Yalnız kalma korkusu kişi tek başına kaldığında aşırı korku, endişe ve sosyal ortamlarda dışlanmışlık hissi ile karakterize bir psikolojik bozukluktur.

Bu duygu ve düşünceler kişinin iş, sosyal ve gündelik yaşamını etkileyecek derecede ciddi sorunlara yol açmaktadır. Genellikle nedeni bilinmez ama çocukluk yıllarında yaşanılan kötü deneyimlerden ileri gelir.

Eğer kişinin hayatını ciddi bir şekilde etkilenmiyorsa ve problemin farkında olunması halinde meditasyon, yoga ve gevşeme hareketleri gibi rahatlatıcı aktiviteler denebilir.

Bunlara rağmen sorun hala devam ediyor ve ciddi boyutlarda ise akıl ve ruh sağlığı uzmanına danışılmalıdır.

Yalnız Kalma Korkusu (Monofobi) Nedir?

Yalnız kalma korkusu monofobi veya otofobi olarak adlandırılmaktadır. Kişi yalnız kaldığında günlük yaşamını olumsuz etkileyecek düzeyde şiddetli kaygı ve korku hissetmesidir. Bu durum kişinin sosyal çevresine, kariyerine ve ilişkilerine zarar verir.

Yalnız Kalma Korkusu (Monofobi) Nedenleri

Yalnız kalma korkusunun kesin bir sebebi yoktur. Korkunun gelişmesinin temelinde travmatik bir olay, aile ve sosyal çevre etkili olabilir. Yalnız kalma korkusu, çocukluk deneyimlerinden kaynaklanma olasılığı yüksek bir faktördür. Monofobi gelişimine neden olan faktörler şunlardır:

• Anne veya babanın ölümü
• İstismara maruz kalmak
• Boşanmak
• Aile içi şiddet
• Ailede ekonomik sorunlar
• Aile üyelerinin birinde ciddi rahatsızlık
• Ebeveyinlerinden birinden sürekli uzak olma
• Anne veya babanın alkol ve uyuşturucu gibi kötü alışkanlıklarının olması

Yalnız Kalma Korkusuna (Monofobi) Yakalanma Riski Yüksek Olan Kimlerdir?

Yalnız kalma korkusunu bazı psikolojik rahatsızlıklar ve tıbbi durumlar yol açabilir. Yalnız kalma korkusuna yakalanma olasılığını yüksek olan kişiler şunlardır:

• Borderline kişilik bozukluğu (BPD): BDP’li kişiler yalnız kalmaktan korkma ve reddedilme duygularını yoğun bir şekilde yaşar. Bu zihinsel sorun kişinin hayatında güçlüklere neden olmaktadır. Bu nedenle bu kişiler yalnız kalma korkusu bakımından risk altındadır.
• Bağımlı kişilik bozukluğu (DPD): DPD’li kişilerde kendilerine bakamayacak kadar güçsüz ve aciz hissetmesinden dolayı yalnız kalmaktan korkarlar.
• Aile geçmişi: Fobiye sahip bir ebeveyn veya yakına sahip olmak kişide de o fobinin gelişimine neden olabilir.
• Genetik: Gen mutasyonları anksiyete ve fobilere karşı kişiyi savunmasız hale getirir.
• Panik ataklar: Kişi panik atak geçirmesinden dolayı panik atak anlarında kimse yardım edemez düşüncesi yalnız kalmaktan korkar.

Yalnız Kalma Korkusu (Monofobi) Belirtileri Nelerdir?

Yalnız kalma korkusu ciddi ve sıkıntılı belirtiler ortaya çıkarabilir. Kişide psikolojik ve fiziksel semptomlar ortaya çıkarmaktadır.

Psikolojik Belirtiler

Yalnız kalma korkusunda psikolojik belirtiler düşünce ve duygudaki değişiklikleri kapsamaktadır. Psikolojik belirtiler şunlardır:

• Yalnızlık kişide yoğun endişe ve korku uyandırması
• Sosyal ortamlarda kişi kendini yalnız ve dışlanmış hissetmesi
• Yalnız olmaktan kaçınmak istemesi
• Kaygı ve korkunun etkisi ile panik atak geçirilmesi
• Konsantrasyon ve denge bozukluğu

Fiziksel Belirtiler

Yalnız kalma korkusu psikolojik belirtilerin yanı sıra fiziksel belirtiler de ortaya çıkarmaktadır. Fiziksel belirtiler şunlardır:

• Baş dönmesi
• Titreme
• Nefes darlığı
• Göğüste sıkışma
• Bayılma
• Bulantı ve mide rahatsızlığı
• Kalp atışında hızlanma
• Üşüme
• Ağız kuruluğu
• Kulak çınlaması

Yalnız Kalma Korkusu (Monofobi) Nasıl Yenilir?

Yalnız kalma korkusunu yenmek için evde denenebilecek yöntemler vardır. Bu yöntemleri korku hayatınızın önemli bir kısmını etkilemiyorsa tek başınıza deneyebilirsiniz. Eğer hastalık günlük yaşamınızı aksatacak şekilde olumsuz etkiliyorsa uzman bir destek yardımı alınmalıdır. Yalnız kalma korkusunu yenmek için yöntemler şunlardır:

• Günlük tutma: Kişinin yalnızlığa karşı hissettiği korku, düşünce ve endişe duygularını iyi anlamasını sağlar.
• Gevşeme hareketleri: Sinir sistemini rahatlatmak korkuyu yenmede yardımcı olur. Nefes egzersizleri, kas gevşetici hareketler ve stresten kurtulmak için rahatlatıcı zihinsel imgeler oluşturmak yalnız kalma korkusunu yenmede etkili olabilir.
• Farkındalık meditasyonu: Şimdiki ana odaklanmayı ve endişeli düşüncelerin geçmesini sağlar. Ayrıca endişe ve korku düşüncelerini yargılamadan gözlemlemeyi kapsayan bir uygulamadır.
• Yoga: Sinir sistemindeki stres ve kaygının azalmasını destekleyen egzersizler ve hareketler yapılmasını sağlar.

Yalnız Kalma Korkusu (Monofobi) Nasıl Teşhis Edilir?

Yalnız kalma korkusu ve diğer korkuların tanıları için akıl ve ruh sağlığı uzmanı Amerikan Psikiyatri Birliği'nin resmi el kitabı olan Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı-5 kılavuzuna başvurmaktadır. Fobilerin teşhisi için kılavuzda şu şartlara yer verilmiştir:

• Korku altı aydan uzun sürmesi
• Korkudan kaçınmak için çabalamak ve her yüzleşildiğinde aynı derecede duyguları uyanması
• Korkunun ve endişenin karşılaşılan duruma göre abartılı olması
• Kişinin günlük yaşamını etkilemesi

Yalnız Kalma Korkusu (Monofobi) Tedavisi

Yalnız kalma korkusu birçok tedavi yöntemi ile iyileştirilebilir. Diğer fobilerde uygulanan ilaç tedavisi ve psikoterapi uygulanan tedavi yöntemleridir.

Psikoterapi

Psikoterapi yöntemleri ile semptomları hafifletecek nefes egzersizleri ve meditasyon teknikleri öğrenilir. Korkunun temel nedenin farkına varılması sağlanarak yalnız kalma ile ilgili korku ve endişe duygularının ortaya çıkması engellenir. İki farklı psikoterapi yöntemi vardır:

• Bilişsel davranışçı terapi: Kişinin fobi ile ilgili düşüncelerinin farkına varmasını ve bu düşüncelerle nasıl başa çıkmasını öğretir.
• Duyarsızlaştırma terapisi: Kişinin yalnız kalma korkusu ile karşı karşıya kaldığı süreyi kademeli olarak artırılarak kişinin korkuyu yenmesi sağlanır.

İlaç Tedavisi

Her zaman ilaç tedavisine başvurulmamakla beraber kimi zaman fobilerin neden olduğu sorunları çözmede oldukça etkilidir. Özellikle korkuyu tetikleyen durumlar ile karşılaştığında sakin olmasını sağlar. İlaç tedavisi yalnız kalma korkusunu yenildiğinde kesilir.

Yalnız Kalma Korkusu (Monofobi) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Yalnız Kalma Korkusu İçin Hangi Bölüme Gidilir?

Yalnız kalma korkusu için akıl ve ruh sağlığı uzmanı yani psikiyatrist hekime başvurulur. Psikiyatristler fobinin tanısını koyar ve kişiselleştirilmiş tedavi planı hazırlar. Eğer hastanın fobisi ciddi boyutta ise psikoterapi uygular ve sakinleştirici ilaçlar reçete edebilir.

Yalnız Kalma Korkusunu Yenmek için Ne Yapmalıyım?

Yalnız kalma korkusunu yenmek için bu fobinin sizde uyandırdığı duygu ve davranışları düşünmekle başlayınız. Bu davranış ve düşünceler normal mi, abartılı mı tespit ediniz. Devamında yavaş yavaş korkunuzla yüzleşiniz. Başlarda 15 dakika gibi kısa bir süre yalnız kalarak korkunuzla yerleşebilirsiniz. Zamanla bu süreyi artırarak yalnız kalma korkusunu yenebilirsiniz.

Yalnızlıktan Korkmak Normal mi?

Yalnız kalmaktan korkmak normal bir davranış ve düşünce değildir. Özellikle bu duygular kişinin fiziksel ve zihinsel sağlığını önemli derecede olumsuz etkiler. Bu nedenle normal bir davranış olarak kabul edilemez.

Yalnız Kalma Korkusu Sosyal Çevreyi Nasıl Etkiler?

Kişi bu süreçte yakın çevresini her zaman yanında istemektedir. Özellikle ikili ilişkilerde partnerinin onu terk etme ve yalnız bırakma korkusu ile takıntılı bir şekilde kontrol etmesine neden olur. Bu durum aile ve arkadaş çevresinde de gözlenir. Bu tür davranışlar kişinin ilişkilerine zarar verir.

Gece Evde Yalnız Kalma Korkusu Nasıl Yenilir?

Gece evde yalnız kalma korkusu karanlıkta yalnız olunca yoğun endişe ve korku hissedilmesidir. Kişi karanlıkta kalamaz ve yakınlarını her zaman yanında ister. Gece evde yalnız kalma korkusu yenilmesi için diğer fobilerde uygulandığı gibi korkuyla yüzleşilmelidir.

Bunun için ilk yapılması gereken düşünce ve davranışlar değerlendirilmelidir. Düşünceler ve davranışlarının aslında karşılaşan duruma göre uygun davranışlar olup olmadığı sorgulanmalıdır. Daha sonra yüzleşme yapılmalı ancak başarısızlık söz konusu olursa psikiyatriste başvurularak korku yenilebilir.

Monofobi ve Yalnızlık Aynı Anlama mı Geliyor?

Monofobi sadece fiziksel yalnızlıktan doğan korku ve endişeleri kapsamamaktadır. Bunların yanı sıra kişi dışlanmış, görmezden gelinmiş ve başkalarının onu önemsemediğini düşünür. Yalnızlık ise kişide mutsuzluk yaratır. Kişi yalnız kaldığı için korkmaz veya endişelenmez. Sosyal çevresi ile iletişim kurduğunda kendini iyi hisseder.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.