Kişiler, ağız ve diş sağlığı kontrolü ya da tedavisi amacıyla düzenli olarak diş hekimi ziyaretleri yapar. Bu ziyaretler bazı kişiler için daha önce yaşadıkları olumsuz deneyimler ya da başka sebeplerden kaynaklı oldukça zorlu bir sürece dönüşebilir. Diş hekimi ziyareti söz konusu olunca endişe duyan insanlar için bu durum, dentofobi yani bilinen adıyla dişçi korkusu olarak ifade edilir.
Dişçi korkusu, dişçiye gitmeyi düşündükleri zaman ya da dişçi ziyareti sırasında yoğun bir endişe ve korku duygusu hisseden kişilerin sahip olduğu bir çeşit anksiyete bozukluğudur. Günümüzde genç, yaşlı, kadın, erkek fark etmeksizin birçok kişide görülen bir durumdur.
Dişçi korkusu nedeniyle kişinin diş muayenelerinden ve çeşitli diş tedavilerinden korkma ve kaçınma durumu; diş tedavilerinin aksamasına, ile ilgili ciddi problemlerin gözlenmesine yol açar. Bu yüzden bu fobinin tedavisi oldukça önemlidir.
Dişçi korkusunun oluşmasında pek çok farklı neden söylenebilir. Bu nedenlerin arasında en yaygın olanları kişilerin başından geçen travmatik muayene hikayesi, çevresel etkenler, aile öyküsü, diş hekimiyle iyi bir iletişim kuramamaktır.
Kişinin çocuklukta yaşadığı ya da yetişkin olduğunda meydana gelen ağız ve diş hastalıkları tedavisi sırasında hissettiği acı, ağrı ya da buna benzer olaylar sonucu kişide diş hekimine gitme korkusu ve endişesi ortaya çıkabilir.
Bu nedenle hastalığı çok ciddi boyutlarda olmasa da ya da acı hissetmese bile ağrı ve acı hissiyle karşılaşma düşüncesi onu tedavi olmaktan uzaklaştırır ve diş hekimine başvurmaz. Bu nedenle çok ciddi olmayan rahatsızlığı gün geçtikçe ciddi boyutlara ulaşır ve daha ağır tedavi tablosuyla hasta karşı karşıya kalır.
Kimi zaman da aile, akraba, komşu, arkadaş ya da hiç tanımadığı insanlar tarafından duyduğu hikayeler kişide dişçiye gitme korkusunu tetikler ve tedaviyi sürekli ertelemek ister. Özellikle çocukluk döneminde duydukları, önceden hiç diş hekimine gitmemiş olsa bile kişilerde travmatik bir etki oluşturur. Bazen de yetişkinlerin çocuklara dişçiye götürmenin ceza unsuru gibi anlatılması da bu etkiyi meydana getirir.
Diş hekiminin ilgisiz ya da umursamaz tavrı bireylerde güvensizliğe yol açan bir durumdur. Diş hekimlerinin kişilerle uygun bir iletişim kurmaması tedirginliğe ve endişeye yol açar ve bu durum zamanla dişçi korkusuna dönüşebilir.
Aile bireyleri arasında sıklıkla gözlenen bulunan bir kişide herhangi bir fobiye sahip olma görülebileceği gibi dentofobi görülme olasılığı da yüksektir. Bu nedenle faktörlerin önemi göz ardı edilmemelidir.
meyilli genetik ya da karakteristik yapının yanı sıra dişçi korkusunun (dentofobi) diğer nedenlerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:
Kişinin yaşadığı korku ve endişe, çeşitli belirtilerle ortaya çıkabilir. Dişçi korkusu yaşayan kişilerin hissettikleri korku düzeyleri hafif ya da yoğun olabilir. Bu korkular, bazı fiziksel ve duygusal belirtilere yol açar.
Dişçi korkusu belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
En üst düzeyde hissedilen kaygı durumu ile beraber korku, kişilerde meydana gelen ağız ve diş problemlerin göz ardı edilmesine ya da ertelemesine neden olur. Bu durum diş hekimi veya diğer sağlık uzmanları tarafından fark edilebilir.
Kişi, bir psikoloğa ya da akıl sağlığı uzmanına yönlendirebilir. Dentofobinin kişinin günlük yaşantısına ve sağlığına ne gibi bir etkisi olduğu değerlendirilir ve içinde yaşadığı durumu, şikayetleri, deneyimleri ve belirtileri incelenir.
Yukarıda bahsedilenler uzmanlar tarafından bazı sorular yöneltilir ve sorunun kaynağına yönelik yaklaşım ile çözüme ulaşılmaya çalışılır. Çözümün kalıcı olması adına dişçi korkusu nasıl geçer sorusuna doğru yanıtı almak önemlidir.
Dişçi korkusu çoğu kişi için stresli bir sürece dönüşür. Korku, nedeniyle diş tedavisini erteleyen kişiler; , diş kayıpları, , ağız içi sorunlar ve bu sorunlardan kaynaklı başka hastalıkların meydana gelmesi ile birlikte, estetik bozukluk ve dayanılmaz ağrılar hayatlarını olumsuz yönde etkiler.
Bu korkuyu aşmanın pek çok farklı yolu vardır. Bu yollar bir uzman eşliğinde atlatılabilir ve kişilerde büyük ölçüde rahatlama sağlanır. Dişçi korkusu nasıl yenilir, sorusunun cevabı aşağıda maddeler halinde sıralanabilir.
Dişçi korkusu nasıl geçer sorusu pek çok kişinin merak ettiği sorulardan biridir. Dişçi korkusu için birkaç tedavi seçeneği vardır. Ayrıca dişçi korkusu olan herkesin tedaviye ihtiyacı birbirinden farklıdır. Hastanın yaşadığı belirtiler hafifse, günlük yaşamını ve sağlığını etkilemiyorsa tedavi dışı alternatif yöntemler denenebilir.
Bunun yanı sıra korku nedeniyle tedavisini aksatan kişiler, belirtileri şiddetli yaşıyorsa tedavi önerilebilir. Bu durumda belirtilere bağlı olarak kişiye özel tedavi planı oluşturulur. Kişinin tedavi konusunda bir psikiyatri ya da psikoloğa danışmasında fayda var.
Dişçi korkusu nasıl yenilir konusunda en fazla kullanılan tedavi yöntemleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Maruz kalma terapisi, dişçi korkusu için en sık kullanılan tedavi yöntemlerindendir. Bu yöntem ile korkuyu tetikleyen unsurlara güvenli ve kontrollü bir ortamda maruz kalma sağlanır. Örneğin diş tedavisiyle alakalı bir görsele odaklanma veya bir dişçiyi ziyareti esnasında yaşanılan durumdan bahsetmek gibi az reaksiyon oluşturabilecek olaylardan başlanarak kademeli ilerlenir.
Bu terapi sayesinde hissedilen kaygı ele alınır, fizyolojik ve psikolojik tepkilerin yavaş yavaş değişmesi sağlanır. Ayrıca kişi gevşeme ve yaşadığı duruma göğüs germe tekniklerini de öğrenerek kendini rahatlatır.
Bu terapi şekli tek başına ya da maruz kalma terapisi ile beraber uygulanabilir. Bir çeşit konuşma terapisidir ve seanslar halinde bireysel veya bir grubun parçası olarak gerçekleşir. Seanslar, diş hekimleriyle ilgili negatif duygu ve düşüncelerin belirlenmesine ve değiştirilmesine yardımcı olacak şekilde planlanır.
Kişide yeni ortaya çıkmış bir durumsa güvendiği bir diş hekimiyle konuşması iyi ve etkili bir adımdır. Bunun haricinde bir çeşit anksiyete türü dentofobi için kişinin uzmanı ya da psikologla görüşmesi de uygun olacaktır. Ancak uzun süren ve şiddetli geçirilen belirtiler gözleniyorsa kişi psikiyatri uzmanından randevu almalıdır.
Dişçi korkusu yaşayan kişiler, diş rahatsızlıkları olmasına rağmen diş hekimine gitmekten kaçınır ve bu durumun sonucunda ağız ve diş sağlığının bozulması da kaçınılmazdır.
Bu komplikasyonlar ise şunlardır:
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.