Osteosarkom halk arasındaki ismiyle kemik kanseri, kemiğin yapısında oluşan ve nadir görülen bir tümördür. Osteosarkom her kemikte olabilmekle birlikte çoğunlukla diz, leğen kemiği, omuz ve k ol kemiklerinde görülmektedir.
Hayati tehlikesi olan bir kanser türü olduğundan tüm tümör çeşitlerinde olduğu gibi osteosarkomda da erken tehşis önem taşımaktadır. Bu kanser türü en çok gençlerde ve yetişkinlerde görülsede her yaşta görülebildiği de kaydedilmiştir. Hastalığın başladığı nokta kemiktir.
Ancak ilerlemesi durumunda kemiğin ve dokunun aşınması, doku çevresine yayılması hatta çok ileri boyutlarda metastazla başka organlara yayıldığı gözlemlenmiştir. Hastalığın boyutu ve tümörün evrelerine göre tedavi çeşitleri bulunmaktadır.
Osteosarkom nedir sorusunun yanıtı, kemiğin yapısında bulunan hücrelerin kontrolsüzce bölünmesiyle ortaya çıkan, kötü huylu bir tümör türüdür şeklinde verilebilir. Kemiğin dokusunda oluştuğu için primer kemik tümörleri arasında yer alır. Bu sebeple başka bir organdan kemiklere sıçrayan yani metastaz yapan kanserlerden ayrılır.
Yani osteosarkom metastaz yapabilir ancak başka bir bölgede bulunan tümörün kemiğe metastaz yaparak osteosarkoma sebep olma ihtimali çok düşüktür. Osteosarkom tümörleri hızlı büyüyüp yayılma eğilimi gösterebilir ve her kemikte görülebilmektedir. Bu tümör çoğunlukla kemik içine ve kemik iliği içine doğru büyüme eğilimi gösterir.
Ancak komşu dokulara doğru da yaylılabilmektedir.Ancak osteosarkomun bir çok çeşidi vardır. Tümörün biyolojik davranışı bu çeşitliliğe göre değişiklik gösterir. Tedavi yöntemi de bu biyolojik davranışa ve hastalığın evresine göre belirlenir. Osteosarkom ne demek sorusunun yanıtını verdikten sonra nedenleri ve osteosarkom belirtileri hakkında da bilgi sahibi olmak gerekir.
Osteosarkomun oluşum nedeni tam olarak belirlenememekle beraber, genetik ve epigenetik faktörler, radyasyon maruziyeti, bazı kemik hastalıklarının tedavisi sırasında ortaya çıkan kemik hasarı osteosarkom riskininin arttırdığı bilinmektedir. Bu hastalığın görüldüğü kişilerin 13. ve 17. kromozomlarında sorun olduğu da gözlemlenmiştir.
Yani gen anormallikleri bu hastalığın oluşmasında en önemli faktördür. Osteosarkomun ergenlik büyümesi sırasında ortaya çıkma olasılığının daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir.Egenlik sırasındaki büyüme sırasında osteosarkomun da geliştiği ve büyüdüğüne inanılmaktadır. Ancak osteosarkomlu hastaların çoğunda bahsedilen risk faktörleri kesin olarak ispat edilememiştir.
Osteosarkomun belirtileri çok farklı olarak gözlemlenebilmektedir. Örneğin hastalık tanısı konan kişilerin gece ağrılarından şikayet ettiği gözlemlenmiştir. Semptomlar tümörün ağrıya duyarlı kemik yapılarına ve yumuşak çevre dokuya yayılmasıyla ortaya çıkabilmektedir.
Genel olarak bakıldığındaysa osteosarkom belirtileri şu şekilde listelenebilir:
Bu belirtiler osteosarkom belirtileri arasında olsa da bu hastalıkla ilişkili olmama ihtimali de göz önünde bulundurularak doktora başvurulması önemlidir. Belirtilerin değerlendirilmesi ve gerekli testlerin yapılması doğru tanının konulmasına yardımcı olacaktır.
İlk bulguların ortaya çıkışından itibaren kesin tanının konmasına kadar birkaç hafta ile birkaç ay geçebilmektedir. Öncelikle dokunun durumuna göre fiziksel muayene ve kan tesleri yapılır. Ardından bölgedeki kemik anormalliğinin görülebilmesi için manyetik rezonans görüntüleme (MR ) ve bilgisayarlı görüntüleme (BT) kullanılır.
Yapılan görüntüleme testinde kemik anormalliği görülmesi üzerine tanı konabilmesi için kesin yöntem biyopsi yapılmasıdır. Bu işlem bir iğne ya da cerrahi müdahale ile tümörden doku örneği alınmasıdır. Alınan örnek, mikroskop altında incelenerek kanser hücresinin varlığı ve türü doğrulanır. Biyopsi işleminde aynı zamanda kanser türünün evresi de belirlenmektedir.
Osteosarkom evreleme için kullanılan dereceler şunlardır:
Osteosarkomu önlemenin herhangi bir yolu bulunmamakla beraber tedavisi için bir çok kullanılan yöntem vardır. Tanı konulduktan sonra doktorunuz tarafından tedavi planlaması yapılır. Bu tedaviler osteosarkomun evresine ve tümörün çeşidine göre belirlenir. İlk olarak kemoterapi uygulanarak tümörün küçültülmesi veya yok olması hedeflenir. Kanserin kemoterapi ile tamamen iyileşmemesi durumunda ameliyatla alınmasına karar verilebilir.
Ameliyatla alınma durumunda kanser metastaz yapmamış olsa bile kontrol ve önleme amacıyla ameliyat sonrasında kemoterapi tedavisine devam edilir. Kemoterapi tedavisi de bittikten sonra ilaç tedavisi uygulanabilir. İleri derece osteosarkom durumunda yani tümör hücreleri kemiği ve dokuyu aşındırdığı, ameliyatla çıkarmanın mümkün olamadığı durumda ampute edilerek tümörlü bölgenin tamamen alınması sağlanır. Tedavi sırasında nadir durumlarda radyoterapi yani ışın tedavisi de kullanılabilir.
Osteosarkom ameliyatı, kemikte oluşan kanserli dokunun çıkarılması işlemidir. Bu ameliyatta tümörün tamamen çıkarılması ve sağlam kemik dokusunun korunması amaçlanır. Tümörü çıkarma işlemi yapıldıktan sonra sağlam kemik dokusu da temizlenir. Tüm bu ameliyat süreci onkoloji cerrahları tarafından yapılır.
Osteosarkom ameliyatının hastalığın tekrarlama riskini düşürdüğü de görülmüştür. Ancak ileri derece osteosarkomda metastazın önüne geçilmesi için bölge ampute edilebilir. Bu ameliyatın yapılması veya bölgenin ampute edilmesi hastalığın evresine bağlı olarak doktorunuz tarafından belirlenir.
Ameliyat sonrası iyileşme süreci oldukça önemlidir. Ameliyattan sonra kemik fonksiyonun yeniden kazanılması için fizyoterapi ve rehabilitasyon programları uygulanabilir. Ameliyat sonrası en önemli unsurlardan biri de yara bakımıdır. Enfeksiyon riskini azaltmak için yara bölgesinin temiz ve kuru tutulması aynı zamanda da doktorunuzun önerilerini takip etmeniz gerekir.
Ameliyat sonrası hastanın izlenmesi ve kontollerin yapılması kemik iyileşmesinin hızlanması ve hastalığın tekrar etme riskinin düşürülmesi için çok önemlidir. Bu sebeple doktorunuzun belirlediği takip programı ve dikkat etmeniz gereken unsurları eksiksik yapmanız gerekir. Olası bir komplikasyonda ateş, aşırı ağrı, kızarıklık veya şişlik en önemli belirtilerdir. Enfeksiyon ve komplikasyon durumunda vakit kaybetmeden doktorunuza başvurmanız önemlidir.
Osteosarkom tedavisi hastanın durumuna ve hastalığın evresine bağlı olarak değişiklik gösterir. Hatalığın tedavisi birkaç ay veya birkaç yıllık süreci kapsar. Hastalığınızın durumu ve tedavinin ne kadar süreceğine dair net bilgiyi doktorunuz size verecektir.
Hastalığın tamamen iyileşmesi birçok faktöre bağlıdır ve her hasta için farklılık gösterir. Birçok osteosarkom vakasında kemoterapi, cerrahi müdahale ve bazen radyoterapi gibi tedavilerde başarılı sonuçlar gözlemlenir. Ancak tedavi sırasında ve sonrasında yaşanan komplikasyonlar veya tedaviye bağlı yan etkiler hastalığın sürecini etkileyebilmektedir.
Tüm kanser çeşitlerinde olduğu gibi osteosarkomda da tekrarlama riski vardır. Hastaların tedavi sonrası düzenli izlenmesi gerekir. Ayrıca olası semptomları doktorunuza bildirmeniz tekrarlama durumunda erken müdahale edilmesini sağlar. Her hasta ve hastalık süreci farklı olduğu için tekrarlama riski ve tedavi sonrası izleme planı bireysel olarak doktorlar tarafından belirlenir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.