Kolostrum nedir, sorusu için memeli canlıların hamilelik sırasında vücudunda ürettiği ilk süttür, yanıtı verilebilir. Bu süt yenidoğan bir bebek için çok faydalı besinler içerir.

İçerisinde bulunan besinlerin bebeğe birçok faydası vardır. Sadece insanda değil diğer memeli canlılarda da kolostrum sütü doğumdan hemen sonra salgılanan bir süttür. Aynı zamanda kolostrum takviyeleri de vardır. 

Kolostrum Nedir

Kolostrum nedir, sorusu gebeler tarafından merak edilen bir konudur. Kolostrum memeli canlıların hamilelik sırasında vücudunda ürettiği ilk süttür. Göğüslerde oluşur ve bebeğin bağışıklık sistemine büyük katkı sağlar. Doğumdan sonra bebeğini emziren bir annenin, bebeğine verdiği ilk süt kolostrumdur.

İçeriği çok zengin olduğu ve rengi diğer sütlere göre daha sarı olduğu için altın sıvı olarak da bilinir. Kolostrum yağ ve şeker açısından düşük protein açısından ise yüksektir. Az miktarında bile bebeğe büyük faydası vardır. Memeden salınan kolostrum sütü dışında takviyeleri de üretilir. Bu takviyelerin de farklı yararları vardır.

Kolostrum Sütünde Hangi Besinler Bulunur? 

Yenidoğanların bağışıklık sistemleri tam olarak gelişemediği için dışarıdan gelebilecek olan enfeksiyonları karşı açıktır. Kolostrum sütünde, yenidoğanı çok iyi besleyen ve bağışıklığını güçlendiren besinler bulunur. 

Kolostrum sütü içerisinde bulunan maddeler aşağıdaki gibidir:

• İmmünoglobulin A (antikor)
• Lökosit (beyaz kan hücresi)
• Epidermal büyüme faktörü (hücrelerin büyümesi için bir protein)
• Laktoferrin (enfeksiyon önleyici bir protein)
• A vitamini
• Magnezyum
• Bakır
• Çinko 
• Karotenoid (antioksidan)

Kolostrum Faydaları Nelerdir?

Kolostrum sütünde bebeğin yaşamındaki ilk birkaç günde ihtiyaç duyduğu tüm besinler vardır. Bu besinlerin bebeğe sağladığı faydalar şu şekildedir:

• Bağışıklığı güçlendirir: Kolostrumdaki antikorlar, bebeğin çevredeki mikroplara karşı korunmasını sağlar. Yani doğal bir antibiyotik görevi görür.
• Bağırsak sağlığını güçlendirir: Bağırsakları kaplayarak sağlıklı bir bağırsak florası oluşmasına yardımcı olur. 
• Doğal müsildir: Yenidoğan bebeğin ilk kakasını temizlemede ve sarılık gelişme olasılığını azaltmada yardım eder.
• Kan şekerini düşürür: Bebek zamanında doğmuşsa kan şekerinin düşmesini önlemeye yardım eder.
• Büyümeyi destekler: İçerisinde bulunan büyüme faktörleri sayesinde prematüre doğmuş bebeklerin sağlıklı bir şekilde büyümesini sağlar.
• Vücudun düzenlenmesinde rol oynar: Bebeğin vücut ısısını, akciğer ve dolaşım fonksiyonlarını, metabolizmasını düzenlemede yardımcıdır. Yenidoğan bu şekilde dış dünyaya kolayca alışır.

Kolostrum Sütü Ne Zaman Üretilmeye Başlar?

Hamileliğin 12 ile 18. haftalarında üretilmeye başlanılan kolostrum sütü, plasenta tarafından salgılanan hamilelik hormonlarının yardımıyla üretilmeye başlar. İkinci trimestırdan itibaren göğüslerden arada bir kolostrum sütü sızabilir. Uzman doktorunuza danışmadan bu dönemlerde göğüslerinizi sıkmanız tavsiye edilmez.

Bebek doğduğunda plasenta da rahimden çıkacağı için progesteron hormonunun seviyeleri düşer. Bundan dolayı göğüslere süt üretimi için sinyal gider. Doğumdan sonraki ilk 24 saat içerisinde herhangi bir zamanda bebeğin emzirilmeye başlanması önerilir. Kolostrum yoğun kıvamlı olduğundan damla damla gelir.

Ancak bu bebek için yeterlidir. Eğer yenidoğan meme emmede zorlanma yaşıyorsa, elden yardım alarak bebeğin işi kolaylaştırılabilir. Yoğun bir süt olduğu için göğüs pompaları işe yaramayabilir. Bebeğin kolostrum sütünü içip içemediğini anlayabilmek için düzenli olarak idrar yapıp yapmadığı kontrol edilebilir.

Kolostrum ve Anne Sütü Arasındaki Farklar Nelerdir?

Kolostrum annelerin göğsünde ilk üretilen ve besin açısından zengin bir süttür. Doğumdan birkaç gün sonra kolostrum sütünün yerini anne sütü alır. Ancak birkaç hafta boyunca anne sütünün içerisinde az miktarda kolostrum da gelir. Doğumdan sonraki 1-4 gün içerisindeki anne sütüne kolostrum, 4 gün-2 haftadakine geçiş sütü, 14 günden sonraki süte ise olgun süt adı verilir.

Anne ve kolostrum sütü arasındaki farklar şu şekilde sıralanabilir:

• Kolostrumda anne sütüne göre iki kat fazla protein vardır.
• Kolostrumda anne sütüne göre dört kat fazla çinko vardır.
• Kolostrumun sindirimi daha kolaydır.
• Kolostrum daha kalın ve sarı renktedir.
• Kolostrum bağışıklık sistemini güçlendiren immünoglobinler ile doludur.

Kolostrum Takviyesi Nedir? 

Son yıllarda artan sağlık bilinci ile birlikte kolostrum takviyeleri gelişmiştir. Kolostrum takviyesi yetişkinlerin de kullanabileceği bir çok besini içeren bir takviyedir. Kolostrum sütünde olduğu gibi içerisinde laktoferrin, büyüme faktörleri, antikorlar ve hormonlar bulunur.

Laktoferrin, vücutta demirin bağlanmasına yardımcı olan bir proteindir ve bağışıklığın güçlendirilmesinde önemli bir rolü vardır. Kolostrum takviyeleri içerisinde bulunan büyüme faktörleri alfa ve beta olarak geçer. Kas ve kıkırdak onarımına da yardımcı olurlar. Bu takviye sporcuların yaralandıktan sonra iyileşme sürelerini kısaltmak için sıklıkla kullanılır.

Kolostrum Takviyesinin Yetişkinlere Faydaları Nelerdir?

Takviye olarak alınan kolostrum faydaları arasında gastrointestinal (sindirim) sistem hastalıklarının tedavi edilebilmesi vardır. Bu hastalıklar arasında bazı ilaçlardan dolayı oluşan mide yaralanmaları, mide ülseri ile bağlantısı olan helicobakteri enfeksiyonları, bulaşıcı ishal vardır. Bu konuda araştırmalar net olmadığı için kapsamlı araştırmalar yapılması gerekir.

Kolostrum Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Yenidoğan Bebeğin Ne Kadar Kolostruma İhtiyacı Var?

Yeni doğmuş bir bebeğin karnı yaklaşık olarak birkaç çay kaşığı sıvıyı almaya müsait durumdadır. Bu yüzden günlük olarak yalnız 30 ml kadar kolostruma ihtiyacı olur. Yenidoğanın az az ve sık sık beslenmesinin sebebi budur.

Bebeğin ihtiyacı olan kolostrum ve geçiş sütünün miktarı gün geçtikte artar. Anne vücudu da buna uygun olarak düzenli süt üretimini sağlar. Ancak her anne-bebek ilişkisinde farklılıklar olabilir. Bu yüzden beslenme konusunda soru veya endişeleri olan annelerin doktorlarına danışmaları tavsiye edilir.

Doğumdan Önce Kolostrum Sızması Ne Anlama Gelir?

Kolostrum sızıntısı doğumun yakın olduğu anlamına gelen bir durum değildir. Aksine kolostrum sızıntısı gayet normaldir. Bu sızıntı genellikle ikinci trimesterda başlasa da onun öncesinde de başlayan gebelikler olabilir. Kolostrum sızdıran gebeler göğüs pedleri ile bölgeye müdahale edebilirler. 

Kolostrumun Antibakteriyel Özellikleri Bebeği Hangi Enfeksiyonlardan Koruyabilir? 

Kolostrumun bakterileri öldürebilme özelliği ile bebek birçok enfeksiyondan korunabilir. Bu enfeksiyon türlerine şunlar örnek olarak verilebilir: 

• Solunum yolu enfeksiyonları: Bebeğin üst solunum yollar ına karşı direncini arttırabilir.
• Deri enfeksiyonları: Antimikrobiyal özelliği sayesinde cildini besleyerek, deri enfeksiyonlarına karşı koruma sağlayabilir.
• Göz enfeksiyonları: Gözleri koruyan antikorlar içeren kolostrum, göz hastalıklarına karşı yenidoğanın direncini arttırabilir.
• Sindirim sistemi enfeksiyonları: İçerisinde bağırsaklara yerleşerek zararlı bakterilere karşı koruma sağlayan antikorlar vardır. Bu yüzden sindirim sisteminde ortaya çıkabilecek enfeksiyonlara karşı bebeğin daha güçlü olmasını sağlar.
• Üriner sistem enfeksiyonları: Sütün içerisinde olan antikorlar yine üriner sistem enfeksiyonlarına karşı da koruma sağlayabilir.

Yenidoğanın bağışıklığının tüm bu enfeksiyonlar ile karşı karşı gelince daha iyi savaşabilmesi için kolostrum sütü çok önemlidir. Bu yüzden mümkün ise doğumdan itibaren bebeğin emzirilmeye başlanması gerekir.

Kolostrum Zararları Var mı?

Her memeli canlı kolostrum sütü üretir. İnsan üretimi kolostrumun ise bilinen bir zararı yoktur. Sığır kolostrumu ile kanser tedavisi üzerinde çalışmalar devam etmektedir. Ayrıca kolostrumun sindirim sisteminin bazı hastalıklarını tedavi edebileceği düşünülmektedir. Ancak sığırların ürettiği kolostrum sütü yeterince araştırılmadığı için faydaları hakkında kesin bir bilgi yoktur.

Bilinen sığır kolostrum zararları şunlardır:

• İnek sütüne alerjisi olan kişiler için alerjendir.
• İnek sütündeki laktoza karşı hassasiyeti olan kişilerin laktoz intoleransı burda da devam eder. Hatta daha yoğun bir süt olduğu için belirtiler daha şiddetli olabilir.
• Meme, yumurtalık ve prostat kanseri riski taşıyan kişilerin sığır kolostrumu içmelerinde sakıncalar olabilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.