Rahim içi kontraseptif cihaz (RİA/İUA) olarak da bilinen , dünya çapında milyonlarca insan tarafından kullanılan oldukça etkili ve popüler bir uzun süreli doğum kontrol yöntemidir. Bu küçük ve T şeklindeki cihazlar, rahim içindeki ortamı değiştirerek, spermin hayatta kalması veya döllenmiş bir yumurtanın implantasyonu için elverişsiz hale getirerek hamileliği önlemek için rahim içine yerleştirilir. 

Yerleştirme sürecini, kullanım süresini ve potansiyel spiral zararları ve faydalarını anlamak bu doğum kontrol yöntemini düşünen bireyler için önemlidir. Bu nedenle spiral nedir ve spiral zararları nelerdir gibi soruların yanıtlarını öğrenmek gerekir. 

Uzun Süre Spiral Kullanımı Zararları Nelerdir?

Spiral çoğu kişi için genellikle güvenli ve etkili olsa da uzun süreli kullanımla ilişkili potansiyel riskler ve komplikasyonlar taşır.

Uzun süre spiral kullanımı zararları arasında aşağıdaki durumlar yer alabilir:

• Rahim delinmesi: Nadir durumlarda, spiral yerleştirme sırasında rahim duvarını delebilir. Bu durum; karın ağrısına, kanamaya veya rahatsızlığa yol açabilir ve spiralin cerrahi olarak çıkarılmasını gerektirebilir.
• Cihazın dışarı atılması: Spiralin, özellikle yerleştirildikten sonraki ilk birkaç ay boyunca uterustan dışarı atılması veya dışarı itilmesi riski bulunur. Bu durum herhangi bir semptom olmadan ortaya çıkabilir ve tekrar uygulanması gerekebilir.
• Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID): Nadir görülmesine rağmen, spiral takılmasını takiben pelvik inflamatuar hastalık (PID) ya da diğer adıyla Pelvik iltihabi hastalık gelişme riski bulunur. PID; karın ağrısı, ve  gibi semptomlara neden olabilen bir enfeksiyon türüdür. Kişide PID gerçekleşmesi durumunda acilen tedavi olunması gerekir. 
• Ektopik Gebelik: Spiraller hamileliği önlemede oldukça etkili olsa da, döllenmiş bir yumurtanın rahim dışına, tipik olarak fallop tüplerine implante edildiği, küçük bir ektopik gebelik riski hala vardır. Ektopik  hayatı tehdit edici olabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir.

Spiral kullanmayı düşünen bireylerin karar vermeden önce spiral zararları nelerdir sorusuna cevap olabilecek bu potansiyel riskleri ve komplikasyonları sağlık uzmanlarıyla tartışmaları esastır. 

Spiralin uygun şekilde konumlandırıldığından emin olmak ve ortaya çıkabilecek endişeleri veya komplikasyonları gidermek için bir sağlık uzmanıyla düzenli takip randevuları da önerilir. Uzun süre spiral kullanımı zararlarını bilmek, bilinçli bir kullanıcı olmak için önemlidir. 

Spiral Nasıl Yerleştirilir?

Bir spiralin yerleştirilmesi tipik olarak basit bir muayene ziyareti sırasında eğitimli bir sağlık hizmeti sağlayıcısı tarafından gerçekleştirilir. İşlem öncesinde sağlık hizmeti sağlayıcısı, bireyin spiral için uygun bir aday olduğundan emin olmak için kapsamlı bir tıbbi öykü incelemesi ve pelvik muayene yapar. Prosedürün kendisi genellikle sadece birkaç dakika sürer ve doktorun muayenesinde yapılır.

Yerleştirme sırasında, sağlık hizmeti sağlayıcısı spirali rahim ağzından ve rahim içine nazikçe yerleştirir. Bazı kişiler bu işlem sırasında adet kramplarına benzer şekilde hafif rahatsızlık ya da kramp yaşayabilir. Bununla birlikte bu rahatsızlık çoğu birey için tipik olarak kısa sürer. 

Yerleştirildikten sonra doktor spiralin rahim içinde doğru şekilde konumlandırılmasını ve acil bir komplikasyon olmamasını sağlayacaktır. Bireyler yerleştirmeyi takip eden günlerde bir miktar lekelenme veya hafif kanama yaşayabilir ancak bu normaldir ve genellikle kendi kendine düzelir.

Spiral Zararlarından Kaçınmak İçin Kullanım Süresi Nedir?

Spirallerin avantajlarından biri  için bir yöntem olarak uzun vadeli olarak kullanılabilmesidir. Bir spiralin ömrü kullanılan cihazın türüne bağlı olarak değişir. Bazı spiraller birkaç yıl yerinde kalacak şekilde tasarlanırken diğerlerinin daha sık değiştirilmesi gerekebilir. Ortalama olarak çoğu spiral belirli cihaza bağlı olarak üç ila on iki yıl arasında herhangi bir yerde doğum kontrol yöntemi olarak kullanılabilir. 

, genel sağlık ve yaşam tarzı gibi faktörler de kullanım süresini etkileyebilir. Söz gelimi, hiç hamile kalmamış bireyler daha büyük boyutlu spirallerden daha sık değiştirilmesi gerekebilecek daha küçük boyutlu bir spiral gerektirebilir. Ek olarak, belirli sağlık koşulları veya üreme planlarındaki değişiklikler bir spiralin beklenenden daha erken çıkarılmasını veya değiştirilmesini gerektirebilir.

Spiral Çeşitleri Nelerdir?

Her biri kendine özgü özellikleri, avantajları ve dezavantajları olan çeşitli spiral türleri mevcuttur.

Spirallerin iki ana kategorisi şunlardır:

• Bakır Bazlı Spiraller: Bakır içeren spiraller rahmin içine az miktarda bakır salarak çalışır, bu da sperm için toksik bir ortam yaratarak döllenmeyi önler. Bakır temelli spiraller hormonsuzdur ve on yıla kadar uzun süreli kontraseptif koruma sağlayabilir. Hormonal olmayan kontrasepsiyonu tercih eden veya tıbbi nedenlerden dolayı hormonal yöntemler kullanamayan bireyler için mükemmel bir seçenektir.
• Hormonal Spiraller: Rahim içi sistemler (IUS) olarak da bilinen hormonal spiraller, rahim içine levonorgestrel adı verilen bir progesteron hormonu salgılar. Bu hormon servikal mukusu kalınlaştırarak spermin uterusa girmesini zorlaştırır ve uterus astarını incelterek döllenmiş bir yumurtanın implantasyon olasılığını azaltır. Hormonal spiraller hamileliği önlemede oldukça etkilidir ve ayrıca ağır kanama ve kramp gibi  semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Genellikle her üç ila beş yılda bir değiştirilmeleri gerekir.

Bu ana kategorilere ek olarak, hem bakır hem de hormonal bileşenleri birleştiren ve her iki kontrasepsiyon türünün faydalarını sunan özel spiraller de mevcuttur. Hangi çeşidin tercih edildiği farketmeksizin uzun süre spiral kullanımı zararlarından kaçınmak için önerilen kullanım süresini aşmamak gerekir. 

Spiral Kullanmanın Avantajları Nelerdir?

Uzun süre spiral kullanımı zararları bulunsa da spiral kullanımı aynı zamanda birçok avantajı da beraberinde getirir. Spiraller, doğum kontrol yöntemi olarak aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli avantajlar sunar.

• Yüksek etki yüzdesi: Spiraller, tipik kullanımda % 1'den az başarısızlık oranı ile mevcut en etkili doğum kontrol yöntemlerinden biridir.
• Uzun süreli kullanılabilmesi: Spiraller yerleştirildikten sonra birkaç yıl doğum kontrol koruması sağlayarak günlük veya aylık doğum kontrol yöntemlerine olan ihtiyacı ortadan kaldırabilir.
• Kolaylık: Spiraller yerleştirildikten sonra minimum bakım gerektirir ve cinsel aktiviteye müdahale etmez. Günlük bir hap almayı veya kontraseptif bir yama veya halka uygulamayı hatırlamaya gerek yoktur.
• Geri alınabilir olması: Spiraller geri alınabilen doğum kontrol yöntemleridir, yani doğurganlık tipik olarak çıkarıldıktan kısa bir süre sonra geri döner. Bu spirali gelecekte gebe kalmak isteyebilecek bireyler için mükemmel bir seçenek haline getirir.
• Hormonal olmayan seçenekleri bulunması: Bakır bazlı spiraller, hormonal olmayan kontrasepsiyonu tercih eden veya tıbbi nedenlerden dolayı hormonal yöntemler kullanamayan bireyler için hormonsuz bir alternatif sunar.
• Azalan adet semptomları: Hormonal spiraller, ağır kanama,  ve düzensiz dönemler gibi adet semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Bazı bireyler hormonal bir spiral kullanırken daha hafif dönemler yaşayabilir ya da hatta adet görmeyi tamamen durdurabilir.

Spiral ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Spiralin Yerleştirilmesi ve Çıkarılması Ağrıya Neden Olur mu?

Yerleştirme ve çıkarma prosedürleri sırasında bazı rahatsızlıklar yaşanabilirken çoğu kişi için bu ağrılar genellikle kısa ve yönetilebilir olur. Sağlık hizmeti sağlayıcıları, lokal anestezi uygulamak veya ağrı kesici ilaç reçete etmek gibi rahatsızlığı en aza indirecek teknikler sunabilir.

Spirallerle ilişkili Herhangi Bir Yan Etki veya Risk Var mı?

Spiral zararları nelerdir ve herhangi bir yan etkisi olur mu sorusu oldukça sık sorulan bir sorudur. Herhangi bir tıbbi cihaz gibi spiraller de potansiyel yan etkiler ve riskler taşır. Bunlar düzensiz kanama, kramp veya  içerebilir. Bireylerin spiral kontraseptif seçmeden önce herhangi bir endişeyi sağlık uzmanlarıyla tartışmaları önemlidir.

Spiral Kullanırken Hamilelik Meydana Gelebilir mi?

Spiraller hamileliği önlemede oldukça etkili olsa da, hala küçük bir gebe kalma şansı vardır. Nadir durumlarda, döllenmiş bir yumurta uterusun dışına yerleşerek ektopik gebeliğe yol açabilir. Spiral kullanan bireylerin hamilelik belirtilerinin farkında olmaları ve herhangi bir semptom ortaya çıkarsa tıbbi yardım almaları önemlidir.

Spiral Yerleştirildikten Sonra Ne Sıklıkla Takip Randevusu Almalıyım?

Cihazın uygun şekilde konumlandırıldığından emin olmak ve herhangi bir endişeyi veya komplikasyonu gidermek için spiral yerleştirmeden dört ila altı hafta sonra sağlık uzmanınızla bir takip randevusu almanız önerilir. Bundan sonra uzun süre spiral kullanımı zararlarını engellemek için genellikle yıllık kontroller önerilir.

Spiraller Hiç Hamile Kalmamış Kişiler tarafından Kullanılabilir mi?

Spiralin türü ve boyutu değişebilse de spiraller hiç  geçmişi olmayan kişiler tarafından da kullanılabilir. Bazı sağlık hizmeti sağlayıcıları, rahim daha küçük ve daha az esnek olabileceğinden hiç doğum yapmamış bireyler için daha küçük boyutlu spiraller önerebilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.