Günümüzde tıp dünyası, insanlığın sağlığını korumak ve hastalıklarla mücadele etmek adına önemli adımlar atmaktadır. Bunlardan biri de aşılar ve aşılama programlarıdır.
Aşılar, vücuda giren zararlı mikroorganizmaların ya da onların parçalarının enjekte edilmesiyle oluşturulan bağışıklık yanıtıdır.
Bu yanıt sayesinde vücut, daha sonra gerçek bir enfeksiyonla karşılaştığında hastalığa karşı korunmuş olur.
Aşılar, tarih boyunca pek çok ölümcül hastalığın kontrol altına alınmasına ve hatta yok edilmesine yardımcı olmuştur. Ayrıca, toplum bağışıklığı oluşturmada
hastalıkların yayılmasını engelleme de ve mevcut nüfusu korumada aşının önemli bir rolü vardır.
Dolayısıyla, aşılar modern tıbbın en önemli başarılarından biri olarak kabul edilir. Ayrıca dünya genelinde aşı, sağlık otoriteleri tarafından desteklenir ve önerilir.
Aşı, insan vücuduna zararlı mikroorganizmaların ya da bu mikroorganizmaların parçalarının kontrollü bir şekilde enjekte edilerek bağışıklık sistemini harekete geçiren tıbbi bir uygulamadır.
Aşı, vücudu gerçek bir enfeksiyonla karşılaşmaya hazırlar. Ayrıca aşılar, bağışıklık sisteminin antikor gibi savunma mekanizmaları üretmesini sağlar.
Aşılar, çoğu zaman ölü ya da zayıflatılmış mikroorganizmalar, toksinler veya mikroorganizmaların zararlı parçalarımı içerir. Vücuda enjekte edildiklerinde, vücut bu yabancı maddeleri tanır ve onlara karşı bir savunma tepkisi başlatır.
Bu tepki sonucunda, vücut bu mikroorganizmalarla yeniden karşılaştığında hızlı ve etkili bir şekilde onlarla mücadele eder.
Aşılar, kişinin hastalıklara karşı direncini artırarak bireyin ve toplumun genel sağlığını korumayı sağlar. Bu nedenle aşılar dünya genelinde önemli bir tıbbi uygulama olarak kabul edilir ve yaygın olarak kullanılır.
Aşılar, insan sağlığı açısından son derece önemlidir. Çünkü aşı, hastalıkların önlenmesinde etkili bir rol oynar.
Birçok toplumda yaygın bir şekilde kullanılan aşılar, bireylerin bağışıklık sistemlerini güçlendirir ve bulaşıcı hastalıkların yayılmasını engeller.
Aşı bireylerin hastalıklara yakalanma riskini azaltırken, aynı zamanda toplum genelinde hastalıkların yayılmasını da kontrol altında tutar.
Aşılar; özellikle yaşlılar, çocuklar ve bağışıklık sistemi zayıf olanlar gibi risk altındaki gruplar için hayati öneme sahiptir.
Bu kişiler, belirli hastalıklara karşı daha savunmasız oldukları için aşılarla korunmaları gereken gruplardır. Aşılar, uzun vadeli sağlık sonuçlarını iyileştirir ve hastalıkla mücadelede oldukça etkin bir yöntem olarak kabul edilir.
Yetişkinlerde aşının ne zaman yapılması gerektiği; kişinin yaşına, sağlık durumuna, mesleğine, seyahat planlarına ve daha önce alınmış aşıların durumuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Ancak genel olarak yetişkinler için belirli dönemlerde bazı aşılar önerilmektedir.
Yetişkinlere ilk olarak her on yılda bir tetanos ve difteri (Td) aşısı olmaları önerilir. Ayrıca, influenza (grip) aşısı her yıl grip mevsimi öncesinde alınmalıdır.
Özellikle yaşlılar ve kronik sağlık sorunları olanlar için bu aşılar oldukça önemlidir. Yetişkinlerin zatürre ve herpes zoster (zona) gibi hastalıklara karşı da aşı olmaları önerilir.
Tüm bunların yanı sıra belirli sağlık durumlarına veya risk faktörlerine sahip olan kişiler için ek aşılar da gerekebilir.
Düzenli sağlık kontrolleri sırasında doktorlar, yetişkinlerin aşılarının güncel olup olmadığını kontrol eder ve eksik aşıları tamamlamak için öneriler sunar.
Bu nedenle, yetişkinlerin düzenli olarak sağlık kontrolü yaptırmaları ve aşılarının durumunu doktorlarıyla görüşmeleri önemlidir.
Yetişkinlere yapılan aşılar; çoğu zaman yaşa, sağlık durumuna, seyahat geçmişine ve diğer faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterir.
Ancak genel olarak yetişkinler için önerilen ve yaygın olarak kullanılan bazı aşılar vardır. Yetişkinlere yapılması önerilen aşılar şunlardır:
İnfluenza (Grip) Aşısı
Her yıl güncellenen grip aşısı, grip virüslerine karşı koruma sağlar ve özellikle yaşlılar ve kronik sağlık sorunları olan kişiler için büyük önem taşır. Bu nedenle yetişkinler için önerilen ilk aşılardan biri grip aşısıdır.
Zatürre Aşısı
Pnömokok bakterisine karşı koruma sağlayan bu aşı, zatürre ve diğer pnömokok hastalıklarını önlemek için yapılır. Zatürre aşısı, özellikle yaşlılar ve risk altındaki bireyler için önerilir.
Hepatit A ve B Aşıları
Hepatit A ve B virüslerine karşı koruma sağlayan aşılar, hepatit enfeksiyonlarını önler. Özellikle sağlık çalışanları, cinsel temas yoluyla bulaşma riski olanlar ve seyahat edenler için bu aşılar oldukça önemlidir.
Tdap Aşısı
Tetanoz, difteri ve boğmaca (pertussis) hastalıklarına karşı koruma sağlayan tdap aşısı, yetişkinlere belirli aralıklarla yapılmaktadır.
Herpes Zoster (Zona) Aşısı
Suçiçeği virüsü nedeniyle zona hastalığına karşı koruma sağlayan zona aşısı, 50 yaş ve üstü yetişkinler için önerilir.
HPV Aşısı
İnsan papilloma virüsüne karşı koruma sağlayan HPV aşısı, özellikle genç yetişkinlerde cinsel yolla bulaşan HPV enfeksiyonlarını önler ve bazı kanser türlerini azaltır.
Bu aşılar, bireylerin sağlık durumuna ve yaşına göre değişebilir, bu nedenle yetişkinlerin bir sağlık uzmanına danışarak ihtiyaç duydukları aşıları belirlemeleri önemlidir.
Yetişkinlerin; yaşları, sağlık durumları, seyahat geçmişleri ve risk faktörleri gibi durumlara bağlı olarak grip, zatürre, tetanos, difteri, boğmaca, hepatit, suçiçeği ve HPV gibi belirli aşıları yaptırmaları önerilir. Bu noktada bireylerin sağlık durumuna göre hareket etmek gerekir. Hangi aşıların uygun olduğunu belirlemek için bir doktora danışılmalıdır.
Yetişkinlerde kızamık aşısı iki doz şeklinde uygulanır. Eğer kişi daha önce kızamık aşısı olmamış veya aşının etkinliği belirsizse, aşı takvimi çoğu zaman iki doz aşıyı içerir.
İlk doz genellikle çocukluk döneminde yapılırken, ikinci doz ise yetişkinlikte veya risk altında olunan durumlarda yapılır.
Hepatit B aşısı, uzun süreli koruma sağlar. Tam koruma süresi kişinin bağışıklık sistemine, aşının dozuna ve uygulama şemasına bağlı olarak değişiklik gösterir. Ancak genellikle hepatit B aşısı ömür boyu koruma sağlar.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.