Nistagmus nedir sorusu, sinir sistemindeki çeşitli sorunların fiziksel olarak kendini gösterdiği durumlardan biridir şeklinde cevaplanabilir. Nistagmus, gözün istemsiz olarak sağa, sola, yukarı, aşağı ya da dairesel yaptığı göz hareketlerinin genel adıdır.

Göz titremesi ya da göz kapağı titremesi olarak da bilinir. Bebeklik döneminde ya da daha sonraki yaşamda istemsiz olarak ortaya çıkabilir. Görmede azalma veya sınırlı görmeye sebep olabilir. Patolojik ve fizyolojik nistagmus olmak üzere iki çeşidi vardır. Patolojik nistagmus kendi içinde de türlere ayrılır.

Nistagmus göz hastalıkları, merkezi sinir sistemi hastalıkları, toksisite, konjenital hastalıklar veya alkol ve ilaçlar sebebiyle ortaya çıkabilir. Görme bozukluğu, denge kaybı, halsizlik, baş dönmesi, baş ağrısı gibi belirtiler gösterebilir.

Geçmişte tedavisi olmayan bir göz titremesi hastalığıyken günümüzde bazı ilaçlarla tedavisi mümkündür. Ancak tedavinin başarılı olma durumu diğer tüm hastalıklar gibi hastalara göre değişkenlik gösterebilir.

Nistagmus Nedir?

Bir ya da iki gözün istemsizce hızlı şekilde belirli yönlere doğru hareket etmesi durumu nistagmus nedir sorusunun yanıtıdır. Göz ile beyin arasındaki yanlış iletişimden kaynaklanır. Bazı durumlarda belirti göstermez. Ancak bulanık görme, görmede azalma, denge ve koordinasyonda sorunlar yaşama gibi belirtilerle ortaya çıkabilir. Nistagmus, hastaların denge bozukluğu, net görememe gibi şikayetlerinden yola çıkarak tespit edilen bir hastalıktır. 

Çocukları ve yetişkinleri etkileyen bir hastalıktır. Doğuştan ya da sonradan edinilmiş bir hastalık olan nistagmus, genellikle bir tehlike oluşturmaz. Ancak göz kapağının titremesi, beyin tümörü, toksisite, kafa travması gibi merkezi sinir sistemi kaynaklı hastalıklarla bağlantılı olabilir. 

Nistagmus Belirtileri Nelerdir?

Göz titremesi olan nistagmus, ani ve hızlı bir şekilde ortaya çıkabilir.

Göz kapağı titremesi olarak da bilinen nistagmusun en yaygın belirtileri arasında şunlar vardır:

• Vertigo hissi veren baş dönmesi
• Bulanık görme
• Denge kaybı
• Hareketsiz cisimlerin hareket ediyormuş gibi algılanması
• Ani ve hızlı ortaya çıkan, sağa, sola, yukarıya, aşağıya ya da dairesel göz hareketleri
• Işığa karşı hassasiyet
• Karanlıkta görüş açısının azalması
• His ve güç kaybı
• Çift görme
• Yürüme bozukluğu
• Konuşma güçlüğü 
• Halsizlik ve yorgunluk
• Baş ağrısı

Bu belirtiler ortaya çıktığında geciktirmeden bir hekimden yardım almak sizin için faydalı olacaktır. Çünkü bunlar nistagmus sorunu yaşadığınıza dair önemli belirtiler olabilir. 

Nistagmus Nedenleri Nelerdir? 

Göz titremesi neden olur sorusunun yani nistagmusun nedenlerinin genel kaynağı iç kulak denge mekanizmalarının bozulması ya da beynin arka kısmını etkileyen hastalıklardır. Göz titremesi, doğuştan ya da merkezi sinir sistemindeki dengenin bozulması nedeniyle olabilir. Göz titremesinin nedenlerinden biri de genetik faktörler olabilir.

Nistagmusa ( göz titremesi) neden olabilecek durumlar şu şekilde belirtilebilir:

• Beyin kaynaklı hastalıklar
• Sinir sistemi rahatsızlıkları
• Katarakt ya da şaşılık gibi göz hastalıkları
• Felç
• Göz ya da kafa travması
• İç kulakta meydana gelen sorunlar (vestübiler norit, akut labirent, akustik nörinom)
• Genetik
• İnflamatuar hastalıklar
• Alkol ve uyuşturucu kullanımı
• Albinizm

Nistagmus Çeşitleri Nelerdir?

Sağlıklı bireylerin vücut dengesinin korunması bazı mekanizmaların düzgün çalışmasıyla sağlanır. Bu mekanizmalar farklı sistemlerdeki organların birlikte denge içinde çalışmasını sağlar. Dengeyi sağlayan bu organlar beynin denge merkezi olan beyincik, beyin sapı ve beyin çekirdekleri, iç kulakta yer alan yarım daire kanalları, utrikül ve sakkül cisimcikleri, eklem ve tendonlarda yer alan reseptörler aracılığıyla beyne iletilen propioseptif duyu (öz duyum) ve gözlerdir. Merkezi sinir sisteminde ortaya çıkan bir aksaklık gözlerde denge kaybına neden olabilir.

Denge kaybı sonucunda göz, vücudun eski konumu ile vücudun hareket yönü arasında hızlı sıçramalar yaşar. Bu sıçramalar nistagmus olarak adlandırılır. Nistagmusta göz titremesinin yönü ve doğrultusu denge kaybına yol açan sağlık sorunuyla ilgilidir.

Göz titremelerinin yönüne göre nistagmus türleri şunlardır:

• Horizontal nistagmus: Gözün yatay yönde sağa ve sola doğru yaptığı sıçramalardır. En sık karşılaşılan türüdür. İç kulaktaki denge organlarına ilişkin sorunlar, nörolojik sorunlar ya da hareket nedeni olabilir. Şiddeti zamanla azalabilir.
• Vertikal nistagmus: Gözün yukarı ve aşağı yaptığı sıçramalardır. Beyin ve sinir sistemini etkileyen nörolojik hastalıklarda belirir. Ansızın ya da muayene sırasında ortaya çıkabilir. Şiddeti harekete bağlı artabilir ve horizontal nistagmusa göre daha şiddetli olabilir.
• Rotasyonel (Torsiyonel) nistagmus: Gözün kendi ekseni etrafındaki dairesel sıçrama yapmasına verilen isimdir. Sinir sistemiyle ilgili hastalıklarda görülebilir.
• Konjenital nistagmus: Doğumsaldır. Bebeklikten gelir. Genellikle her iki gözdedir ve bir yandan diğer tarafa doğrudur. Neden olduğunun kesin nedeni bilinmemektedir. Bazı durumlarda genetik geçişli olabilir.
• Akkiz nistagmus: Sonradan çeşitli nedenlerle edinilmiştir.
• Latent nistagmus: Sıçrayıcı türdür. Gözlerin içeri doğru baktırılması durumunda artar. Doğuştan beri görmeyen bebeklerde vardır. Sonradan gelişen iki gözün de görememesi sorunu bu durumda meydana gelir.
• Vestibüler nistagmus: Denge sistemi ilişkilidir. Temeli merkezi sinir sistemidir. Baş dönmesi, denge kaybı gibi belirtiler gösterebilir.
• Sensöryel nistagmus: Az görme ile ilgilidir.
• Fizyolojik nistagmus: Yapısaldır. Belli açıdan yanal bakınca göz kaslarının yorulmasıyla meydana gelir. Herkeste olabilen bir durumdur.

Nistagmus Teşhisi Nasıl Koyulur?

Gözdeki ya da göz kapağındaki ani ve kontrol edilemeyen hareketler olan nistagmus, uzman göz doktorunca göz hareketleri, göz yapısı ve ortaya çıkan belirtilerin incelenmesiyle teşhis edilir. Göz sağlığı için göz doktorunun yanında nöroloji ya da kulak burun boğaz uzmanları da beyin veya iç kulak kaynaklı nistagmus teşhisi koyabilirler.

Göz, nöroloji ve kulak muayenesi dışında şunlar da nistagmus teşhisinde kullanılabilir:

• CT taraması( Bilgisayarlı tomografi)
• Emar (MR) 
• Genetik testler
• Göz hareketi kayıtlarını barındıran görüntüleme testleri

Nistagmus Tedavisi Nasıl Yapılır?

Nistagmus, çeşitli türlerdeki sağlık sorunları nedeniyle ortaya çıktığı için doğru ve etkili bir tedavi planının oluşturulması, bu hastalığın altında yatan neden ya da nedenlerin doğru tespit edilmesi, tedavi süreci son derece önem taşır.

Uzman hekimin hastalık öyküsünü detaylıca dinleyip incelemesinin ardından hastaya yapılacak fiziksel muayene oldukça mühimdir. Ayrıca, gerekli görülmesi durumunda çeşitli görüntüleme ve laboratuvar incelemelerine de başvurulabilir.

Nistagmusun tedavisinin temeli, bunun altında yatan hastalığın doğru teşhisine ve tedavisine bağlıdır. Nistagmusun neden olduğu denge kaybı, halsizlik, baş dönmesi ya da baş ağrısı gibi şikayetleri azaltabilecek ilaç tedavisine de başlanabilir. İç kulağın neden olduğu bir durum söz konusuysa kulak burun boğaz hekimi tarafından uygun tedavi belirlenebilir.

Tüm bu yöntemlerin dışında hastalığın altında yatan sorunlara bağlı olarak antibiyotik tedavisine veya cerrahi yöntemlere de başvurulabilir. Bulanık görme, net görememe gibi şikayetlerin giderilmesi için özel gözlük camları, kontakt lensler tavsiye edilebilir. Şiddetli göz hareketlerini engelleyebilmek amacıyla göz kaslarına botoks uygulaması da yapılabilir. Ağır vakalarda, göz kaslarına tenotomi adı verilen yöntem yoluyla müdahalede bulunulması da söz konusu olabilir.

Nistagmus Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Nistagmus neyin belirtisidir?

Genellikle ciddi bir hastalık belirtisi değildir ancak iç kulaktaki ya da beyindeki bir hastalığa işaret edebilir. Doktora danışmakta fayda vardır.

Nistagmus kimlerde olur?

Nistagmusun yaşı ya da cinsiyeti yoktur. Herkeste görülebilir.

Nistagmus tehlikeli midir?

Baş dönmesi, denge kaybı ya da görme engeli oluşturuyorsa hekime danışmalısınız.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.