Bağırsak polip, kolonlarda veya rektumun (kalın bağırsağı anüse bağlayan son kısım) iç duvarında oluşan küçük şişlikler olarak bilinir. Kanser oluşumuna sebep olabileceği için önemli bir durumdur.

Bu yüzden riski olan kişilerin veya belirli bir yaştan sonra bireylerin polip kontrolü yaptırması gerekir. Erken tespitte poliplerin çıkarılabilmesi daha kolaydır. Kolon kanserinden korunmanın en iyi yolu bu poliplerin çıkarılmasından geçer.

Bağırsak Polip (Kolon Polibi) Nedir?

Bağırsak polipleri nedir, sorusu kalın bağırsağın iç astarındaki büyüme, şeklinde tanımlanabilir. Bu büyümeler şişlik şeklindedir ve bir veya birden fazla olabilir. Şişlikler tümör veya anormal hücreler olarak geçer.

Bağırsak polipleri genellikle zararsızdır. Ancak bazı türleri uzun yıllar boyunca vücutta kaldığında kansere dönüşebilir. 1 cm'den büyük olan poliplerin, küçüklere göre kanser riski daha yüksektir.

Bağırsak Polip (Kolon Polibi) Belirtileri Nelerdir?

Bağırsak  belirtileri genellikle olmaz. Bu yüzden belirtiler ortaya çıkmadan tarama testleri ile tespit edilmesi önemlidir. Belirtiler ortaya çıktığında polip kansere dönüşmüş olabilir. Nadir de olsa görülebilen bağırsak polip belirtileri şunlardır:

• Dışkı rengi: Dışkıda kan, kırmızı çizgiler şeklinde gözükebilir veya dışkının siyah görünmesine neden olabilir. Ancak sadece bu belirtinin polip ile ilişkilendirilmesi yanlıştır. Çünkü bazı ilaçlar, besinler dışkıda renk değişikliği yapabilir.
• Rektal kanama: Poliplerin kanaması ile rektal bölgede kan gözlenebilir.
• Demir eksikliği anemisi: Poliplerde olan kanama, dışkıda gözle görülür olmadan, yavaş yavaş ilerleyebilir. Bu da demir eksikliği anemisine neden olabilir. Bu şekilde hastalar kendilerini yorgun hissedebilir ve nefes darlığı yaşayabilir.
• Bağırsak alışkanlıklarında farklılık: 1 haftadan fazla süren kabızlık ya da ishal bağırsak polipi anlamına gelebilir.
• Ağrı: Polipin büyük olması  ve bu şekilde kramplı karın ağrıları ortaya çıkabilir.

Bağırsak Polip (Kolon Polibi) Nedir?

Bağırsak poliplerinin türleri vardır. Farklı türler farklı sürelerde büyür. Aynı zamanda farklı türdeki polipler kansere dönüşme olasılığını arttırabilir.

Hangi bağırsak polipinin kansere dönüşüp dönüşemeyeceğini belirtmek için ise neoplastik ve neoplastik olmayan olarak sınıflandırma yapılır.

Neoplastik olmayan polipler kansere dönüşmez. Bağırsak poliplerinin türleri şunlardan oluşur:

• Adenomlar (neoplastik)
• Tırtıklı polipler (neoplastik)
• Villöz adenomlar (neoplastik)
• Hiperplastik polipler (neoplastik olmayan)
• Sessil tırtıklı lezyonlar (neoplastik)
• Geleneksel tırtıklı adenomlar (neoplastik)
• Juvenil (neoplastik olmayan)
• Tubulovillöz adenomlar (neoplastik)
• Tübüler adenomlar (neoplastik)

Bağırsak Polipleri (Kolon Polibi) Neden Olur?

Genetik mutasyonlar polipin ana nedeni olarak bilinir.  hücrelerin kendilerini çoğaltmak için kullandığı genetik koddaki hatalardır.

Bağırsaktaki hücreler sıklıkla değiştirildiği için, hataların meydana gelmesi de daha yüksek bir olasılıktır. Bağırsak polipleri ailelerden gelen kalıtsal sendromlardan ve çevreden de kaynaklanabilir. Bağırsak poliplerine neden olan genetik bozukluklar şunlardır:

• Familyal adenomatöz polipozis (FAP Sendromu): Gençlik yıllarında yüzlerce polipin büyümesine sebep olabilir.
• Peutz-Jeghers sendromu: Bu sendrom vücudun her yerinde ortaya çıkan çiller ile başlar ve kansere dönüşebilen bağırsak poliplerine neden olabilir.
• Gardner sendromu: Kolonda ve ince bağırsakta poliplerin büyümesine neden olur. FAP sendromunun bir çeşididir. Aynı zamanda vücudun diğer bölgelerinde kanserli olmayan tümörlerin oluşmasına da neden olabilir.
• MYH ile ilişkili polipozis: MYH geninde yaşanan sorun birçok polipin gelişip büyümesine veya genç yaşta kolon kanserinin ortaya çıkmasına neden olabilir.
• Tırtıklı polipozis sendromu: Bağırsak kolonunun üst kısmında belli bir polip türünün (tırtıklı adenomatöz) büyümesine neden olur.
• Lynch sendromu: Kalıtsal polipozise neden olabilir.

Çevresel faktörler, bağırsak sağlığını etkileyebilen bir durumdur. Çevresel faktörler, yaşam tarzı alışkanlıklarınızı, fiziksel çevrenizi ve sosyal çevrenizi içerir. Bağırsak poliplerine neden olabilecek çevresel risk faktörleri şu şekilde sıralanır:

•  gibi tütün ürünleri kullanmak
• Çok fazla alkol içmek
• Yağ açısından yüksek, lif açısından düşük beslenmek
•  yapmama/ az yapma
• Obezite


• Yaşlılık
• Bağırsak hastalıkları

Bağırsak Polip (Kolon Polibi) Tanısı Nasıl Konulur?

Bağırsak polipleri kolonoskopi ile tespit edilebilir. , ışıklı bir kamera yolu ile bağırsakların içerisini gösteren bir tespit yöntemidir. Kolonoskopi esnasında polipler çıkarılabilir veya örnekler alınabilir.

Bu parçalar başka testler yapılması için laboratuvarda incelemeye gönderilir. Kolonoskopiden önce bağırsağın iyice temiz olması gerekir.

Dışkı bağırsakta kalırsa, doktorun bağırsak duvarlarını görmesi engellenebilir ve bu şekilde tüm polipler tespit edilemez. 

Başka görüntüleme testleri de bulunur. Bu testler arasında sanal kolonoskopi ve kapsül endeskopisi vardır. Sanal kolonoskopide, bağırsağın görüntülenmesi için CT taraması kullanılır.

Kapsül endeskopisinde ise hap boyutunda bir kamera yutularak bağırsak içerisi gözlemlenir. Ayrıca hastadan kan testleri de istenebilir. Tam kan sayımında kanama varsa anemi varlığına bakılabilir.

Aynı zamanda elektrolit dengesizlikleri gözlenebilir. Kanamayı tespit etmenin bir diğer yolu dışkı testleri yaptırmaktır. Dışkıda gizli kan testi, mikroskobik boyutta kan izlerini tespit eder. 

Bağırsak Polip (Kolon Polibi) Nasıl Tedavi Edilir?

Neoplastik bağırsak polipleri için standart tedavi, poliplerin çıkarılmasıdır. Bu türdeki poliplerin çıkarılması ile kansere yakalanma olasılığı %80 oranında azaltılmış olur. Üç farklı şekilde polipler çıkarılabilir. Bu çıkarma teknikleri şunlardır:

• Polipektomi: Poliplerin küçük olduğu dönemde rektuma aletli bir tüp yerleştirildikten sonra polipler çıkarılabilir.
• Minimal invaziv cerrahi: Büyük olan polipler genellikle cerrahi şekilde çıkarılır. Laparoskop adı verilen bir aletin karın içerisine yerleştirilmesi ile yapılır.
• Total proktokolektomi: Familyal adenomatöz polipozis (FAP Sendromu) gibi kalıtsal bir hastalık varsa, kolon veya rektumun bir kısmı veya tamamının çıkarılması gerekebilir. 

Bağırsak Polip (Kolon Polibi) Takip Bakımı Nasıl Olur?

Bağırsak polipin tekrarlaması yüksek bir olasılıktır. Bu yüzden tedaviden sonra takip bakımı yapılması önemlidir. Tekrarlama için risk düzeyi önceki poliplerin sayısı, boyutu ve özelliklerine bağlı olarak da değişebilir. Doktorunuzun önerdiği zamanlarda muayene olarak yaptırdığınız testlerde tekrar polip görülürse, tedavi gerektirecek durumlar şu şekilde sıralanabilir; 

• 5-10 yıl içerisinde 1-2 küçük adenom varsa,
• 3-5 yıl içerisinde 3-4 adenom varsa,
• 3 yıl içerisinde 5-10 adenom varsa,
• 10 milimetreden büyük adenomlar varsa,
• Belirli tiplerde adenomlar varsa,
• 6 ay içerisinde birden fazla adenom, çok büyük adenom varsa, tedavi gerekebilir.

Bağırsak Polipleri (Kolon Polibi) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Bağırsak Polipi Hangi Durumlarda Risklidir?

Bağırsak poliplerinin hiç olmaması ve birkaç adete kadar olması normal kabul edilir. Uzman doktor hastanın sahip olduğu polip sayısına, büyüklüğüne, yerine ve türüne dikkat eder. Polipler yavaş büyüdükleri için, daha az sayıda ve daha küçük poliplerin olması, kolorektal kansere yakalanma riskinin daha düşük olduğu anlamına gelir. Şu durumlarda kolon kanserine yakalanma olasılığı artabilir:

• Üçten fazla polip varlığı,
• Kolonun sağ tarafında polip olması,
• 10 mm’den daha büyük polipler olması,
• Kalıtsal polipozis sendromu,
• Villöz veya tubulovillöz adenomlar,
• Sesil tırtıklı lezyonlar veya tırtıklı adenomlar,

Bağırsak Polip Oluşumunun Önüne Geçilebilir mi?

Bağırsak poliplerinin oluşumunu tetikleyen genetik mutasyonları önlemenin bir yolu yoktur. Değiştirilebilen çevresel faktörleri değiştirerek, genel sağlığa dikkat ederek bu risk azaltılabilir. Örneğin, şu noktalara dikkat edildiğinde polip oluşumu riski azalabilir:

• Bol miktarda sebze, meyve, yüksek lifli gıdalar tüketmek
• İşlenmemiş gıdaları ve hayvansal yağları tüketmemek
• Fazla kilosu olan kişilerin kilo vermesi
• Egzersiz yapmak
• İçki ve sigara gibi zararlı maddelerden kaçınmak
• Kalsiyum ve D vitamini takviyelerini uzman doktorunuza danışarak kullanmak
• Ailede polip varsa, doktor ile görüşerek belli aralıklarda tarama yaptırmak

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.