Vücut, mükemmel bir koordinasyonla yaşam boyu işleyişini sürdüren eşsiz bir komplekstir, vücudumuzun vazgeçilmez organlarından biri de böbrek üstü bezidir.

Her organ bir diğerinin ihtiyaçlarını karşılayarak, hammaddeleri üreterek, bir sonraki aşamanın daha sağlıklı ve verimli hareketine katkı sağlar. Doğumdan ölüme kadar tüm organlar döngüyü devam ettirecek görevlerini eksiksiz yerine getirir. Organlardan birinin bile işleyişinin aksaması bütün bedenin etkilenmesine neden olabilir.

Böbrek üstü bezi hormonal ve kimyasal bütünlüğü sağlamaya yardımcı olan önemli bir organdır. Vücudu oluşturan tüm organlara ihtiyaç duyduğu desteği veren bir destek deposudur. Gerekli hormonların üretimiyle doğum anından itibaren büyüme, gelişim ve yaşam döngüsünün vazgeçilmez bir parçasıdır. 

Böbrek Üstü Bezi Hormonları Nelerdir?

Vücudun işleyişinde önemli görevleri olan böbrek üstü bezi ihtiyaç duyulan çok sayıda hormonun üretilmesini sağlayan bir organdır. İki böbreğin üst kısmında yer alır. Şekil olarak üçgene benzer görünüme sahiptir.

Böbrek üstü bezi hormonları vücudun kan düzeyi, tuz ve sıvı dengesi tansiyon ve kan basıncını düzenler. Kalp atış hızı böbrek üstü bezi hormonları ile dengelenir. Farklı organların ihtiyaç duyduğu hormonlarda böbrek üstü bezi tarafından üretilir. Böbrek üstü bezi hormonları metabolizmanın işleyişinde vazgeçilmez bir öneme sahiptir.

Adrenal bez olarak da adlandırılan böbrek üstü bezinin iç ve dış kısmında hormon salgıları gerçekleşir. Vücudun ihtiyaç duyduğu hormonal ve kimyasal katkı bu organla hazırlanır. Böbrek üstü bezinin korteks ve medulla olarak adlandırılan iki tabakası vardır.

Adrenal bezleri korteksinde androjen, , aldosteron ve östrojen salgılanır. Medulla tabakasında da adrenalin ve noradrenalin sentezi gerçekleşir. Cinsiyet hormonları da böbreküstü bezlerinden salgılanır. Böbrek üstü bezinin iç kısmında üretilen hormonlar , kalp atışı gibi fonksiyonlara, dış kısımda üretilen hormonlar vücudun yağ, karbonhidrat dengesine etki eder.

Böbrek Üstü Bezi Hastalıkları Belirtileri Nelerdir, Nasıl Anlaşılır?

Böbrek üstü bezi gözle görünür organlardan olmadığı için kişi kendinde hissettiği değişimleri takip ederek doktoruna danışmalıdır. Konusunda uzman bir doktorun görüşleriyle yönlendirme yapılarak süreci devam ettirmelidir. 

Böbrek üstü bezi hastalıkları hormonların işleyişindeki değişimlerle ortaya çıkmaktadır. Kalp atışı sorunu, tansiyon, , cinsel bozukluklar gibi şikayetleriniz varsa doktorunuza danışarak tanı ve tedavi sürecine başlamanız faydalı olacaktır.

Böbrek üstü bezi hastalıklarının başlıca belirtileri arasında sürekli yorgunluk hissi, enerji kaybı, kaslarda zayıflık, deri yüzeyinde renk değişimleri, , kalp atışlarında değişim, bayılma, tuz kullanım eğilimi, kusma ve mide bulantısının yanı sıra depresyon ve agresif davranışlar görülebilir.

Böbrek Üstü Bezi Hastalıkları Nelerdir?

Böbrek üstü bezi ile ilişkilendirilen birçok hastalık mevcuttur.

En bilinenleri ve öne çıkanları aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:

• Cushing Sendromu 
• Conn Sendromu 
• Böbrek üstü bezi yetmezliği (Addison)
• Feokromositoma
• Hiperaldosteronizm
• Adenom 
• Böbrek üstü bezi kanseridir. 

Böbrek üstü bezi tarafından kortizol hormonu fazla salgılandığında Cushing Sendromu, adrenalin üretimi arttığında feokromasitoma, aldosteron fazla salgılandığında Conn Sendromu ortaya çıkmaktadır.

Cushing sendromu böbrek üstü bezinin fazla  salgılamasıyla ortaya çıkan bir hormonal bozukluktur. 20'li ve 50'li yaşlar arasında daha fazla görülür. Uzun süreli ve yüksek oranda steroid kullanımı bu sendroma neden olabilir. Cushing Sendromu olan kişiler yuvarlak ve dolgun bir yüz görünümüne sahiptir. Omuzlar arasında hörgüç şeklinde, kambura benzer yağ birikimi görülebilir. Obezite, halsizlik, kan şekerinde yükselme, tansiyon, diyabet ve cinsel bozukluklar ortaya çıkabilir.

Eğer fazla kortizol salgı hipofiz bezinin böbreküstü bezini uyarıp adrenokortikotrop hormonunu fazla üretir ise Cushing hastalığı olarak adlandırılır. Cushing hastalığı ve Cushing sendromunun belirtileri aynıdır. Uzman doktorlar tarafından tespit sürecine göre tedavi gerçekleştirilir. Tedavi süreci ilaç tedavisi ve ilerleyen süreçlerde gerekirse ameliyat ile sürdürülür.

• Conn Sendromu

, böbrek üstü bezinin aldosteron hormonunu fazla üretimiyle ortaya çıkan hormonal bozukluktur. Tanı aşamasında yüksek tansiyon, kaslarda güçsüzlük, gece sık sık idrar çıkarma için tuvalet ihtiyacı ve baş ağrısı gibi şikayetler değerlendirilir. Conn Sendromu ile ortaya çıkan kontrolsüz hormon salınımı böbrek üstü bezinin cerrahi olarak alınmasını gerektirebilir. Konusunda uzman doktorların kontrolünde tedavi süreçleri gerçekleştirilir.

• Böbrek Üstü Bezi Yetmezliği (Addison)

Böbrek üstü bezinin ürettiği hormonların bozulması neticesinde vücutta uykusuzluk, halsizlik hissi baş gösterir. Böbrek üstü bezi yetmezliğinin ortaya çıkma nedenleri arasında böbrek damarlarında tıkanıklık, vücutta oluşmuş tümör ve enfeksiyonların yanı sıra aşırı alkol ve  tüketimi de neden olabilir. Tedavi süreci konusunda uzman hekimlerle gerçekleştirilir.

• Feokromasitoma

Böbrek üstü bezinin iç kısmında üretilen hormonal salgılardaki bozulmaya bağlı olarak ortaya çıkan bir tümör çeşididir. Kontrol altına alınamayan  ile birlikte ortaya çıkan bu tümör genellikle iyi huyludur. Aşırı terleme,  ve baş ağrısı belirtileri ile ortaya çıkar. 

Yüksek ve sağlığı tehdit eden hipertansiyon atakları olarak tarif edilen feokromasitomanın oluşma nedeni böbrek üstü bezinin adrenalin ve noradrenalin hormonunun fazla salgılanmasıdır. Yüksek tansiyonu kontrol altına almak için öncelikle ilaç tedavisi uygulanır. İlaç tedavisi yetersiz gelirse cerrahi müdahale ile böbrek üstü bezinin alınması süreci gerçekleştirilir.

• Hiperaldosteronizm

Böbrek üstü bezinde üretilen sodyum ve potasyum düzeyinin aşırı üretilmesi ile ortaya çıkan bir hormonal bozukluktur. Bu bozukluk neticesinde yüksek tansiyon ortaya çıkar. Yüksek tansiyon için ilaç kullanımı ile tedavi süreci başlatılır, yeterli gelmezse hastalığın ilerleyişine göre ameliyat sürecine geçilir. Ameliyat aşamasında laproskopik ya da robotik cerrahi kullanımı yan etkilerin daha az olmasını sağladığı için tercih edilen uygulamalardır.

• Adenom

Böbrek üstü bezi hormonları vücudumuzun hormonal ve kimyasal ihtiyaçlarına cevap veren organdır. Böbrek üstü bezinde ortaya çıkan kitleler genellikle başka nedenle yapılan tanılama görüntülemelerinde ortaya çıkar. Genellikle iyi huylu ve zararsız olarak ortaya çıkan böbrek üstü bezi kitleleri ameliyat gerektirmeyen lezyonlardır.

• Böbrek Üstü Bezi Kanseri

Böbrek üstü bezinde kontrolsüz hormon üretimine neden olan kitleler kanser ön tanısı aldıysa cerrahi müdahale gerektirir. Adrenalektomi adı verilen ameliyatla böbrek üstü bezi kanserinin tedavisi için böbrek üstü bezi çıkarılır. Görüntüleme yöntemlerinde tespit edilen kanser ön tanısı dikkate alınan hastalara ameliyatla tedavi süreci uygulanır.

Böbrek Üstü Bezi Ameliyatı Riskleri Nelerdir?

Böbrek üstü bezi hormonları kontrolsüz ve vücuda zarar verecek boyutlarda üretildiği durumlarda, ilaç tedavisi yeterli gelmezse ameliyatla müdahale süreci ortaya çıkar. Böbrek üstü bezi alınırken yanlış bilinen bir inanış böbreğinde alınacağıdır. Oysaki böbrek üstü bezi böbreğin üstünde konumlu bir organdır. Böbrek üstü bezi ve böbrek iki farklı organdır. Her ameliyatta karşılaşılabilecek düzeyde bir risk mevcuttur. 

Ameliyat sürecinin işleyişi tecrübeli endokrinoloji ve üroloji uzmanları tarafından gerçekleştirilir ve laparoskopik yöntemlerle ameliyatın riskleri azaltılır. Açık cerrahi müdahaleye göre  adrenalektomi ameliyatı hasta iyileşmesi açısından avantajlıdır. 

Böbrek Üstü Bezi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular 

Böbrek Üstü Bezi Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?

Böbrek üstü bezi ameliyatı olanların yorumlarında, hızlı iyileşme süreci, kozmetik ve kanama miktarı azlığı nedeniyle laparoskopik uygulamalar öne çıkmaktadır. Hastalar 1-2 gün gibi kısa süreler içinde taburcu olmakta bir haftalık süreçte normal hayatlarının rutinine geri dönebilmektedir.

Böbrek Üstü Bezi Hangi Hormonu Üretir?

Böbrek üstü bezleri farklı pek çok hormon salgılanmasında ve üretiminde görevlidir. Bu hormonlar arasında kortizol, aldosteron ve adrenalinin yanı sıra cinsiyet hormonları östrojen, testosteron da bulunur. 

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.