Pankreas ameliyatı, diğer bir deyişle pankreatektomi, pankreasın bir kısmının ya da tamamının çıkarıldığı cerrahi bir girişimdir. Çoğunlukla pankreas kanseri ve kronikleşmiş pankreatit tedavisi amacıyla başvurulan bir prosedürüdür.

Pankreasın tamamının veya bir kısmını çıkarılması kişinin sindirim sistemini ömür boyu sürecek şekilde etkileyebilir. Bu nedenle ameliyatın ardından hekimleri uygun gördüğü bazı tedavilerin sürdürülmesi gerekli olabilir.

Pankreas Ameliyatı Nedir?

Pankreas, karnın arka kısmında bulunan ve sindirim sisteminin önemli bir parçası olan bir organ ve bezdir. Endokrin ve ekzokrin olmak üzere iki ana işlevi vardır. Endokrin işlevi kan dolaşımındaki şeker seviyelerini dengeleyen insülin ve glukagon hormonlarının salgılanmasını sağlar. İnsülin hormonu yüksek kan şekerini düşürürken, glukagon hormonu düşük kan şekeri seviyesini arttırır.

Vücudun böbrek, karaciğer ve beyin gibi organlara yardımcı olabilmek için kan şekerine ihtiyaç duyulur. Ekzokrin işlevi ise sindirime yardımcı olabilecek enzimlerin üretilmesidir. Besinler mide içerisine girdiğinde pankreas tarafından salgılanan enzimler kanallara gönderilir.

Bu kanal ile safra kanalı bağlantılıdır. Bu şekilde safra ve pankreastan gelen sindirim enzimleri, besinleri parçalamak amacıyla oniki parmak bağırsağına (duodenum) girer.

Pankreas, yukarıda anlatılan normal fizyolojik süreci başarı ile gerçekleştiremediğinde birtakım sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Bu sağlık sorunları tip 1 diyabet, tip 2 diyabet, hiperglisemi, hipoglisemi, pankreatit ve pankreas kanseri şeklinde sıralanabilir. Bu hastalıklar birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir. Tedavi ise farmakolojik ve cerrahi bazı yöntemler ile gerçekleştirilebilir.

Pankreas ameliyatı da bu tedavi yöntemleri arasında bulunur. Pankreatektomi olarak da bilinen bu ameliyatta, iyi ve kötü huylu tümörlerin uzaklaştırılması amacıyla kullanılan birçok teknik vardır.

Çocuklarda Pankreas Ameliyatı Nasıl Olur?

Çocuklarda gelişen pankreas hastalıkları, yetişkinlere kıyasla daha az karşılaşılan bir sağlık sorunudur. Pediatrik hastalarda ameliyatın başvurulduğu nedenler çoğunlukla pankreas kanserleridir.

Çocuklarda kanser durumunda ortaya çıkan belirtilerin başında halsizlik ve kilo kaybı yer alır. Ayrıca karında şişlik, iştah kaybı ve mide rahatsızlıkları da ortaya çıkabilen semptomlar arasında bulunur.

Çocuklarda gelişen pankreas kanseri, yetişkinlerle karşılaştırıldığında daha zor teşhis edilir. Çocuklarda yeni teşhis edilen pankreas kanserinin tedavisi için Whipple ameliyatı ve distal pankreatektomi ameliyatı tercih edilebilir. Pankreas ameliyatından önce tümörü küçültmek için kemoterapi uygulamaları da yapılabilir.

Kadınlarda Pankreas Ameliyatı Nasıl Olur?

Kadınlarda pankreas ameliyatı kararı alındıktan sonra uzman hekimler tarafından çeşitli tahlil ve testler talep edilir. Bu tetkiklerin değerlendirilmesinin ardından, herhangi bir engel ile karşılaşılmaz ise ameliyat günü belirlenir.

Bu cerrahi girişim, pankreas ameliyatı konusunda uzman hekimler, anestezi uzmanları ve hemşireler tarafından gerçekleştirilir. Ameliyatın ardından ilk birkaç gün ağrı hissedilebilir. Hekimlerin tavsiyesi doğrultusunda medikal bazı uygulamalar ile ağrıların giderilmesi amaçlanır. Hastaların belli bir süre boyunca hastanede kalması gerekli görülebilir.

Erkeklerde Pankreas Ameliyatı Nasıl Olur?

Pankreas kanseri erkeklerde kadınlara oranla daha sık gelişir. Kanserin giderilmesi amacıyla uygulanan pankreas ameliyatı, diğer hasta gruplarına uygulanan prosedürlere benzer şekilde gerçekleştirilir.

Yaşlılarda Pankreas Ameliyatı Nasıl Olur?

Toplumda yaşın artması ile birlikte, pankreas hastalıklarının ve kanserinin görülme sıklığı da artış gösterir. Yaşlı hastaların tedavisinde, cerrahi prosedürlerin risk değerlendirmesi iyi yapılmalıdır.

Bu nedenle yaşlılara uygulanan pankreas ameliyatına multidisipliner bir yaklaşım gereklidir. Distal ve total pankreas ameliyatları, yaşlı hastalara uygulanan prosedürler arasında bulunur.

Bu prosedürlerden önce hastanın anestezi ve kardiyovasküler risk analizi kapsamlı bir şekilde yapılmalıdır. Yaşlılarda uygulanan pankreas ameliyatı, daha yüksek komplikasyon ve hastanede kalış süresine neden olabilir.

Pankreas Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Pankreas tümörleri ve pankreatit, hekimlerin pankreas ameliyatı yöntemine başvurmasının en yaygın iki nedenidir. Tümörler tedavi edilmediği veya çıkarılmadığı takdirde vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.

Bu gibi durumlarda cerrahi işlemlerin tercih edilmesi riskin azaltılması konusunda fayda sağlayabilir. Pankreatit ise pankreasın çeşitli nedenlerle iltihaplanması sonucunda ortaya çıkar. Şiddetli ağrı ve ek birçok komplikasyona neden olabilen bu rahatsızlığın tedavi edilmesi için de pankreas ameliyatları tercih edilebilir.

Pankreas ameliyatı zamanı geldiğinde doktorlar çeşitli tahlil ve tetkikleri talep edebilir. Bu tetkiklerde herhangi bir sorun çıkmaması halinde anestezi uzmanları tarafından anestezi uygulaması yapılır. 

Anestezi, ameliyat sırasında herhangi bir ağrı hissetmemenizi sağlayacaktır. Bu girişim çoğunlukla açık ameliyat şeklinde gerçekleşir. Bazı hekimler daha minimal invaziv prosedürlerle de pankreas ameliyatını gerçekleştirebilir. Açık ameliyata cerrahın karın boşluğunda uzun bir kesi açması ile başlanır. Minimal girişimlerde ise cerrah birkaç küçük kesi atmayı tercih edebilir.

Kesiler atıldıktan sonra pankreasın etkilenen bölgesi veya gerekli görülmesi halinde tamamı çıkarılabilir. Ameliyat esnasında pankreasın etrafındaki etkilenmiş dokular da çıkarılabilir.

Operasyon pankreasın çıkarılacağı bölgelere göre üç farklı türdedir. Bunlar total pankreas ameliyatı, distal pankreas ameliyatı ve santral pankreas ameliyatıdır. Bu ameliyat çeşitlerinden kısaca şu şekilde bahsedilebilir:

• Total Pankreas Ameliyatı: Bu tedavi prosedüründe pankreasın tamamı çıkarılır. Gerekli görülmesi halinde midenin, oniki parmak bağırsağının (duodenum), safra kesesinin ve lenf düğümlerinin belli bir kısmı da çıkarılabilir. Pankreasın tamamı çıkarıldığı için hastaların sürekli olarak insülin kullanması gerekebilir. Genellikle aşırı şiddetli ve pankreastaki sağlıklı dokuların korunamadığı hastalık durumlarında tercih edilen bir ameliyattır.
• Distal Pankreas Ameliyatı: Bu ameliyat çeşidinde pankreasın kuyruk ve gövde kısmı çıkarılır. Pankreasın baş kısmı çıkarılmaz. Bazı durumlarda dalak ile pankreasın çok yakın olması sebebiyle dalak da çıkarılabilir. Bu ameliyatta minimal invaziv girişimler tercih edilebilir. Total pankreas ameliyatından daha kısa sürmesi beklenir.
• Santral Pankreas Ameliyatı: Santral pankreas ameliyatında, pankreasın baş ve kuyruğu korunur. Ancak boyun ve gövdesi çıkarılır. Bu şekilde endokrin ve ekzokrin işlevlerin korunması hedeflenir.

Pankreas Ameliyatı Riskleri Nelerdir?

Cerrahi bir girişim olması sebebiyle pankreas ameliyatı bazı riskleri barındır. Anestezi altında gerçekleşen bu ameliyat, anestezinin neden olabileceği bazı yan etkileri ortaya çıkarabilir. Pankreas ameliyatı sırasında ve sonrasında gerçekleşen komplikasyonların hızla teşhis ve tedavi edilmesi gerekir. Pankreas ameliyatı riskleri şu şekilde sıralanabilir:

• Ameliyat sonrasında gelişen anormal damar bağlantıları (fistül),
• Dalak damarlarının tıkanıklığı ve midede varis oluşması,
• Mide boşalmasında gecikme,
• Bağırsak hareketliliğinde kısa sürelik bir azalma,
• Karaciğer yağlanması,
• Bağışıklık sisteminde zayıflama,
• Pankreas sızıntıları,
• Karın içi kanama,
• Özellikle diyabet ve obezite hastalarında ortaya çıkan yara komplikasyonları,
• Pankreas yetmezliği ve diyabet gelişebilir,
• Kilo kaybı ve ishal,
• Enfeksiyon ve kan pıhtısı oluşumu,
• Yüksek ateş, kesi yerinde şişlik, kızarıklık ve akıntı.

Pankreas Ameliyatı Sonrası Ne Yapmalıyım?

Pankreas ameliyatı sonrası sağlığınız ve hayati bulgularınız hekimler tarafından özenle takip edilir. Hekimin uygun gördüğü süre boyunca hastanede kalmanız gerekir. Bu süre bir haftayı bulabilir.

Pankreas ameliyatı sonrası beslenmenize sıvı diyet ile devam etmeniz gerekli görülebilir, yavaş yavaş katı diyete geçiş yapılabilir. Kabızlık gibi birtakım sindirim problemleri gerçekleşebilir.

Hekimler ve diğer sağlık personelleri ameliyat sonrasında sindiriminizin ve kan şekeri düzeyinizin takibini yapar. Pankreas fonksiyonunuzun ne kadar etkilendiğini bilmeleri için bu takip gereklidir. Hekim önerisi ile tedaviye diyet ve farmakolojik ilaç uygulamaları ile devam edilebilir.

Ameliyatın ardından hastaneden çıktıktan sonra düzenli olarak doktor kontrollerine gitmek ve doktor talimatlarını eksiksiz yerine getirmek gerekir. Bir süre boyunca ağır fiziksel aktivitelerden kaçınmanız tavsiye edilir.

Ayrıca ameliyat sonrası yara bakımının da ihmal edilmemesi gerekir, aksi takdirde yara enfeksiyon kaparak istenmeyen durumlara neden olabilir. Pankreas ameliyatı sonrası sigara ve alkol tüketiminden kaçınmalısınız, bu durum sadece ameliyat sonrası için değil genel sağlık durumu için de geçerlidir.

Genel olarak pankreas ameliyatlarından sonra yaşam tarzı değişikliklerine gitmeniz fayda sağlayabilir. Herhangi bir anormal komplikasyon ile karşılaşmanız durumunda doktorunuz ile görüşme sağlayıp durumunuzu anlatarak bilgi edinmeniz önerilir.

Pankreas Ameliyatı Kaç Günde İyileşir?

Pankreas ameliyatının iyileşme süresi kişiden kişiye, ameliyatın türüne, minimal invaziv bir girişim veya açık ameliyat olup olmamasına, kişinin genel sağlık durumuna, başka kronik hastalıkların durumuna, kullanılan ilaçlara ve ameliyat sonrası bakıma bağlı olarak değişiklik gösterir.

Genel olarak iyileşme birkaç haftayı bulabilir, ameliyat sonrası gerekli bakımın yapılması ile kişinin iyileşme süreci hızlanabilir. Bu konu ile ilgili kapsamlı bilgi edinebilmek için doktorunuz ile görüşme sağlayabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Pankreas Ameliyatı Zor mu?

Pankreas ameliyatı cerrahi bir girişim olması nedeniyle zor bir operasyon olarak kabul edilebilir. Ayrıca pankreasın insan sağlığı üzerindeki önemli fonksiyonları, karmaşık yapısı, diğer organlarla ilişkisi ve yakınlığı nedeniyle de ameliyat zorlayıcı olabilir. Ancak “Pankreas ameliyatı zor mu?” sorusuna net bir yanıt vermek mümkün değildir. Bu nedenle konuyla ilgili daha kapsamlı bilgi edinmek için uzman bir hekim ile görüşme sağlanması tavsiye edilir.

Pankreas Ameliyatı Kaç Saat Sürer?

“Pankreas ameliyatı kaç saat sürer?” sorusuna net bir cevap vermek mümkün değildir. Pankreas ameliyatının süresi cerrahın tecrübesinden, hastanın genel sağlık durumundan, ameliyat türünden ve işlem sırasında gelişebilecek olası komplikasyonlardan etkilenebilir. Ancak pankreas ameliyatlarının çoğunlukla birkaç saat sürebildiği söylenebilir. Ameliyat süresi ile ilgili daha detaylı bilgilere erişmek için hekiminiz ile görüşme sağlamanız önerilir.

Pankreas Olmadan Yaşayabilir miyim?

Evet, pankreas olmadan yaşamanız mümkündür. Ancak pankreasın ürettiği enzim ve hormonlar olmadan kan şekeri düzeyini dengelemek ve sindirimi düzenlemek konusunda güçlük çekebilirsiniz. Doktorunuz istenmeyen bu durumların önlenmesi amacıyla, medikal bazı prosedürleri içeren tedaviler uygulamayı uygun görebilir.

Pankreas Ameliyatı Faydaları Nelerdir?

Pankreas kanserleri, insülinoma benzeri nöroendokrin tümörleri, metastatik böbrek kanserleri, pankreas kistleri ve kronik pankreas enfeksiyonu (pankreatit) gibi önemli sağlık sorunlarında pankreas ameliyatı tek çözüm olabilir. Pankreas kanserine neden olan tümörler vücudun diğer bölgelerine yayılabilir, pankreas ameliyatı bu riski azaltır.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.