Karanlık korkusu rahatsızlığının adı tıp literatüründe Nyctophobia olup bu durum kişilerin karanlığa karşı hissettikleri aşırı korkudur. Bu fobi daha çok çocuklar arasında yaygındır ancak her yaş ve cinsiyet grubundan insanı etkileyebilir.

Bu rahatsızlığa sahip kişilerde uyku sorunları, panik atak ve hava karardıktan sonra evden çıkmaktan kaçınma gibi sorunlar görülebilir. Psikiyatristler ve terapistler tarafından rahatsızlık kişinin günlük yaşamını etkiliyorsa terapi tedavisi uygulanabilir.

Karanlık Fobisi (Korkusu) Nedir?

Nyctophobia, bir anksiyete bozukluğudur. Bu rahatsızlıkta kişiler karanlığa karşı aşırı korku hissederler ve karanlıkta yalnız kalmaktan korkabilirler. Karanlık bir odada uyumakta zorluk çekebilirler.

Tedavi edilmeyen ve aşırı korkuları bulunan kişiler, yeterli ışığın olmadığı her durumdan kaçınabilirler. Güneş battıktan sonra dışarı çıkmayı gerektiren sosyal durumlardan uzak kalabilirler. Karanlık korkusu olan kişiler korku hissinin yanı sıra uyku sorunu da yaşayabilir, bu da gün içinde yorgunluğa ve zorluklara neden olabilir. Çeşitli terapi türleri ve maruz kalma teknikleri bu bozukluğu olan çocuklara ve yetişkinlere yardımcı olabilir.

Karanlık Fobisi (Korkusu) Neden Olur?

Karanlık korkusu fobisi her yaştan insanı etkileyebilir, ancak çocuklarda görülen karanlık korkusu en yaygın karşılaşılan durumdur. Karanlıkta travmatik deneyimler yaşayan kişiler, karanlık korkusu geliştirmeye daha yatkındır. Örneğin, eğer başka bir kişi karanlıkta birine fiziksel olarak zarar verirse, karanlığı o anı ile ilişkilendirebilir. Başka bir örnek, elektrik kesintisine neden olan korkunç bir fırtına olabilir.

Karanlık korkusunun oluşmasına etki eden bazı faktörler şunlardır:

• Psikolojik Faktörler: Karanlık, insanların görsel algılarını kısıtlar ve bilinmeyen durumları tetikler. Bilinmezlik ve kontrolsüzlük duyguları, karanlıkla ilişkilendirilerek endişe ve korku oluşturabilir. Çocukluk döneminde yaşanan travmatik deneyimler, karanlık korkusunun gelişiminde rol oynayabilir. Karanlık korkusu travmatik bir deneyimin sonucu olarak ortaya çıktığında, genellikle travma sonrası stres bozukluğu ile ilişkili olabilir. Karanlığın kendisinden korktukları kadar karanlıkta olandan da korkabilirler.
• Kültürel Etkiler: Karanlık korkusunun bir diğer yaygın nedeni korku filmleri veya üzücü hikayeler olabilir. Bu filmlerden ve hikayelerden görüntüler kişilerin akıllarına gelebilir ve gölgelerde gizlenen bir şeyin varlığını düşünüp korkabilirler. Korku filmleri, masallar, mitolojik öyküler gibi kültürel içerikler, karanlığın tehditkâr bir ortam olarak algılanmasına katkıda bulunabilir.
• Bilişsel Süreçler: İnsanlar, karanlıkta nesneleri veya tehlikeleri tam olarak göremediklerinde, olası tehlikeler hakkında aşırı endişe duyabilirler. Bu endişe bilinçaltında tehlikeli bir durum olarak algılanabilir.

Karanlık Fobisi (Korkusu) Belirtileri Nelerdir?

Karanlık korkusuna sahip kişiler karanlıktayken veya karanlığı düşündüklerinde yoğun bir şekilde korku veya endişe hissedebilirler. Çocuklar yatmaktan veya yatmadan önce ışıkları kapatmaktan kaçınabilirler.

Karanlık korkusu belirtileri şunları içerebilir:

• Dehşet verici düşünceler
• Panik ataklar
• Artan kalp hızı
• Göğüs ağrısı
• Kalp çarpıntısı
• Karanlıkta ağlama ve çığlık gibi yoğun duygular yaşama
• Karanlık veya geceyi düşünürken mide bulantısı ve kusma
• Nefes darlığı
• Hızlı nefes alma
• Yutma güçlüğü
• Ağız kuruluğu
• Baş dönmesi
• Baş ağrısı
• Aşırı terleme

Karanlık Korkusu Nasıl Teşhisi Edilir?

Karanlık korkusu teşhisi, genellikle psikiyatristler veya klinik psikologlar tarafından yapılır. Teşhis için hasta öyküsü, semptomların değerlendirilmesi, karanlık korkusu testi gibi yöntemler kullanılabilir. Teşhis için öncelikle uzman doktorlar tarafından kişinin yaşadığı semptomların ve korkuların tespitine yönelik detaylı bir hasta öyküsü alınır.

Hastanın geçmişte karşılaştığı olası travmatik durumlar veya karanlıkla ilişkili özel durumlar hakkında bilgi toplanır. Doktorlar, kişinin karanlık korkusunun semptomlarını değerlendirirler. Bu semptomlar arasında yoğun kaygı hissi, terleme, titreme, kalp çarpıntısı, nefes alma zorluğu gibi fiziksel belirtiler ve karanlıkta kalma veya karanlık ortamlardan kaçınma gibi davranışsal tepkiler bulunabilir.

Doktorlar tarafından tanıya yardımcı olmak için karanlık korkusu testi için Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından yayımlanan Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı, DSM-5’teki tanı kriterleri kullanabilir.

Karanlık Korkusu Risk Faktörleri Nelerdir?

Karanlık korkusu çocuklarda yetişkinlere göre daha yaygın görülür. Karanlıkta yaşanan travmatik veya rahatsız edici deneyimlerin çocuklar ve yetişkinlerde fobi geliştirme olasılığı daha yüksektir. Bu korkutucu deneyimin anıları, herhangi bir ortamda ışıklar söndüğünde veya karanlıkta kaldığında geri gelebilir. Ayrıca karanlık korkusu kişilerde korkutucu bir film nedeni ile veya üzücü bir hikâye duyduktan sonra da gelişebilir.

Aşağıdaki durumlarda herhangi bir spesifik fobik bozukluk geliştirme riski artabilir:

• Depresyon
• Travmatik deneyimler
• Madde bağımlılığı
• Yaygın anksiyete bozukluğu
• Genetik yatkınlık.
• Obsesif kompulsif bozukluk
• Uyku bozukluğu
• Ailenizde fobi öyküsü
• Panik atak

Karanlık Korkusu Tedavisi

“Karanlık korkusu nasıl yenilir?” sorusu bu rahatsızlığın belirtilerini taşıyan hastalar için tedavi arayışlarında karşılaştıkları önemli bir sorudur. Bazı durumlarda gece lambasıyla uyumak veya sadece biraz ışık bazı çocukların ve yetişkinlerin karanlık bir odada kendilerini daha rahat hissetmelerine yardımcı olabilir.

Ancak bu korku, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir, uyku düzenini bozabilir ve hatta sosyal ve işlevsel sorunlara yol açabilir. Karanlık korkusunun etkilerini hafifletmek ve kişinin yaşam kalitesini artırmak için doktor kontrolünde uygulanan etkili tedavi yöntemleri mevcuttur.

Karanlık korkusu tedavisinde kullanılan bazı yöntemler şunlardır:

• Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Bilişsel davranışçı terapi (CBT), kişinin karanlık korkunuza verdiği tepkiyi değiştirmeyi öğrenmek için doktorla hastanın birebir konuşmasını içerir. BDT, karanlık korkusunu tedavi etmek için en yaygın kullanılan terapi yöntemlerinden biridir. Bu terapide, kişinin karanlıkla ilişkili korkularını anlamasına ve bu korkularla başa çıkma becerilerini geliştirmesine odaklanır.
• Maruz Kalma Terapisi: Maruz kalma terapisi kişiyi yavaş yavaş karanlığa maruz bırakmayı ve böylece ona karşı duyarsızlaşmayı içerir. Bu yöntem, korkunun azalmasına ve kişinin karanlıkla ilişkili durumlarla daha iyi başa çıkmasına yardımcı olabilir. Bu tedaviyi doktor kontrolünde yapmak gerekir.
• İlaç Tedavisi: Fobilerin tedavisinde genellikle ilaç tedavisi önerilmez çünkü konuşma terapileri genellikle etkilidir ve herhangi bir yan etkisi yoktur. İlaç tedavisi fobiler için her zaman uygun bir tedavi olmayabilir. Daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. İlaç kullanımı doktorla hastanın karşılıklı görüşmesi gereken bir seçenektir.

Ayrıca korkularınızı anlamanıza ve onları yönetmenize yardımcı olacak psikoterapi, konuşma terapisi, karanlıktayken kaygıyı kontrol etmenize yardımcı olacak nefes egzersizleri ve rahatlatma teknikleri faydalı olabilir.

Sık Sorulan Sorular

Karanlık Korkusu Nasıl Yenilir?

Doktor kontrolünde korkunun kaynağını anlamak, karanlık korkusunu yenmede önemli bir adımdır. Korkunun nedenleri hakkında bilgi edinmek, kişinin korkuyu daha iyi yönetmesine yardımcı olabilir. Tıbbi tedavi yaklaşımlarının yanı sıra doktorun önerdiği evde uygulanabilecek bazı stratejiler faydalı olabilir:

• Derin nefes almak
• Rahatlama teknikleri kullanmak
• Düzenli egzersiz yapmak
• Her gece yeterince uyumak
• İyi kişisel bakım uygulamak
• Dengeli beslenmek

Karanlık Korkusu Hastalığı İçin Hangi Bölüme Gidilir?

Karanlık korkusu gibi anksiyete bozukluklarıyla başa çıkmak için genellikle psikiyatri bölümüne başvurulur. Psikiyatristler, karanlık korkusu semptomlarını değerlendirir, teşhis koyar ve uygun tedavi yöntemlerini önerir.

Karanlık Korkusu Tedavi Edilir mi?

Karanlık korkusu doktor kontrolünde tedavi edilebilir. Anksiyete bozuklukları arasında yer alan karanlık korkusu, çeşitli terapi yöntemleri kullanılarak psikiyatri ve klinik psikologlar ile yönetilebilir. Bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve kademeli maruz kalma terapisi gibi psikoterapi teknikleri, karanlık korkusunu azaltmada etkili olabilir. Profesyonel yardım almak ve tedavi sürecine düzenli olarak katılmak, karanlık korkusunun başarıyla yönetilmesinde önemlidir.

Karanlık Korkusunun Adı Tıp Literatüründe Nedir?

Karanlık korkusu tıp literatüründe "Nyctophobia" olarak bilinir. Bu durum, karanlık ortamlarda yoğun bir korku ve endişe hissiyle kendini gösterir.

Karanlık korkusu riski taşıyan kişiler günlük aktivitelerine dönmesi için hastanelerin psikiyatri bölümünden randevu alarak tedaviye başlayabilirler.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.