Pulmoner , kalbin sağ tarafını ve akciğerleri etkileyen bir yüksek tansiyon hastalığıdır. Primer Pulmoner Hipertansiyon (Akciğer Atardamarında Yüksek Tansiyon) kısaca PH olarak isimlendirilir. 

Vücutta dolaşımdaki kanda oksijen miktarı az olur. Kan oksijen bakımından zenginleşmek için kalp sağ üst odacığına dolar, ardından sağ alt odacığa geçerek buradan akciğere pompalanır.

Pulmoner hipertansiyon (PH) olan kişilerde akciğerdeki pulmoner arteriyoller ve kılcal damarlar tıkalı olur.

Bu durum kalpten akciğere kan pompalanmasını güçleştirir. Ara yoldaki akciğer atardamarında basınç artınca kalp alt sağ odacığı kan pompalarken çok yorulur.

Kalp kasları yoruldukça zayıflar ve sorunlar oluşmaya başlayabilir. 

Primer Pulmoner Hipertansiyon (Akciğer Atardamarında Yüksek Tansiyon) sebepleri çok çeşitlidir. Tedavi sürecinin en verimli şekilde geçebilmesi için önce kök neden ya da nedenlerin net olarak belirlenmesi elzemdir.

Tedavi başlatılmazsa hastalarda fiziksel aktivite kısıtlanır ve ilerleyen zamanlarda  riski doğar.

Primer Pulmoner Hipertansiyon (Akciğer Atardamarında Yüksek Tansiyon) Nedir?

Kalpte iki üst, iki alt odacık yer alır. Kalpten geçen kan önce sağ alt odadan akciğerlere pompalar.

Akciğere gelen kan, vücuttan toplanan tüm karbondioksiti bırakır ve akciğerden oksijen alır. Bol oksijenli kan kalbin soluna akar. Normalde kan akciğer damarlarında kolaylıkla akar. 

Pulmoner hipertansiyon (PH) hastalığında ise akciğerlerde bulunan damarlarda duvar sertleşmesi ve kalınlaşması olduğu için esnek yapı zamanla bozulur.

Bu da kan akışını zorlaştırır. Kalbin akciğer damarlarına kan gönderirken daha çok çaba sarf ederek basıncı artırması gerekir.

Dolayısıyla akciğer damarlarındaki kan basıncı da artar ve akciğer hipertansiyonu oluşur. 

Pulmoner hipertansiyon nedir sorusunun alt başlıklarında aslında 2 gruptan bahsetmek gerekir.

Pulmoner arteriyel hipertansiyon ve sol kalp hastalığına bağlı pulmoner hipertansiyon olarak iki tür Pulmoner hipertansiyon vardır. Bunların ikisi de genelde pulmoner hipertansiyon olarak isimlendirilir. 

Primer Pulmoner Hipertansiyon (Akciğer Atardamarında Yüksek Tansiyon) Belirtileri Nelerdir?

PH farklı belirtilerle sinyal verebilir bu yüzden pulmoner hipertansiyon hasta yorumları birbirinden farklıdır.

Tüm belirtiler fiziksel olarak daha aktif olunan günlerde daha yoğun olabilir. Bazı kişilerde ise uzun süre PH belirti vermeyebilir. 

Pulmoner hipertansiyon belirtileri şöyle sıralanabilir:

• , öksürük 


• Halsizlik, çabuk yorulma
• Basit, günlük fiziksel hareketlerde zorlanma



• Dudaklar ve ciltte mavimsi renk
• Ayak bilekleri, bacaklar ve karında şişlik

Primer Pulmoner Hipertansiyon (Akciğer Atardamarında Yüksek Tansiyon) Risk Faktörleri Nelerdir?

Pulmoner hipertansiyon (PH) her yaş ve cinsiyette görülebilir. İncelenen vakalar daha çok kadınların bu hastalıktan muzdarip olduğunu gösterse de cinsiyetin bir sebep olduğuna dair kesin bir bilgi yoktur. 

PH ile ilgili bazı sebeplerle farklı grupların hastalığı yaşama riski biraz daha fazladır denebilir. Risk grupları şöyle sıralanabilir: 

• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olanlar
• Ailesinde PH hastası kişiler bulunanlar
•  ve obstrüktif  birlikte görülmesi
• Damar çeperini olumsuz etkileyen romatolojik hastalıklar 
• Sol kalp diyastolik disfonksiyonu (Kalbin sol bölümünde vakum hareketi sorunu)
• İnterstisyel akciğer hastalığı (Akciğer dokularının sertleşmesi ile akciğer damarlarında sorun olması
• Pulmoner tromboemboli (Akciğer damarlarında kan pıhtısıyla damarların tıkanması ya da daralması) 
•  (İltihap hücreleri sorunu)
• Orak hücre hastalığı (Kırmızı kan hücrelerinin orak şekli alıp ince damarları tıkaması)

Primer Pulmoner Hipertansiyon (Akciğer Atardamarında Yüksek Tansiyon) Tanı Süreci Nasıl Olur?

PH genelde fizik muayenede fark edilemediği için erken teşhis edilmesi zor bir durumdur. Ayrıca belirtiler farklı kalp ve akciğer hastalıklarıyla benzer olduğundan Pulmoner hipertansiyon (PH)’yı ayırt etmek daha da zorlaşır. 

Hastanın şikayetleri, tıbbi geçmişi, aile bireylerinde olan hastalıklarla birlikte fizik muayene sonuçları birlikte incelendiğinde Pulmoner hipertansiyon (PH) şüphesi oluşursa net tanı koymak için ek tetkiklerden faydalanmak gerekir.

PH tanı sürecinde kullanılan tıbbi inceleme yöntemleri şöyledir:

• Elektrokardiyogram (EKG): Anormal kalp ritimlerinin tespiti için kullanılır. Sağ kalbe aşırı yüklenme varsa PH için önemli bir bulgu olabilir.
• Akciğer Röntgeni: Akciğer damarlarındaki sorunların tespiti ve kalbin genişlemesi konusunda inceleme yapılır. Özellikle ilerlemiş vakalarda faydalıdır.
• Ekokardiyogram: Kalbin hareketli görüntüsü elde edilir ve kalp kası, kapakçıkları incelenir. Kalbin çalışma verimi kontrol edilir. Sadece tarama amaçlı bile kullanılabilir. 
• Kan Testleri: Akciğer pıhtısı bulgusu taraması için D-Dimer sonucuna bakılır. Ayrıca beyin natriüretik peptid (BNP) kan testiyle kalp gerginliği değerlendirilebilir. Genelde tedavinin verimini gözlemek için kullanılır.  
• Solunum Fonksiyon Testleri: Pulmoner hipertansiyon (PH) nedenlerini saptama aşamasında nefes sağlığı ve akciğer rezervlerini incelemede kullanılır. 
• Akciğer Tomografisi: Kalp işlevini görmek ve akciğerde kan pıhtısı kontrolü yapmak için ayrıntılı bir görüntüleme tekniğidir. 
• Egzersiz Testleri: Pulmoner hipertansiyon (PH), kişilerin günlük fiziksel aktivitelerini kısıtlayabildiği için bu konuda kontroller yapılarak gerekli önlemlerin alınması gerekir. Egzersiz testleri hem tanı hem tedavi sürecinin oluşturulmasında yardımcıdır. Bu testler arasında 6 dakikalık yürüyüş testi, efor testi, kardiyopulmoner egzersiz testi, kardiyak kateterizasyon gibi farklı testler bulunur. 

Primer Pulmoner Hipertansiyon (Akciğer Atardamarında Yüksek Tansiyon) Tedavisi Nasıl Olur?

Pulmoner hipertansiyonun tedavisi; PH’ye sebep olan rahatsızlığın tedavisini, PH’nin daha fazla ilerlemesinin durdurulması için yapılabilecekleri ve hastanın hayat kalitesini artıracak yöntemleri içerir. 

• Tedavi sürecinde tansiyonu kontrol altında tutabilecek damar gevşetici ilaçların, kalp pompa gücünü düzenleyen ilaçların ve kanın pıhtılaşmasını engelleyen ilaçların kullanılması gerekebilir.
• Nefes akışında sorun olan hastalara oksijen desteği verilmesi gerekebilir. 
•  ve doğru fizikse k egzersizlerle yaşam kalitesi yükseltilebilir. 
• Ameliyat başvurulan son tedavi yöntemidir. Diğer yöntemlerden olumlu sonuçlar alınamazsa  v e değerlendirilmesi gereken bir seçenek olur. 
• Nakil bekleme sürecinde hastayı rahatlatmak ve semptomları hafifletmek adına atriyal septostomi ile kalpte sağ ve sol kulakçıklar arasında bir delik açılır. Bu sayede kalbin sağ tarafında basınç biraz düşürülür. Atriyal septostomi riskli bir yöntem olduğu için nadir başvurulan bir uygulamadır.

Pulmoner hipertansiyon yaşam süresi hasta tedavi edilmezse ne yazık ki kısıtlı bir zaman aralığı olabilir. Bu süre yetişkinlerde ortalama 3 yıl, çocuklarda ise 10 aydır. 

Primer Pulmoner Hipertansiyon (Akciğer Atardamarında Yüksek Tansiyon) Hastaları Nelere Dikkat Etmelidir?

• Tedavi edilmediğinde ilerleyerek ciddi sorunlar yaratabilecek bir hastalık olan akciğer hipertansiyonunda tedavi sürecini özenle yürütmek
• Uygun zamanlarda grip ve zatürre aşılarını olmak
• Hijyen kuralları konusunda dikkatli olmak
• Uzman tavsiyesi egzersizleri yapmak
• Sigaradan uzak durmak
• Uçak seyahatindeki olası risklere karşı önceden bilgilenmek
• Gebelik planlanırsa mutlaka kadın doğum uzmanına PH durumuyla ilgili detaylı bilgi vermek
• Gerekirse psikolojik destek almak

Primer Pulmoner Hipertansiyon (Akciğer Atardamarında Yüksek Tansiyon) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Primer Pulmoner Hipertansiyon (Akciğer Atardamarında Yüksek Tansiyon) hangi doktorun uzmanlık alanındadır?

PH belirtileri kalp ve akciğerle ilgili olur. Bu yüzden hem kardiyoloji hem de göğüs hastalıkları uzmanları PH ile ilgilenir. Tanı ve tedavi sürecinde multidisipliner bir anlayışla ilerlemek gerekir. Hastayla ilgilenme aşamasında kardiyoloji uzmanları, göğüs hastalıkları uzmanları, kalp damar cerrahi uzmanları ve radyoloji uzmanları ortak ilerler.  

Primer Pulmoner Hipertansiyon (Akciğer Atardamarında Yüksek Tansiyon) gebelik süreci için riskli midir?

Pulmoner hipertansiyonu gebelikte yaşamsal tehlikeler yaratabilir. Bu yüzden PH olan kadınların aile planlaması için mutlaka destek almaları ve dikkatli olmaları gerekir. 

Primer Pulmoner Hipertansiyon (Akciğer Atardamarında Yüksek Tansiyon) hastaları doktora hangi konularda danışabilir?

Doktor muayenesinde zaman sınırlıdır. Sorulabilecek sorular önceden bilinirse vakit daha verimli kullanılabilir. 

Primer Pulmoner Hipertansiyon (Akciğer Atardamarında Yüksek Tansiyon) şüphesiyle hastaneye gittiyseniz doktor muhtemelen olası sebepleri anlatacak ve tanı için bazı tetkikler isteyecektir. PH tanısı netleştiğinde şu konularda detaylı anlatım istemeniz faydalı olabilir:

• Tedavi yöntemleri, alternatifler nelerdir? 
• Günlük fiziksel aktivite ve egzersiz yoğunluğu nasıl olmalı?
• Durumumda değişimlerle ilgili ne sıklıkta kontrole gelmeliyim?
• Uymam gereken kurallar, kısıtlamalar var mı?
• PH ile ilgili detaylı bilgi alabileceğim broşür ya da önerebileceğiniz doküman var mı?

Eğer farklı bir rahatsızlığınız varsa bunu da mutlaka doktorla paylaşmalı ve tedavi süreçlerini birlikte nasıl yürüteceğiniz konusunda bilgi almalısınız. 

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.