dikkatli bir şekilde atlatmak için bazı alışkanlıkların değiştirilmesi gerekir. 

Gebelikte Diyabet (Gestasyonel Diyabet) Nedir?

Gestasyonel diyabet nedir sorusunu kısaca yanıtlamak gerekirse, ilk kez hamilelik sürecinde ortaya çıkan bir insülin direnci sorunudur. Bebeğin beslendiği plasentadan salgılanan hormonlara bağlı olarak oluşan insülin direnciyle karakterize edilir.

Özellikle de hamileliğin ikinci yarısında meydana gelir. Bunun temel nedenleri arasında hormonların artması ve pankreas rezervinin sınırda olması yer alır. Zira her ikisi de yüksek şeker değerleriyle sonuçlandığından gestasyonel diyabete zemin hazırlar. Bu diyabet, hamile kadınların yüzde 3-8'inde görülen bir endokrinolojik bir hastalık olarak tanımlanır. 

Gebelikte Diyabet (Gestasyonel Diyabet) Belirtileri Nelerdir?

Gestasyonel diyabetin genelde çok spesifik belirtileri yoktur. Ancak idrara sık çıkma ve normalden daha fazla su içme gereksinimi duyma gibi semptomlar ayırt edicidir.

Gestasyonel diyabet belirtileri arasında şunlar da yer alabilir:

• Ağız kuruluğu 
• Yorgunluk 
• Mide bulantısı
• Bulanık görme 
• Genital bölgede kaşıntı

Gebelikte Diyabet (Gestasyonel Diyabet) Nedenleri Nelerdir?

Gestasyonel diyabet, hamilelik döneminde ortaya çıkan bir diyabet türü olup bazı nedenlere bağlı olarak meydana gelir. En temel nedeni, vücudun yeterli seviyede insülin üretememesidir. Buna da neden olan bazı faktörler vardır.

Gestasyonel diyabete zemin hazırlayan risk faktörleri şu şekilde sıralanabilir:

• Yüksek tansiyon
• Kalp hastalığı 


• Genetik yatkınlık 
• Sedanter yaşam tarzı 
• Daha önce yüksek kiloda bir bebek dünyaya getirmiş olmak 

Gebelikte Diyabet Tanısı Nasıl Konulur?

Gebelik diyabetinin teşhisi için bazı testlerin yapılması gerekir. Gestasyonel diyabet tanı kriterleri arasında glikoz yükleme testi ve glikoz tolerans testi yer alır.  bir sıvı verilir ve 1 saat sonra kan şekeri seviyesi ölçülür.

Eğer yüksekse glukoz tolerans testine geçiş yapılır. Kan şekerinin yüksek çıkması durumunda gestasyonel diyabet teşhisi konulur. Bu tanı sonrasında sağlıklı ve sorunsuz bir hamilelik süreci geçirmek için beslenme uzmanına başvurmak gerekir. 

Gebelikte Diyabet (Gestasyonel Diyabet) Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

 doğum sonrası geçebilecek diyabet türlerinden biridir. Bu nedenle kan şekerinin dengelenmesini amaçlayan tedavi yöntemleri uygulanır. Bu da beslenmeyle ilişkilidir ve sağlıklı beslenme programına uymak önemlidir. Dolayısıyla hassas bir süreç olduğu için ilaç tedavisi uygulanmaz. Ancak gerekli durumlarda insülin takviyesi (şeker yüklemesi) yapılabilir.

Gestasyonel diyabet için kan şekerini dengeleme amacıyla alınan önlemler şunlardır:

• Rafineli, paketli ve işlenmiş gıdaların tüketimi sınırlandırılmalıdır.
• Lif, protein ve sağlıklı yağlardan oluşan bir beslenme programına uymak gerekir.
• Sık ancak daha az öğünlerin tüketilmesi önemlidir.
• Yeme içme düzeninin belirli saatler içerisinde olmasına özen gösterilmelidir.
• Söz konusu olan diyabetin önlenmesi adına düzenli egzersizler yapılmalıdır. 
• Kan şekerinin düzenli olarak kontrol edilmesi gerekir.

Gestasyonel diyabet için uygun tedavi, beslenme ve yaşam tarzı alışkanlıkları ile doğrudan ilgilidir. Bu süreçte belirli risk faktörlerinin de azalması mümkün olur. Erken doğum ve bebeğin kilolu doğma riskleri doğru beslenme ve yaşam tarzıyla azalır. Bu nedenle her hamile kadın için özel tedavi planı hazırlanır. Bu plana bağlı kalarak sağlıklı bir gebelik dönemi geçirmek mümkündür.

Ayrıca bebeğin de ileriki dönemlerdeki bazı sağlık sorunları en aza indirilir. Gebelik diyabeti hem anne hem de bebeği etkileyebilecek bir rahatsızlık olduğu için bu süreçte düzenli olarak kontrole gitmek önemlidir. 

Gebelikte Diyabet (Gestasyonel Diyabet) Hangi Dönemlerde Ortaya Çıkar?

Gestasyonel diyabet genelde hamileliğin ikinci yarısı olan 24. haftadan itibaren gelişmeye başlar. Bu süreç  kadar devam edebilir. Dolayısıyla . ve 28. haftalarda gebelik şeker testinin yapılması oldukça önemlidir.

Bu testler diyabetin ortaya çıktığını tespit etmek ve hem anne hem de bebeğin sağlığını korumak açısından gereklidir. Eğer gebenin aile öyküsünde veya kendisinde tip 1 ve  varsa düzenli olarak kontroller yapılmalıdır. 

Gebelikte Diyabet (Gestasyonel Diyabet) Hangi Durumlarda Ortaya Çıkar?

Gestasyonel diyabetin ortaya çıkmasındaki en önemli neden insülin direnci olsa da bazı faktörler de etkilidir. Özellikle de ailede veya zaten var olan tip 1 ve tip 2 diyabet olası nedenlerindendir.

Gebelikte diyabetin ortaya çıkmasındaki etkili olan risk faktörleri şunlardır:

• Vücut kitle indeksinin 25'ten fazla olması
• Önceden 4.5 kg ve üzeri bebek doğumunun gerçekleşmesi
• Yüksek kolesterol (LDL) ve düşük kolesterol (HDL) olması
• Polikistik Over Sendromu olan kadınlar
•  olanlar
• 40 yaş ve üzeri kadınlar
• Hareketsiz yaşam tarzı
• Kardiyovasküler hastalıkların önceden atlatılmış veya halihazırda olması
• Kilo verme amacıyla operasyon geçiren kadınlar

Gestasyonel Diyabet Beslenme

Gebelikte diyabetin meydana gelmesinde beslenme ve yaşam tarzı alışkanlıkları oldukça etkilidir. Bu nedenle insülin direncini ve buna bağlı olarak yükselen kan şekerini dengelemek önemlidir. Dolayısıyla özel ve etkili bir beslenme programı hazırlanmalıdır. Temel prensip aç kalmamak olsa da belirli besin gruplarını tüketmek ve bazılarını da sınırlamak önem arz eder. Bu süreçte sağlıklı beslenme programı doktor ve diyetisyen tarafından oluşturulur.

Ancak gestasyonel diyabet beslenme sürecinde tüketilmesi önerilen gıdalar şunlardır:

• Kepekli grisini ve tam buğday ekmek gibi sağlıklı tahıl ürünleri
• Et, tavuk, balık 
• Taze meyve ve sebze
• Rafine içermeyen besinler
• Sağlıklı yağlar 
• Çiğ kuruyemişler
• Süt ve süt ürünleri
• Yumurta

Gestasyonel diyabeti sağlıklı bir şekilde atlatmak için öğünlere de dikkat edilmelidir. Bu nedenle hiç birinin atlanmaması gerekir. Ayrıca bu süreçte tüketilmesi önerilmeyen bazı besinleri de belirtmek gerekir. Aksi takdirde kan şekerinin giderek yükselmesine ve atlatılmasında zorluklar yaşanması kaçınılmaz olabilir.

Aşağıda gestasyonel diyabet beslenme sürecinde tüketilmemesi gerekenler sıralanmıştır:

• Şekerli, paketli ve tuzlu atıştırmalıklar
• Bal, pekmez
• Pirinç
• Beyaz undan yapılan mamüller
• Şekerli ve asitli içecekler
• Patates
• Havuç 
• Yağlı kızartmalar 

Sıkça Sorulan Sorular

Gestasyonel Diyabet Düzelir mi?

Gestasyonel diyabet genelde doğum sonrasında düzelebilen bir rahatsızlıktır. Ancak kan şekerinin normale dönmesi için doktor ve beslenme uzmanının önerilerini dikkate almak önemlidir. Nadir durumlarda devam ederek tip 2 diyabeti geliştirir. Bu nedenle düzenli kontrol, beslenme ve yaşam tarzı alışkanlıklarına dikkat edilmelidir.

Gebelikte Diyabet Nelere Yol Açar?

Gebelikte diyabet için gerekli önlemler alınmadığında ve tedavi yapılmadığında ciddi sorunlara yol açar. Fetüs ölümü, , erken doğum, sezaryen gerekliliği ve doğum yaralanmaları bu riskler arasında yer alır. Dolayısıyla diyabetin hamilelik sürecindeki etkileri hafife alınmamalıdır ve oldukça dikkat etmek gerekir. 

Gestasyonel Diyabet Bebeğe Geçer mi?

Gestonel diyabetin bebeğe şeker hastalığı olarak geçme ihtimali düşüktür. Ancak ileri dönemler bazı sağlık problemlerinin ortaya çıkmasında etken faktördür. Dolayısıyla bebeğin de sağlık durumunu etkileyen bir rahatsızlıktır.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.