Epilepsi ameliyatı temel olarak epilepsi nöbetlerinin hafifletilmesi veya ortadan kaldırılmasını amaçlayan tedavi türüdür. Epilepsi tablosunda beyindeki nöronlar arasında aşırı ve kontrolsüz iletim gözlenir. Bu aktivite beyinde etkilenen bölgeye bağlı olarak duygu ve durumları, davranışları, kas kontrolünü ve farkındalık halini olumsuz etkileyebilir. Beyinde etkilenen alanda yayılma gösterebilir.

Nöbetler kaslarda titremeler, bilinç kaybı, uzun süreli sarsılmalar, bağırsak ve mesane fonksiyonlarında anormallikler şeklinde hafif ve şiddetli bir şekilde görülebilir. Nöbetler tekrarlama eğilimindedir ancak bu durum kişiden kişiye değişiklik gösterebilir.

Epilepsi cerrahisi ilaçları tolere edemeyen ve nöbetleri kontrol altına alamayan, ketojenik diyet ile sonuç alamayan, sıklıkla güçsüzlüğe yol açan nöbetleri olan bireyler için gerekli bir prosedür olabilir. “Epilepsi nedir?” sorusuna yanıt arıyorsanız yazının devamını okuyabilirsiniz.

Epilepsi Ameliyatı Nedir?

Epilepsi ameliyatı nöbetlerin yönetilmesinde tercih edilen cerrahi tedavi seçeneğidir. Epilepsi, kronik seyreden, bulaşıcı olmayan ve beyni etkileyen sağlık sorunudur. Beynin bir veya her iki lobunu da etkileyebilen epilepsi nöbetler şeklinde ataklara neden olabilir. Nöbetler beyin hücrelerinde aşırı elektrik deşarjının yol açtığı bir tablodur.

Nöbetlerin fazlalığı kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Bazı kişilerde yılda birkaç kez olabilirken, bazı hastalarda günde birden fazla şekilde gerçekleşebilir. Rahatsızlığın beyinde başladığı bölge nöbetlerin özelliklerini belirleyebilir. Ayrıca beyinde yayılma göstererek diğer beyin bölgelerini olumsuz etkileyebilir.

Epilepsi cerrahisi nöbetlerin şiddeti ve sıklığının kontrol altına alınmasında tercih edilen bir tedavi yöntemidir. Diğer tedavi seçeneklerinin yetersiz kaldığı durumlarda ve spesifik problemlere sahip bireylerde cerrahi uygulanabilir.

Beyinde sinir hücreleri arasında gerçekleşen aşırı ve kontrolsüz elektriksel aktivite kaslar, duygu ve duyumlar, davranış ve farkındalık bölgelerinde gerçekleşebilir. Epilepsi cerrahisi nöbetlerin başladığı beyin bölgesinin çıkarılması, sinir hücrelerinin iletişiminin kesilmesi, nöbetlere neden olan sinir hücrelerinin ısıtılması veya ortadan kaldırılması gibi teknikleri kapsayabilir.

Çocuklarda Epilepsi Ameliyatı Nasıl Olur?

Çocuklarda epilepsi ameliyatı ilaç tedavisinin başarısız olduğu ve sık nöbet geçirme durumlarında tercih edilebilir. Epilepsi teşhis yöntemlerinin yanı sıra tedavi prosedürleri de cerrahiyi içerebilir.

Pediatrik epilepsi ameliyatları genellikle beyin tümörü, kist ve diğer lezyonlar nedeniyle meydana gelen, beyinde tek bir bölgede oluşan, sık ve inatçı nöbetlerin görüldüğü epilepsi vakaları için uygun bir yöntem olabilir. Epilepsi ameliyatları nörogörüntüleme teknikleri ve bilgisayar rehberliğinde yürütülen tekniklerdir. 

Çocuklarda epilepsi ameliyatında uygulanan prosedürler başlıca şunlardır:

• Rezeksiyon: Kraniotomi yapılarak gerçekleştirilen açık bir beyin ameliyatıdır. Nöbetlere neden olan anormal lezyon veya beyin bölümünün çıkarılmasını içerir.
• Ablasyon: Kraniotomi işlemi yerine minimal invaziv olan lazer ablasyonun kullanıldığı yöntemdir. Açık kraniotominin aksine daha hızlı iyileşme sağlayabilir.
• Vagus sinir stimülatörü: Çocuklarda birden fazla nöbet kaynağının bulunması ve kısmi epilepsi ameliyatının uygun olmaması durumunda VNS tekniği kullanılabilir. Vücuttan beyne sinyal ileten vagus sinirini uyararak nöbetlerin sıklığını ve yoğunluğunu azaltmaya yardımcı olabilir.
• LİTT (Lazer interstisyel termal terapi): Kısmi epilepsi hastalarında ilaç tedavisine direnç oluştuğunda uygulanabilir. Beyinde etkilenen doku ısı kullanan lazer tel ile çıkarılır ve kesik kapatılır.
• Korpus kallosotomi: Beyin yarım kürelerini birbirine bağlamakla görevli liflerin kesilmesini kapsar. Çocuklarda beynin her iki lobunda birbirinden bağımsız olarak başlayan ve yayılan nöbetler için kullanılabilir.

Ek olarak beynin kısmen veya yarısının çıkarılması işlemi olan hemisferektomi aşırı şiddetli epilepsi vakalarında uygulanabilir. Ciddi şekilde hasar alan ve nöbetlere neden olan anormal loblar çıkarılabilir.

Kadınlarda Epilepsi Ameliyatı Nasıl Olur?

Kadınlarda epilepsi ameliyatı birtakım fizyolojik özelliklere bağlı olarak şekillenebilir. Tüm yaş gruplarında görülebilen epilepsi doğurganlık çağı kadınlarda da ortaya çıkabilir. Kadınlarda epilepsi tedavisi erkeklerde epilepsi tedavisine kıyasla farklıdır.

Epilepsi ve antiepileptik ilaçlar menstruasyon (adet) döngüsü, doğurganlık, cinsel gelişim, gebelik, menopoz ve emzirmeyi etkileyebilir. Üreme çağındaki kadınlarda adet döngüsü nöbetlerin sıklığını değiştirebilir, antiepileptik ilaçlar ise doğum kontrol hapları ile etkileşime girebilir. Bunun yanı sıra gebelik döneminde antiepileptik ilaç kullanımı anne ve bebek sağlığını olumsuz etkileyebilir. Normal adet döngüsü ortalama 28 gündür.

Ancak epilepsiye sahip kadınlarda menstrual siklus bozuklukları daha sık görülme eğilimindedir. Polikistik over sendromu (PCOS) ve erken menopoz epileptik hastalarda normalden sık ortaya çıkabilir.

Sıklıkla merak edilen “Epilepsi ameliyatı nasıl yapılır?” sorusuna yanıt olarak, epilepsi cerrahisinin kadın ve erkeklerde benzer şekilde uygulandığı söylenebilir. Ancak ameliyata hazırlık aşaması ve ameliyat sonrası dönem birtakım farklılıklar içerebilir. Tedavi planının oluşturulmasında adet ve nöbet günlükleri değerlendirilir. Antiepileptik ilaç kullanan kadınlarda kan düzeyinde değişiklikler kaydedilebilir, nöbetin artması durumunda ek dozlar uygulanabilir.

Ayrıca luteal faz yetmezliği progesteron hormonu ihtiyacına neden olabilir. Plansız gebelikten kaçınılması dikkat edilmesi gereken bir adımdır. Gebe kadınlarda ise antiepileptik ilaç dozları düşük veya bölünmüş şekilde olmalıdır. Folik asit takviyeleri gebelikten en az 1-3 ay önce başlamalı ve gebeliğin ilk 12 haftasında devam etmelidir.

Erkeklerde Epilepsi Ameliyatı Nasıl Olur?

Epilepsi her yaş grubundan erkekleri etkileyebilir ve epilepsi ameliyatı ile çözüm sağlanabilir. Erkeklerde epilepsi kadın bireylere oranla daha az üreme sağlığı ile ilişkilidir. Özellikle erkekler ve kadınlar arasındaki hormonal ve fizyolojik farklılıklar buna yol açabilir.

Erkeklerde epilepsi cerrahisi için birçok cerrahi prosedür mevcuttur. Bu prosedürler başlıca şunları içerir:

• Rezeksiyon: Nöbetleri tetikleyen beyin dokusunun çıkarılması işlemidir. Birden fazla rezeksiyon tipi bulunur. Lobektomi, lezyonektomi ve multilober rezeksiyon rezeksiyon çeşitleri arasındadır. Buna göre tümör, hemanjiom vb. lezyonların, bir veya iki beyin lobunun çıkarılmasını kapsayabilir.
• Korpus kallozotomi: Beynin iki yarım küresini bağlayan korpus kallosum liflerinin kesilmesi işlemidir. Şiddetli nöbetlerin beynin diğer lobuna yayılması sonucu uygulanabilir.
• Çoklu subpial transeksiyon: Beyin dokusunda sınırlı bir bölgeye yapılan birkaç kesimi içerir. Bu kesimin amacı nöbeti gerçekleştiren sinir hücreleri ile diğer hücreler arasındaki bağlantının durdurulmasıdır.
• LİTT (Lazer interstisyel termal terapi): Kafatasında açılan küçük bir delikten bölgeye yönlendirilen lazer enerjisi ile gerçekleştirilir. Lazer bölgeye ısı vererek sinir hücrelerinin yok edilmesine neden olur. Genellikle nöbetlerin küçük bir alandan kaynaklandığı hastalara uygulanır.
• Stereotaktik radyocerrahi: Üç boyutlu bilgisayar görüntülemesi yardımıyla radyasyon ışınlarının sinir hücrelerine uygulanmasıdır. Nöbetlere neden olan sinir hücreleri hedef olarak seçilir ve radyasyon ışını gönderilir.

Ek olarak nöbetlerin kontrol altına alınması amacıyla beyne çeşitli cihaz yerleştirmesi gerçekleştirilebilir. Vagus sinir stimülasyonu, derin beyin stimülasyonu ve duyarlı nörostimülasyon implante cihazların kullanıldığı prosedürlerdir.

Yaşlılarda Epilepsi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Epilepsi yaşlılarda demans ve inmeden sonra sıklıkla görülen nörolojik bir sağlık sorunudur. Her yaş grubunda görülebilen epilepsi yaşlıları etkileyebilir. Yaşlılarda epilepsi nöbetleri genellikle tek bir tedavi seçeneğine cevap verme eğilimindedir.

Bununla birlikte yaşın ilerlemesi antiepileptik ilaçlara yanıt farklılık gösterebilir. Yaşlılarda epilepsi ilaçlara dirençli olarak gelişebilir. Yaşlı bireylerde yaygın olarak görülen diyabet, kardiyovasküler hastalıklar gibi hastalıklar cerrahi için riskli görülebilir. Buna rağmen yaşlılarda epilepsi cerrahisi güvenli bir prosedür olarak kabul edilebilir.

“Epilepsi ameliyatı nasıl yapılır?” sorusuna yanıt olarak bireyin yaşı, cinsiyeti, fizyolojik durumu, mevcut olan sağlık problemleri, kullandığı ilaçlar ve sağlık geçmişi göz önünde bulundurularak uygun bir cerrahi yöntem kullanılabilir. Kadınlarda menopoz dönemi epilepsi cerrahisi kapsamında değerlendirilebilir.

Epilepsi Ameliyatı Riskleri Nelerdir?

“Epilepsi ameliyatı riskli mi?” sorusu beyinde etkilenen alana bağlı olarak cevaplanabilir. Hafıza, istemli hareketler, görme, konuşma ve yazma gibi fonksiyonlar beynin farklı bölgelerini ilgilendirir. Etkilenen beyin bölgesinin cerrahi ile birlikte çeşitli riskler oluşturması olasıdır. Bu nedenle diğer cerrahi uygulamalara benzer şekilde birtakım risk ve komplikasyonlar gelişebilir.

Tipik olarak cerrahi riskler şunları kapsar:

• Kanama,
• Enfeksiyon,
• Beyinde doku hasarı,
• Anestezik reaksiyonlar,
• Cerrahi bölgenin iyileşmesinin gecikmesi.

Beyinde doku hasar meydana gelmesi dil, görme ve hafıza sorunları, ruh hali değişiklikleri ve depresyon hali, kas kontrolünün kaybı, baş ağrısı ve felç şeklinde kendini gösterebilir. Epilepsi ameliyatlarında minimal invaziv tekniklerin kullanılması komplikasyon riskinin azalmasına yardımcı olabilir.

Yan etki ve risklerin bazıları geçici ve hafif şiddettedir. Ancak bazı durumlarda şiddetli ve hayati tehlikeye neden olabilir. Bireyin yaşı ve fizyolojik durumu, sağlık ve ilaç geçmişinin tedavi kapsamında değerlendirilmesi “Epilepsi ameliyatı kaç saat sürer?” sorusu için gerekli olabilir.

Epilepsi Ameliyatı Sonrası Ne Yapmalıyım?

Epilepsi ameliyatı sonrası oluşabilecek semptomların hafifletilmesi amacıyla birtakım ilaçlar verilebilir. Kafa derisinde ve yüzde şişme, ağrı ve kızarıklık, baş ağrısı görülebilir. Çoğunlukla ameliyat sonrası izlemin yapılması için üç ilâ dört gün hastanede yatış gerekebilir.

Ameliyatın neden olduğu yan etkiler birkaç hafta içinde kendiliğinden iyileşme gösterebilir. Bununla birlikte cerrahi sonrası nöbet önleyici ilaçların bir süre kullanılması önerilebilir. Bu durum nöbet geçirme olasılığını azaltmak amacıyla tercih edilebilir. Bir yıl veya daha fazla süre boyunca nöbet oluşmadığında ilaçların dozu kademeli olarak azaltılır ve bırakılabilir. Konuşma, hareket ve hafıza gibi hayati beyin fonksiyonları etkilendiğinde rehabilitasyon tedavisi gerekli olabilir.

Epilepsi ameliyatı sonrası iyileşme döneminde günlük aktivitelerde birtakım kısıtlamalar olabilir. Bu dönemde evde bakım uygulamaları takip edilebilir ve yakınınızdan yardım alabilirsiniz.

Ameliyattan sonraki ilk birkaç hafta şu uygulamalardan uzak durulması gerekir:

• Alkol, sigara ve tütün ürünleri kullanmak,
• Ağır eşyalar kaldırmak,
• Bahçe ve ev işleri vb. yorucu aktiviteler yapmak,
• Araç kullanmak, uçak yolculuğu yapmak,
• Saç boyası, şekillendirici ve losyon kullanmak,
• Yarayı sertçe ovalamak.

Kesi bölgesine sıcak su uygulaması, sert bakım ürünleri gibi uygulamalardan kaçınılması gerekir.

Epilepsi Ameliyatı Kaç Günde İyileşir?

Ameliyat sonrası iyileşme süreci nöbetlerin türü, sıklığı ve yoğunluğu, beynin etkilendiği bölgesi, ameliyat türü ve mevcut sağlık sorunları ile ilişkili bir seyir alır. Epilepsi ameliyatı sonrası ilk üç veya dört hafta bol dinlenme ve bazı kısıtlamaları beraberinde getirir. Çoğu zaman hastalar iyileşme döneminde olsa dâhi bir ilâ üç ay boyunca normal aktivitelerde sınırlı davranabilir. Daha kısa iyileşme süresi için ameliyat sonrasında sınırlı fiziksel aktivite gerekir. Araç kullanmak, ağır nesneler kaldırmak, ev ve bahçe işleri yapmak önerilmez.

İyileşme dönemi kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bazı kişilerde iyileşme süresi kısa sürebilir ve kademeli olarak fiziksel aktivite arttırılabilir. Adım adım aktivitelerin arttırılmasında yavaş yürüyüşler başlangıç olarak kabul edilebilir. Her üç ila dört saatte bir on dakika yürüyüş yapılabilir.

Ağrı ve şişlikleri azaltmak için başın altına yastıklar ile destek sağlanabilir. Başın yüksekte tutulması ve günde birkaç kez buz uygulaması yapılması semptomların hafifletilmesine yönelik eylemlerdir. Bu ağrı ve şişlikler birkaç hafta içinde düzelme eğilimindedir.

Epilepsi cerrahisine tabi tutulan hastaların beynine takip ve invaziv test amacıyla elektrot telleri yerleştirilebilir. Ek olarak konuşma, görme ve hafızada sorunlar, yayılma gösteren kızarıklık, şişlik, renkli akıntı, artan baş ağrısı ve kusma, şiddetli boyun ağrıları, kol ve bacaklarda uyuşukluk ve güçsüzlük varlığında mutlaka ilgili bir sağlık kuruluşu ile iletişime geçilmelidir. “Epilepsi ameliyatı nedir?” gibi sık sorulan soruları ve yanıtlarını görmek için yazının devamını okuyabilirsiniz.

Sık Sorulan Sorular

Epilepsi Ameliyatı Kimlere Uygulanır?

Epilepsi cerrahisi bazı vakalar için gerekli bir prosedür olabilir. Epilepsi ameliyatına ihtiyaç duyan hastalar şunlara sahip olabilir:

• Antiepileptik ilaçlara direnç göstermek,
• Antiepileptik ilaçların yan etkilerini tolere edememek,
• Ketojenik diyetin nöbetlere etki etmemesi,
• Çok sık tekrarlayan, şiddetli ve güçsüzlüğe yol açan nöbetler.

Epileptik olmayan durumlarda (beyin tümörü, arteriovenöz malformasyon vb.) epilepsi cerrahisi uygulanabilir. “Epilepsi ameliyatı kaç saat sürer?” yanıtı hastanın fizyolojik koşullarına göre değişebilir.

Epilepsi Ameliyatı Komplikasyonları Nelerdir?

Epilepsi cerrahisinde temporal lobektomi yöntemi işlem sonrası hafıza, dil sorunları, geçici çift görme gibi komplikasyonlara neden olabilir. Hemisferektomi sonrası görme alanında değişiklikler, kısmı ve tek taraflı felç şeklinde semptomlar ortaya çıkabilir.

Bu durum sıklıkla rehabilitasyon ile iyileştirilebilir. Ek olarak korpus kallozotomi sonrası nöbetlerin şiddeti azalabilir ancak sıklığında değişiklik olmayabilir. “Epilepsi ameliyatı riskli mi?” sorusuna yanıt olarak hafif veya şiddetli bazı komplikasyonlar bu şekilde örnek gösterilebilir.

Epilepsi Ameliyatı Ücreti Nedir?

Epilepsi cerrahisinde kullanılan cihaz ve teknikler, uzman doktor ve personeller, sağlık kuruluşunun konumu, hastanede yatış süresi, kişinin istekleri gibi faktörler göz önünde bulundurularak ameliyat ücreti belirlenebilir. Size en uygun tedavi seçeneğinin belirlenmesi için ilgili bir sağlık kuruluşu ile iletişime geçiniz.

Nörolojik sağlığınız için kontrollerinizi ihmal etmeyiniz. Sağlık Destek Sitesi Hastanelerinde epilepsi ameliyatına yönelik hizmetler verilmektedir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.