Vlp aşısı, çeşitli enfeksiyonlara karşı koruma kalkanı görevini üstelenen virüs benzeri parçacıklar olarak tanımlanabilir. Vlp aşısı nedir sorusuna daha detaylı olarak cevap vermek gerekirse, aşının asıl amacı vücuda enjekte edilen virüs ile birlikte bağışıklık sistemini uyararak hastalıklara karşı direnç oluşturmaktır. Genetik materyalinin olmadığı boş virüs kabukları; hastalık nedeni olan virüsün yapısını taklit eder. Bu şekilde yerleştiği bireyde, antikor üretimini başlatır.
Vlp aşıları geleneksel aşıların aksine canlı virüs içermezler. Viral proteinler taklit edilerek aşı oluşturulur. İçerisinde canlı virüs bulunmadığı için enfeksiyon riski düşük olan bu aşılar güvenli ve etkili bir aşı yöntemidir.
Vlp aşısı, belli bir risk grubunda bulunan bireylere uygulanır. Hastalıklara karşı korumak amacıyla geliştirilen Vlp aşısı ne zaman yapılır sorusuna cevap olarak belli bir hastalığın yaygınlaştığı bölgelerde uzmanların önerileri ile birlikte yapılır. Yani bu aşılar yayılan hastalığın türüne göre ve kimlerin risk grubunda olduğu bilinci ile yapılmaktadır.
Genellikle çocuklar veya belli bir yaş aralığındaki bireylere aşı yapılır. Vlp aşısı özellikle çocukluk döneminde yapılırsa çok daha iyi sonuç alınabilecek bir aşı türüdür. Böylelikle çocuktaki bağışıklık sistemi istenilen tepkiyi daha rahat bir şekilde gösterebilir. Ama bazı aşı türleri de belirli bir yaş aralığı ve risk grubuna yönelik de yapılabilir.
Dolayısıyla Vlp aşısı ne zaman yapılır sorusunun net yanıtı olarak uzmanların görüşleri işaret edilir. Uygulanma zamanı sağlık otoriteleri ve uzmanlarının bir araya gelerek karar verdiği bir konudur. Salgın hastalık durumunda veya uzamanlar tarafından gerek görülen belirli bölgelerde yoğun bir şekilde aşı uygulaması yapabilir.
Vlp aşısı nedir sorusunu daha iyi anlayabilmek için aşının amacını bilmemiz gerekir. Vlp aşısı çeşitli hastalıklara karşı bağışıklığı güçlendirmek, kişileri hastalıklara karşı korumak veya hastalığın etkilerini azaltmak için yapılır. Özellikle bulaşıcı salgınlar ve epidemi dönemlerinde salgını yavaşlatmak veya durdurmak amacıyla yapılır ve bu aşılar, bulaşıcı hastalıkların önlenmesi ve salgınların kontrol altına alınması amacıyla yapılır.
Özellikle tropikal bölgelerde yaygın olan bazı virüslerle savaşmak ve bölgede yaşayan nüfusu korumak için bu aşılar tercih edilir. Sonuç olarak bu aşılar çeşitli durumlarda yapılabilir. Aşıların temel amacı kişilerin bağışıklığına etki edip güçlendirerek hastalıkların hızlı yayılımını önlemektir denilebilir.
Vlp aşısı ne işe yarar sorusu aşı yaptırmak isteyip çekinceleri olanların kafasındaki başka bir soru işaretidir. Vlp aşısı ne işe yarar sorusuna cevap olarak Vlp aşısı faydaları öne çıkar. Vlp aşısı faydaları şunlardır:
Vlp aşıları bireyleri virüslere karşı uzun süreli koruma sağlamasına yardımcı olur.
Vlp aşısı zorunluluğu toplum tarafında büyük tartışmalara neden olmuştur. Bireylerin kişisel özgürlük alanları, hukuki ve etik gibi konularda karmaşık tartışmalar yaratmıştır. Bireylerin kendi beden sağlığı hakkındaki kararı kişisel bir tercih olarak alabilmesi önemlidir. Fakat toplum sağlığı söz konusu olduğunda sağlık otoriteleri aşıları teşvik edebilir.
Uzmanlar bu noktada bireylerin kişisel özgürlükleri ve kamu sağlığı arasında bir denge yaratmak zorunda kalır. Birçok ülkede aşı zorunluluğu kararları ciddi salgınlar ve acil durumlar söz konusu olduğunda alınır. Toplum sağlığı tehlikede olduğunda hükümetler yeni düzenlemeler ile geçici olarak kişisel özgürlük alanlarını kısıtlayabilir ve aşıları zorunlu tutabilir.
Aşıların koruyuculuğu birçok faktöre bağlı olarak değişir. Aşının özellikleri, virüsün geçirdiği genetik mutasyonlar ve aşının uygulandığı topluluğun özellikleri gibi etkenler aşının koruma süresini etkiler. Bazı durumlarda güçlendirici dozlar ile aşının vücuda tekrar hatırlatılması gerekebilir.
Bu durumlar genellikle virüsün mutasyon geçirmesi ve kişideki bağışıklık durumunun kaybolması gibi durumlarda uzmanlar tarafından tekrar tavsiye edilir. Vlp aşılarının koruyuculuğu belli bir süre için geçerlidir. Fakat bu süre birkaç yıl olabildiği gibi, günümüzde yapılan çeşitli araştırmalar ile bu sürenin ne kadar olabileceği sürekli olarak güncellenir.
Vlp aşısı yan etkileri aşının türüne, kişinin aşılara karşı duyarlılık durumuna ve kullanıldığı duruma göre değişiklik gösterir. Vlp aşısı yan etkileri çok ağır değildir çünkü canlı virüs parçacıkları içermezler, bu yüzden diğer aşılara kıyasla daha az yan etki gösterirler.
Vlp aşısı yan etkileri şu şekilde sıralanabilir:
Vlp aşısı kaç doz yapılır sorusuna cevap kısaca şu şekilde verilebilir: Vlp aşılarının doz sayısı aşıların kullanıldığı duruma göre ve aşının formülüne göre değişiklik gösterir. mRNA teknolojisi ile geliştirilen aşılar veya vektör tabanlı aşılar çift fazlı olarak geliştirilen aşılardır.
İlk faz bağışıklık sistemini uyarırken ikinci faz aşı ile daha uzun süreli ve güçlü bir bağışıklık geliştirilir. Tabii bu çift fazlı aşılar her aşı için gerekli değildir. Bazı aşılar için tek doz yeterli olurken bazı aşılar için ise çift doz gerekebilir.
Hamile kadınlardaki Vlp aşısı kararı bireyin sağlık durumu gözetilerek ve risk faktörleri değerlendirilerek sağlık uzmanları tarafından alınabilir. Çoğu durumda virüs enfeksiyonu riskinin aşı riskinden daha yüksek olduğu belirtilir.
Fakat içinde bulunulan her durum ve kişinin risk durumu birbirine göre değişiklik gösterecektir. Hamile ve emzirme gibi özel bir duruma sahip bireyler bu süreci sağlık uzmanlarına danışarak yönetmelidir.
Olası yan etkileri düşük seviyede bulunan bu tarz aşılar genel olarak birçok sağlık uzmanı tarafından güvenli bulunmuştur. Bu tip aşılar bireylere önemli yarar sağlamakla birlikte yan etkilerinin düşük seyredebilmesi için kişinin aşıya karşı bir alerjisi olup olmadığı ve kronik başka sağlık sorunlarının olup olmadığı gibi etkenlerin bilinmesi gerekir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.