Yüksekliği 4 ila 6 metre uzunluğuna kadar büyüyen köri ağacının anavatanı Hindistan’dır. Parlak ve sarı renge sahip olan köri başta Hindistan ve Pakistan olmak üzere Güneydoğu Asya mutfağının yöresel tadıdır.

Köri baharatı 1960’lı yılların sonuna doğru dünya geneline yayılmıştır. Başlıca baharatları zerdeçal ve sumak olmak üzere öğütülmüş birçok baharatı içinde barındırmaktadır. Yemeklerde sıklıkla kullanılan körinin faydaları da oldukça geniştir. Sağlığa birçok faydası bulunmaktadır. 

Körinin faydaları nelerdir, sorusu için öncelikle kalp sağlığı işaret edilebilir. Kalp sağlığını koruyan, kemikleri güçlendirirken sindirimi kolaylaştıran özelliği ile öne çıkar. Kişide tokluk hissini sağlar. Bu nedenle köri, birçok diyet listesinde yerini alır.

Farklı tadı ve kokusuyla birçok yemekte kullanılan köri, son yıllarda sofraların en çok tercih edilen baharatlarından biri olmuştur. Genelde makarna, tavuk ve et gibi yemeklerde kullanılmaktadır. Ayrıca aktarlarda veya marketlerde bulunabilen körinin, taze olmasına dikkat edilmelidir. 

Köri Nedir?

Köri sözcüğü Türkçeye Portekizceden geçen bir kelimedir. Batı dillerine 18. yüzyılda Hint dilinden ‘sos anlamına gelen’ kari isminin dönüşmesiyle geçmiştir. Hindistan'ın yerel lezzeti olan ve birçok yemek sosunda kullanılabilen köri birçok farklı baharatın karışımıyla oluşur.

İçeriğinde K vitamini, B vitaminleri, A vitamini, E vitamini ve C vitaminin yanında kalsiyum, magnezyum, manganez, fosfor, akır, selenyum ve çinko gibi birçok vitamin bulunur. 

Ana malzemesi zerdeçal ve sumak olan körinin içeriğinde birçok baharat bulunmaktadır. Köri ağacı turunçgiller familyasından olup yaprağından dolayı genelde sarı ve turuncu renktedir. Parlak sarı rengini içine katılan zerdeçaldan almaktadır.

Limon ile dövülerek oluşturulan köri yoğun bir kokuya ve tada sahiptir. Yoğun olmasının sebebi içerisinde bulunan baharatlardan kaynaklanmaktadır. İçindeki baharatlar:

• Köri yaprağı
• Sumak
• Zerdeçal
• Kimyon
• Zencefil
• Biber tozu
• Kişniş
• Çemen
• Karabiber

Ek olarak içerisine katılan baharatlar hindistan cevizi, kakule, karanfil, tarçın, hardal ve defne yaprağı da olabilir. Tercih edilen baharatlar kültürden kültüre değişiklik göstermektedir.

Körinin Faydaları Nelerdir?

Dünya mutfağında yerini alan ve birden fazla baharat içeren körinin insan sağlığı için birçok faydası bulunmaktadır. Körinin faydaları nelerdir, sorusunun yanıtı aşağıdaki gibi verilebilir:

• İçeriğindeki kurkumin maddesiyle eklem ağrılarına iyi gelir. Kalsiyum, fosfor ve magnezyum sayesinde kemik sağlığının korunmasında etkilidir. 
• Zengin A vitamini sayesinde göz sağlığını korurken saç ve cilt bakımlarında da tercih edilen baharatlardan biri olmuştur.
• Bağışıklık sistemini güçlendiren köri, bitkisel çözüm olarak hastalıklardan korunmaya yardımcı olur.
• Zencefil ve zerdeçal içermesi midedeki hazımsızlığı gidererek sindirim sistemini gevşetir ve rahatlatır. İyi bir gaz gidericidir.
• İçeriğinin okaliptüse benzemesi daha iyi nefes almayı sağlar. Bu noktada astım, nefes darlığı, grip gibi sorunlarında, ilaç tedavisinin yanında bitkisel çözüm için tercih eden kişiler mevcuttur. 
• Mide duvarını güçlendiren köri ülser ya da reflü gibi rahatsızlıklarda da kullanılabilir.
• Anne sütünü arttırır, hamile kadınlar tarafından tercih edebilir.
• Safra kesesi sorunlarının çözümlerinde de yardımcı olabilir. 
• Köri baharatının bir diğer faydası da karaciğer hastalıklarının ilerlemesini önlemesidir. 
• Köri faydaları arasında diyabet riskini düşürdüğü de yer alır
• Cinsel yolla bulaşan hastalıkların tedavisinde kullanılır.
• Cinsel hayata da olumlu etkileri olduğu görülür. 
• İçindeki lif kolestrolu düzenlemekte yardımcı olur.
• İçerisinde bulunan kakule ve fesleğen kan basıncını düzenleyerek kalp krizini minimuma düşürür. Kalp ve damar sağlığını korur.
• Sigara alışkanlığı olan bireyler için sigaranın vücutta biriktirdiği toksinlerin idrar yolu ile dışarı atılmasında yardımcı olarak vücutta bıraktığı hasarı azaltmaktadır. 
• Yaşlı insanlarda görülen Alzheimer ve unutkanlık rahatsızlıklarını önleyerek hafızayı güçlendirir. 

Sofralardan eksik edilmemesi gereken köri, insan sağlığı için vazgeçilmez bir unsur olmuştur.

Köri Baharatı Sağlıklı mı?

Körinin faydaları ve zararları mevcuttur. Köri vitamin, antioksidan ve mineral içermesi sebebiyle saç ve cilt bakımında kullanılması aynı zamanda iç organların temizlenmesi için alınan bir takviye niteliğindedir. 

Körinin faydaları nelerdir sorusu için sindirim sağlığını destekler, hazmetmeye yardımcıdır ve antioksidandır yanıtı verilebilir. Aynı zamanda enfeksiyon riskini azaltır. Kalp, diyabet, alzheimer gibi kronik rahatsızlıkların ortaya çıkmasını önlemekte yardımcıdır.

İçeriğinin zengin olması sebebiyle körinin sağlığımız üzerinde birçok faydası görülmektedir. Körinin faydaları olduğu kadar aynı zamanda besin değeri ile de öne çıkar. 

Tükettiğimiz besinlerin kalori miktarı hakkında bilgi sahibi olmamız önemlidir. İçinde A, C vitaminleri ve çeşitli mineraller yer almaktadır. Besin değeri yüksek olan baharatlar arasında yer alır. Besin değeri bir tatlı kaşığında 16 kaloridir. Bir tatlı kaşığı köri baharatında yer alan besin değerlerini aşağıdaki gibi listelemek mümkündür: 

• Karbonhidrat: 2.79
• Protein: 0.71
• Yağ: 0.70
• Lif: 2.66
• Kolesterol: 0.00
• Sodyum: 2.60
• Potasyum: 58.50
• Kalsiyum: 26.25
• Vitamin A: 0.95
• Vitamin C: 0.04
• Demir: 0.95

Köri Faydaları Zayıflatır mı?

Köri içerdiği baharatlar sebebiyle tokluk hissi yaratarak zayıflamaya da destek olduğu görülmüştür. Aynı zamanda vücut ısısını arttırarak yağ yakma sürecini başlattığı da araştırmalar yoluyla tespit edilmiştir. Kan şekerini düzenleyerek tatlı yeme isteğini azaltır.

Kalorisi düşük olan tabaklar hazırlarken diyet listesine köri de eklenerek sindirimi kolaylaştırarak yemekleri hazmetme konusunda takviye niteliğinde kullanılabilir. Çay olarak tüketilmesi zayıflama sürecini hızlandırmak için daha çok tavsiye edilir. Körinin faydaları ve zararları düşünüldüğünde tüketimde aşırıya kaçmamak sağlık açısından önemli. 

Köri Yoğurtla Yenir mi?

İçerisinde yirmiye yakın baharat olan köriyi tercihe göre yoğurtla tüketip bağırsakların temizlenmesine yardımcı olabilirsiniz. Genellikle diyet yaparken baharatlı yenilen yoğurt kürlerine köri de eklenebilir. Tüketim tercihine bağlı olarak kefir gibi içeceklerle tüketilebilir. 

Köri Zararları

Körinin faydaları ve zararları noktasında genel olarak vücuda zarar verdiğine dair herhangi bir bulgu tespit edilmemiştir. Köri zararları genel olarak fazla tüketildiğinde ortaya çıkabilir. Fakat yüksek miktarda zerdeçal tüketmek mide bulantısı, ishal ve cilt kızarıklığı gibi rahatsızlıklara sebep olabilir.

Eğer mide rahatsızlığınız varsa fazla tüketiminiz mide yanmasına ve ekşimesine de sebep olabilir. Köri zararları arasında alerji de verilebilir. Körinin fazla tüketilmesi alerjiye, çeşitli kaşıntılara ve tahrişe de sebep olabilir. Köri zararları arasında böbrek taşı riski de bulunmaktadır. Tüketmeden önce bir uzmana danışabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Köri Hangi Yemeklerde Kullanılır?

Köri sosu faydaları ile diyet listesinde yerini alır. Yoğurtla birlikte tüketildiğinde tok tutar, hazmı kolaylaştırır. Köri sosu faydaları ile yemeklerinizi lezzetlendirir. Özellikle beyaz etin yanında kullanır. Çorbalarda ve makarnalarda sos haline getirilip kullanılabilir. Tavuk, balık ve et yemeklerinde marine yaparken köriden destek alabilirsiniz. Köri sosu faydaları ile öne çıkarken bakliyat, sebze ve mezelerde de sıkça kullanılmaktadır. Yemeğin pişirme süresinin sonlarına doğru eklenerek, baharatlarının tadının yemeğe geçmesi sağlanır.   

Köri Ne Kadar Tüketilmeli?

Körinin faydaları pek çok kişinin bu ürünü tercih etmesini sağlasa da tüketim oranına dikkat edilmedir. Belli bir tüketim sınırı bulunmasa da günde en fazla 1 tatlı kaşığı tüketmek yeterlidir. Çok fazla tüketildiğinde ishal, kusma, ciltte kızarıklık ve baş ağrısı gibi sorunlara yol açabilir. Bu yüzden aşırıya kaçmadan tüketilmesi tavsiye edilmektedir. 

Köri Çeşitleri Nelerdir?

Sarı Köri: Zerdeçal içerir ve hafif acımsı bir tadı vardır. Sarı renktedir. En çok tercih edilendir.

Kırmızı Köri: Kırmızı biber içerir ve acı oranı biraz artmıştır. 

Yeşil Köri: Taze ve yeşil baharatlarla yapılan bir köri türüdür. En zengin tat yeşil körüdedir. 

Köri Baharatı ve Zerdeçal Aynı mı?

Köri içeriğinde birçok baharatı barındırır ve onlardan biri de zerdeçaldır. Zerdeçal körinin ana maddesini oluşturur. Zerdeçal daha çok turuncuya yakın bir renkken köri hardala yakın bir tona sahiptir. Bu şekilde ayırt edilmesi mümkündür.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.