Çocukların dışa dönük oldukları döneme denk gelen 5 yaş sendromu, yetişkinleri taklit ettikleri ve çevresindeki kişiler ile iletişim kurmaya çalıştıkları bir dönemi kapsar. Bu dönem bebeklik döneminin bitişiyle birlikte birey olmanın ilk adımıdır.

Dil gelişimi, psikomotor yetenekler ve yaratıcılık gibi pek çok alanda gelişimler mevcuttur. Anne ve babaların bir hayli zorlandıkları sancılı bir dönemi ifade eden 5 yaş sendromu, zihinsel ve fiziksel çocuk gelişimini de kapsadığı için; hem çocuk için hem de ebeyvenler için oldukça önemlidir. Dikkatle ve sabırla hareket edilmedir.   

5 Yaş Sendromu Nedir?

Çocukların belirli dönemlerde yaşadıkları sendromlar bulunmaktadır. Bu sendromların öne çıkan sebepleri vardır. Çocukluk döneminde en bilinen sendromlar 2 yaş 5 yaş sendromudur.

5 yaş sendromu çocuğun hayatındaki en önemli süreçlerinden biridir. Bu süreçte kazandıkları değerler ve deneyimler ileriki dönemlerin temelini oluşturur. Karşılarına çıkan problemleri nasıl çözdükleri, sosyal çevresine karşı içe ya da dışa dönük karaktere sahip olma gibi yapılar kazandıkları görülür.

5 yaşındaki çocukların nasıl davranışlar sergilediğini şu şekilde sıralayabiliriz;

• Bağımsız hareket etmek isterler
• İnatçı ve huysuz olabilirler
• Yalan söylemeye meyillidir
• Etrafında olup bitenleri çok güzel gözlemler ve haklı olduğu birçok nokta olabilir
• Koyulan kuralları algılayabilecek seviyeye ulaşmışlardır
• Yetişkinleri ve yaşıtlarını sürekli taklit ederler
• Hayali arkadaşlar edinebilir ve onlarla oyunlar oynayabilirler
• İletişim becerisinin kuvvetli bir noktaya gelmesiyle topluma ve aileye uyum oranı artar 
• Dışadönük davranışlar sergileyerek sürekli arkadaşlarıyla vakit geçirmek ister
• Artık istediklerini ağlayarak değil ikna ederek yaptırır
• Duygularını objelerle paylaşırlar ve onları konuştururlar

5 Yaş Sendromu Ne zaman Başlar?

Genellikle 1 yıl sürdüğü bilinen 5 yaş sendromunun 4. yaşın bitimi ile birlikte başladığı gözlemlenir. 5 yaş sendromu daha geç bir dönem de başlayabilir. Her çocuğun gelişimi ve karakterini oluşturma süreci farklı olduğu için değişkenlik göstermesi son derece doğaldır. 

5 yaş çocuklarda merak duygusunun tavan yaptığı bir dönemdir. Anne ve babaya sürekli sorular yönelten çocuk aldığı cevaplarla hayal dünyasını genişletir ve kelime haznesinde artış görülür. Bu yüzden çocukların soruları cevapsız bırakılmamalıdır.  5 yaşındaki çocuğun gelişimi konusunda eğitmenlerden de yardım istenebilir. Bu noktada eğitimin rolü büyüktür. Bu yaşta elde edilen kazanımlar yetişkinlik dönemine kadar gidecektir.

5 Yaş Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Her çocuğun gelişimi farklı bir seyir izlediği için fiziksel, bilişsel ve duyuşsal dönemin özelliklerini hep aynı zamanda yaşayamamaktadır. Bazı çocuklar dönemin özelliklerini erken gösterirken bazıları da geç göstermektedir. Bu yüzden 5 yaş sendromunun belirtileri her çocukta aynı oranda gözlenmemektedir.

Bu belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz;

• Sürekli sorular sormak ve çok meraklı olmak
• Öğrenmeye meyilli davranışlar sergilemek
• Sosyal çevresiyle oyunlar oynayıp, arkadaşlarına liderlik sergilemek
• Öz bakımını üstlenmek ve sorumluluk almak
• Kendini kanıtlama çabasına girip anne ve babasına bu tarz davranışlarda bulunmak
• Yetişkinleri taklit ederek davranışlarını şekillendirmek
• Öfke, sevgi, ağlama ve kızgınlık gibi duyguları en üst seviyede yaşamak  

5 Yaş Erkek Çocuğu Sendromu

Bu dönemde erkek çocukları kız çocuklarına nazaran fizyolojik sebeplerle 5 yaş sendromunu zaman zaman öfkeli, hırçın ve aşırı hareketli geçirebilirler. Çünkü çocuğun hormonları cinsiyetine bağlı olarak bu dönemde gelişme gösterir.

Bunun bir göstergesi olarak da erkek çocuklar kız çocuklarına kıyasla sınırları zorlayıcı, öfkeli, hırçın ve aşırı hareketli olabilirler. 

Sendrom olarak adlandırdığımız bu durum aslında çocuğun hormonlarına ayak uydurmaya çalışmasıdır. Çocuğun fizyolojisinin testosteron hormonuna uyum sağlamasıyla bu dönem 6 yaşına girdiğinde yavaş yavaş azalacaktır. 

5 Yaş Kız Çocuğu Sendromu

Kız çocuklarının da hormonal yapısında değişiklik olacaktır. Östrojen hormonu salgılanmaya başlar. Kız çocukları makyaj yapmak, annesi gibi davranmak ve insanlar tarafından beğenilmek isterler. Annesiyle birlikte bir yetişkin gibi sohbet etmek, insanlarla iletişime geçmek ve onlar gibi davranmak isterler. 

Babasını kocası gibi görerek annesinden kıskanma gibi duygular yaşayabilirler. Kız çocuklarının gösterdiği bu davranışlar ötelenmemeli, yasaklanmamalı ve yaşayabileceği ortam sağlanmalıdır. Cinsiyeti sağlıklı bir şekilde yapılanmalı ve eksiksiz bir süreç olarak tamamlanmalıdır. Kadın kimliğini bu yaşlarda kazanan çocuk benliğiyle uyumlu bir şekilde yaşam sürecektir.

 5 Yaş Sendromunda Anne ve Baba Nasıl Davranmalı? 

Çocukların bu dönemdeki çabaları anne ve babalar tarafından görülmediğinde, çocuğun çabası onaylanmayıp sürekli engellendiğinde bu dönem sorunlu geçecektir. Böyle bir durumda çocuklar içe kapanık ve cesaretini yitirmiş bir karaktere bürünebilir ve belki de tüm hayatını etkileyen bir sorun halini alabilir.  

Anne ve babalar bu dönem süresince neler yapabilir şu şekilde sıralayabiliriz;

• İlk olarak anne ve babalar bu sürecin geçeceğinin bilincinde ve sabırlı olmalıdır.
• Düşünerek hareket etmeli, çocukla olan iletişimlerini güçlendirmeli ve çeşitli aktivitelerle çocukla yeterince zaman geçirilmelidir.
• Çocuklar hırçınlaştığında sakin kalıp, anlayışlı olunmalıdır.
• Bu dönemde ve ilerde yaşanacak her dönemde çocukları sosyal çevresindeki çocuklarla kıyaslamamaya dikkat edilmelidir.
• Çocukları belli kalıplara sokmadan özgür bir şekilde oyun kurabileceği ve sosyalleşebileceği güvenli ortamlar yaratılmalıdır.
• Çocukla doğada vakit geçirmeli ve merakını giderecek sohbetler edilmelidir.
• Çeşitli konularda tercih yapma sırası çocuğa verilmelidir.
• Anne ve baba olarak çocuğun yanında tartışılmamalıdır.
• Katı kurallar koyulmamalıdır.
• Sadece ağladığında değil gün içinde de sarılıp temas kurulmalıdır.

5 Yaş Sendromu Ne Zaman Biter?

5 yaş sendromu ortalama 4,5 yaş ile 5,5 yaş arasında başlar. Bu çocuğun gelişimine bağlı olarak değişebilmekle birlikte yaklaşık 1 yılı kapsar. Çocuk 6 yaşına girdiğinde bu süreci yavaş yavaş bitirmiş olacaktır.

Bu süreç illa ki bitecektir ama burada önemli olan anne ve babanın bu dönemle alakalı bilgi sahibi olması ve çocuğun en verimli şekilde atlatmasına destek olması gerekir. 

Sosyal çevresine karşı kendini kanıtlayan, insanların içinde yer edinmeye başlayan çocuk anne babasından da ilgi bekler ve davranışlarının onaylanmasını ister. Anne ve babaların çocuğa karşı sabırlı ve sevgi dolu olması gerekir.

Hırçın ve öfkeli olduğu zamanlar çocuğun üstüne gitmemeli sakinleşmesine yardım edilmelidir. Çocukla kurduğunuz iletişimde dikkatli olunmalı ve sakin kalınmalıdır. 

Ebeveynlerin en çok yıprandığı dönemlerden biri olan bu süreçteki yaklaşım, çocuğun ilerde nasıl bir insan olacağına kadar uzanmaktadır. Süreç boyunca ebeveynlerin sabırla çocuklarının yanında olması gerekir. Unutulmamalıdır ki, bu süreçteki yanlış davranışlar, çocukta kalıcı hasar meydana getirebilir. Böyle bir durumdan kaçınmak için de anne ve babalara psikolog desteği almaları önerilmektedir. 

Sıkça Sorulan Sorular 

5 yaş sendromu ne demek?

5 yaşındaki çocukların başına buyruk hareket ederek; inatçı bir tutum geliştirmeleri gibi zorlu geçen dönem, 5 yaş sendromunu ifade edebilir. Çocukların karakterinde değişimlerin yaşandığı bu dönem ebeveynler için de oldukça zorlu geçer.

 5 yaşında Kreşe Başlayacak Çocuk İçin Ne yapılmalı?

Okula başlayacak çocuk kendini güvende hissettiği alandan bir anda uzaklaştırılmamalıdır. Buna çözüm olarak kademeli ayrılık metodu uygulanmalıdır. İlk önce çocuğun kreşi tanıması, oradaki birileriyle bağ kurması ve ortama alışması sabırla beklenmelidir.

Bunun gerçekleşmesi için çocuğa zaman vermek ve alışma sürecinde ona destek olmak önemlidir. Okulun ilk günü çocuğun yanında bulunmakla başlayan süreç, günler ilerledikçe yavaş yavaş çocuğun da bunu kabullenmesiyle uzaklaşmaya dayanır. Böylelikle güvenli bir bağ kurularak çocuk ortama alışır. 

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.