Evlilik, birçok kültürde ailenin kuruluş sözleşmesi sayılan karşı cinsten iki kişinin belirli beklentilerle gereksinimlerini karşılamak amacı ile yaptıkları ritüellerdir.

Evliliğin yapısı ve şekli dönemsel değişikliklere uğrasa da aile ve evlilik kavramları günümüzde halen toplumları oluşturan temel birimlerden sayılır.

Bireyler hayatlarını birleştirecekleri kişiyi arama aşamasında evlilikten sonraki yaşamlarında meydana gelecek belirgin değişikliklerden ve sorumluluklardan dolayı tedirgin olmaktadırlar.

Kadınlarda evlilik korkusu erkeklere oranla daha fazla meydana gelmektedir. Alınan evlilik kararının bir dönüm noktası niteliğinde olması sebebi ile evlilik meselesi bazı kişilerde korkulacak bir durum haline gelmekte hatta fobiye dönüşmektedir.

Tıp dilinde “gametofobi” olarak bilinen evlilik korkusunun kesin nedenleri saptanamamıştır. Fakat bu korkuya sebep olabilecek 2 önemli faktörün kişinin savunmasız hissetmesinin ve güven duyma zorluğu yaşamasının olduğu düşünülmektedir.

Bazı psikoterapist görüşlerine göre ise evlilik korkusu yaşanan kötü travmalara bağlı olarak ortaya çıkan bir tepki şeklidir.

Evlilik Korkusu (Evlilik Fobisi) Nedir?

Evlilik insanlığın başlangıcından bu yana varlığını koruyan bir birliktelik çeşididir. Evliliğin formu ve şekli değişse de toplum tarafından halen ciddi ve önemli bir kurum olarak tanınmaktadır.

İnsanlar hayatlarının geri kalanını beraber geçirmek istedikleri kişiler ile evlilik yoluna girmeyi kendi istekleriyle tercih etmektedirler. Fakat bazı faktörlerin varlığı insanların evlilik konusunda yanlış inanış ve düşüncelere sahip olmasına ve evliliğe dair kaygı, korku oluşturmasına sebep olabilmektedir.

Kişinin beklentilerinin karşılanıp karşılanmayacağına dair şüphelerinin olması, bağlanma stilleri, geçmişte yaşanmış kötü tecrübelerinin olması, kendisinden önce evlenen insanların yaptıkları yönlendirmeler gibi durumlar kişide evlilik fobisinin oluşmasına sebep olabilmektedir. Evlilik yapma düşüncesine karşı oluşan bu kaygı ve korku duyma durumu evlilik fobisi olarak adlandırılmaktadır.

Evlilik korkusu sıklıkla bağlanma korkusuyla bir arada bulunmaktadır. Hatta evlilik korkusu olan insanların genellikle yüksek anksiyeteye sahip olduğu ve fobik bozukluklara yatkınlık gösterdiği yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur. Ayrıca evlilik korkusunun hemen her yaştan, inanıştan ve etnik kökenden insanı etkileyebileceği bilinmektedir.

Evlilik korkusu kontrol altına alınmadığı müddetçe zamanla kişinin ikili sosyal ilişkilerde sorunlar yaşamasına ve iletişimi kurma ile sürdüme davranışında sıkıntılar meydana gelmesine sebep olmaktadır.

Bu insanlar zamanla toplumdan izole olmaktadırlar ve yalnızlık duygusuyla zihinsel ve fiziksel olarak sağlıksız hale gelmektedirler. Bu yüzden bu fobinin bir an önce profesyoneller tarafından evlilik korkusu testi ile teşhis edilmeli, kontrol altına alınmalı ve kişinin toplumdan ayrışması önlenmelidir.

Evlilik Korkusu (Evlilik Fobisi) Neden Olur?

Evlilik korkusunun neden oluştuğuna dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Fakat bu korkunun oluşumunu tetikleyebilecek bazı risk faktörleri tanımlanmıştır. Bunların başında yaşanan travmalar ve kötü deneyimler gelmektedir. “Evlilik korkusu neden olur?” sorusuna verilebilecek diğer cevaplar ise şunlardır:

• Kişinin, güvenliğiyle alakalı endişelerinin olması ve savunmasız hissetmesi,
• Evliliğin getireceği sorumlulukların ağır gelmesi,
• Fobik bozukluklara genetik yatkınlığın bulunması,
• Daha önce olumsuz bir ilişki veya evlilik yaşamış olmak,
• Anksiyeteye sahip olmak,
• Bağlılık korkusuna sahip olmak,
• Evliliğe dair kültürel ve toplumsal tutumlar,
• Anne babanın boşanma öyküsü,
• Beklentilerin karşılıksız kalacağı düşüncesi,
• Bakıcıdan ayrılma gibi çocukluk çağı travmatik bağlanma kalıplarına sahip olmak,
• Evlilik öncesi nişan, kına, düğün gibi evliliğe hazırlık aşamalarında oluşan stres,
• Kişinin eş seçimi konusunda daima daha iyilerini bulabileceğini düşünmesi,
• Kişinin evlilikten dolayı hayatında bazı kısıtlamalar olacağını düşünmesi.

Evlilik Korkusu (Evlilik Fobisi) Belirtileri Nelerdir?

Evlilik korkusu olan insanlar diğer fobilerdekinin ve psikolojik rahatsızlıklardakinin aksine genellikle bu korkularının varlığını kabul ederler, hatta bundan utanç duyarlar. Evlilik fobisi olan insanlarda görülen diğer belirtiler arasında ise şunlar yer alır:

• Ciddi bir ilişki içinde bulunmaktan kaçınmak veya bu ilişkide yoğun kaygı ve korku duymak,
• Evlilikle ilgili tetikleyici faktörlerin varlığında göğüs ağrısı ve sıkışması hissetmek, boğuluyormuş hissine kapılmak, baş dönmesi ve mide bulantısı yaşamak,
• Evliliği anımsatan her durumdan ve kişiden uzaklaşma,
• Evlilik korkusuna bağlı içe kapanmak ve sosyal hayattan kısıtlanmak,
• Tetikleyicilere maruz kaldığında terleme, titreme veya hızlı kalp atışı gibi fiziksel belirtilere sahip olmak,
• Evliliğe dair olumsuz tutum veya inançlara sahip olmak.

Evlilik Korkusu (Evlilik Fobisi) Nasıl Yenilir?

Evlilik fobisinin önlenmesi kişinin sosyal hayatını sürdürebilmesi açısından oldukça önemlidir “Evlilik korkusu nasıl geçer?” sorusunun cevabı özellikle ileri yaşta bulunan fakat evlenecek cesareti ve psikolojik durumu kendinde bulamayan kişiler tarafından sıklıkla araştırılmaktadır.

Evlilik korkusunu önlemek adına yapılabilecekler arasında şunlar yer almaktadır:

• Mutlu ve güçlü bağlara sahip evliliği olan insanlarla iletişimde kalmak ve onların teşviklerine açık olmak,
• Bağlılık duygusunun olumlu yönleri hakkında eğitimler almak,
• Evlilik veya ilişkilerle ilgili olumsuz veya katı düşünce kalıplarına meydan okumak,
• Olumlu kendi kendine konuşmayı teşvik etmek ve kendini kabul etmeyi teşvik etmek
• Düşünceleri ve duyguları yazıya dökmek kişinin hem kendini açması konusunda hem de kendini kabullenip aksiyon alması konusunda tetikleyici olduğundan günlük tutmak,
• Nefes egzersizi, meditasyon gibi rahatlatıcı ve olumsuz düşüncelerden uzaklaştırıcı gevşeme tekniklerini uygulamak.

Evlilik Korkusu (Evlilik Fobisi) Tedavisi

Evlilik korkusunun tedavisi ya tek başına terapi yöntemleri ile ya da ilaçlı tedavi ve terapilerin birleşimi ile kompleks şekilde yapılmaktadır. Yapılacak evlilik korkusu testi ile kesin tanı alan kişiler için uygun tedavi yöntemi profesyoneller tarafından belirlenmektedir. Evlilik korkusunun tedavisi için kullanılan yöntemler arasında şunlar yer almaktadır:

• Bilişsel-davranışçı terapi (CBT): Bilişsel davranışçı terapi evliliğe dair olumsuz düşünceleri değiştirmeyi amaçlayan bir psikoterapi türüdür. Olumsuz düşüncelerin olumlularıyla değiştirilmesi esasına dayanan bu terapi, insanların bağlanma korkularını azaltmayı, başa çıkma becerilerini geliştirmeyi ve ilişki kurmada yaşadıkları zorlukları gidermeyi amaçlar. Bilişsel davranışçı terapi, maruz kalma terapisi şeklinde uygulanabilmektedir. Maruz kalma terapisi bir tür yüzleşmeyi içeren,

kişileri yavaş yavaş korkularına maruz bırakarak, ilişkilerde ve bağlılıkta yaşadıkları

sorunları aşmalarına yardımcı olan bir tedavidir.

• Grup terapisi: Benzer korkuları, kaygıları ve tecrübeleri olan başka insanlarla beraber terapiye girme fırsatı yaratan grup terapisi, hem sosyal etkileşimi güçlendirmekte hem de kişilerin kendilerini yalnız hissetmemelerini sağlamaktadır. Özellikle kadınlarda evlilik korkusu varlığında grup terapileri oldukça başarılı sonuçlar vermektedir.
• İlaç Tedavisi: Evlilik fobisinin tedavisinde bazı durumlarda psikoterapinin yanında ilaç tedavisine ihtiyaç duyulabilmektedir. Anksiyete ve kaygı seviyesini azaltmaya yarayan sakinleştirici ilaçlar fobiden kaynaklı açığa çıkan semptomların baskılanmasını sağlamaktadır.

Evlilik Korkusu (Evlilik Fobisi) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Evlilik Korkusu (Evlilik Fobisi) Hastalığı için Hangi Bölüme Gidilir?

Evlilik korkusu zamanla kişinin ilişki kurma becerilerini zedeleyerek kişinin toplumdan izole olmasına ve fobisiyle baş başa kalmasına sebep olabilmektedir. Bu yüzden “evlilik korkusu nasıl geçer?” sorusunun cevabını kişiler tek başına aramamalı psikiyatrist ya da psikologlardan profesyonel yardım almalıdırlar. Psikiyatrist ile görüşmek isteyen kişiler ruh ve sinir hastalıkları bölümünden randevu alabilirler.

Evlilik Korkusu (Evlilik Fobisi) Yenmek İçin Ne Yapmalıyım?

Evlilikle ilgili doğru bilgiler edinmek,evliliğin veya ilişkilerin olumlu yönlerini öğrenmek ve hatta bu konuyla ilgili eğitimler almak evliliğe dair korku veya tiksintiyi azaltmaya yardımcı olabilir. “Evlilik korkusu nasıl yenilir?” sorusuna evlilik konusunda korkuları ve kaygıları olan kişilerle bir araya gelerek bilgi paylaşımında bulunup tecrübe aktarımı yapmak evlilik korkusunun yenilmesi adına faydalı olabilir cevabı verilebilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.