Yumurta alerjisi, bağışıklık sisteminin yumurtadaki bazı besin maddelerine karşı verdiği anormal yanıt sonucunda ortaya çıkan bir besin alerjisi türüdür. Yumurta alerjisi nadiren yetişkinlik döneminde de görülmekle birlikte özellikle bebeklerde ve çocuklarda yaygın rastlanan bir sorundur.

Mide bulantısı, kusma, karın ağrısı gibi belirtiler ile kendisini gösteren yumurta alerjisi bazı durumlarda nefes darlığı, tansiyon düşmesi, bilinç kaybı gibi daha ciddi semptomlara da neden olabilir. Yumurta alerjisi belirtileri, tanı ve tedavi yöntemleri gibi konuya ilişkin bilgiler yazının devamında detaylandırılmıştır.

Yumurta Alerjisi Nedir?

Yumurta alerjisi bağışıklık sisteminin yumurtaya karşı geliştirdiği anormal bir reaksiyondur. Alerji, normal şartlarda sağlığa zararlı olmayan maddelere karşı bağışıklık sisteminin geliştirdiği aşırı reaksiyon olarak tanımlanabilir.

Yumurtanın bileşiğinde başta proteinler olmak üzere pek çok vitamin, mineral, sağlıklı yağ asitleri gibi önemli besin maddeleri bulunur. Bu durum yumurtayı sağlıklı bir yaşam için önemli besinlerden bir tanesi haline getirir.

Ancak bazı durumlarda insanların bağışıklık sistemi yumurtanın içerisindeki bazı besin maddelerine, özellikle proteinlere, karşı anormal yanıt geliştirebilir. Bir diğer ifadeyle yumurtada bulunan proteinleri yabancı ve zararlı bir madde olarak algılayabilir. Bu durumda yumurta alerjisi olarak bilinen durum ortaya çıkar.

Yumurta alerjisi yetişkin bireylerde nadir olarak görülürken özellikle bebeklerde ve çocuklarda sık rastlanan bir sorundur. Yapılan bazı çalışmalar çocukların yaklaşık %0,5-2,5’inde yumurta alerjisi bulunduğunu göstermektedir.

Yumurta Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

Yumurta alerjisi belirtileri alerjinin şiddetine göre değişiklik gösterebilir. Semptomlar çoğunlukla yumurta veya yumurta içeren gıdaların tüketilmesinden sonraki birkaç dakika veya saat içerisinde kendisini göstermeye başlar.

Bebeklerde yumurta alerjisi belirtileri hafiften şiddetliye kadar değişebilir. Buna göre başlıca yumurta alerjisi belirtileri şu şekildedir:

• Karın ağrısı ve/veya ishal,
• Mide bulantısı,
• Kusma,
• Deride kaşıntı ve/veya döküntü,
• Ağızda ve dilde uyuşma, karıncalanma ve/veya şişme,
• Öksürme.

Yukarıda sayılan belirtilerin yanı sıra yumurta alerjisinin şiddetli olduğu durumlarda anaflaktik şok yani ileri derecede alerjik reaksiyon görülebilir. Anaflaktik şok durumunda nefes darlığı, bilinç bulanıklığı, zayıf nabız, kan basıncında düşme, bayılma gibi semptomlar ortaya çıkabilir. Anaflaktik şok vakit kaybetmeden müdahale edilmesi gereken bir sağlık sorunudur.

Ek olarak yumurta alerjisi bulunanlarda semptomlar her zaman aynı olmayabilir. Örneğin geçmişte yumurtaya karşı bağışıklık sistemi daha hafif semptomlarla tepki veren kişilerde bir sonrakinde semptomlar şiddetlenebilir.

Bu nedenle yumurta alerjisi bulunanların alanında uzman bir doktordan yardım alınması önemlidir.

Yumurta Alerjisi Neden Olur?

Diğer alerjilerde olduğu gibi yumurta alerjisi de bağışıklık sisteminin yumurtayı yabancı ve zararlı bir madde olarak algılamasından ve ona karşı savunmaya geçmesinden kaynaklanır. Yumurta alerjisinde bağışıklık sistemi yumurtada bulunan ovomukoid, ovalbumin,ovotransferrin ve lizozim gibi proteinleri yabancı olarak tanımlar.

Bu nedenle yumurta veya yumurta içeren besinler tüketildiğinde bağışıklık sistemi hücreleri yani antikorlar tarafından bağışıklık sistemine histamin başta olmak üzere çeşitli kimyasalları salgılaması için sinyal gönderilir. Salgılanan bu kimyasallar mide bulantısı, kusma, kaşıntı gibi alerjik reaksiyonlara neden olur.

Bazı kişilerde yumurta alerjisi görülme riski daha yüksek olabilir.

Buna göre başlıca risk faktörleri şu şekildedir:

• Atopik dermatit (egzama) gibi cilt problemleri bulunan çocuklarda yumurta alerjisi dahil olmak üzere besin alerjisi görülme riski daha yüksek olabilir.
• Aile öyküsünde yumurta alerjisi bulunanlarda yumurta alerjisine rastlanabilir.
• Yumurta alerjisi özellikle çocukluk çağında görülür. Bu nedenle yaş, yumurta alerjisi için önemli risk faktörlerinden bir tanesidir.

Yukarıda sayılanların yanı sıra çeşitli hastalıkları önlemeye yönelik günümüzde kullanılan bazı aşılar yumurta proteini içerebilir. Bir diğer ifadeyle yumurta alerjisi aşı ile de tetiklenebilir. Örneğin, kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısı, grip aşısı ve sarı humma aşısı yumurta alerjisi olan kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir.

Diğer aşıların ise anaflaksi (alerjik şok) konusunda deneyimli uzmanlar kontrolünde uygulanması önemlidir.

Yumurta Alerjisi Geçer mi?

Yumurta alerjisi her yaştan insanı etkileyebilir. Ancak çeşitli araştırmalar özellikle 5 yaşın altındaki çocuklarda yumurta alerjisi riskinin daha yüksek olduğunu göstermektedir. Peki, ilerleyen yaşlarda yumurta alerjisi geçer mi? Çocuklar büyüdükçe ve sindirim sistemleri geliştikçe yumurta alerjisi geçebilir. Bu nedenle özellikle yumurta alerjisi bulunan çocuklarda alerji testlerinin sık tekrarlanması önemlidir.

Yumurta Alerjisi Olanlar Ne Yememeli?

Yumurta alerjisi olanların yumurta ve yumurta içeren yiyecek ve içeceklerden uzak durması gerekir. Ayrıca bazı uzmanlara göre yumurta alerjisi olanların tavuk yumurtasının yanı sıra diğer tüm hayvanların yumurtalarını tüketmekten de kaçınmaları gerekebilir. Ek olarak tavuk, kaz ve ördek eti de yumurta alerjisi bulunan kişilerin tüketmesi önerilmeyen gıdalar arasında sayılabilir.

Yumurta Alerjisi Tedavisi Var mı?

Yumurta alerjisinde çeşitli tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Ancak bu yöntemler alerjiye bağlı semptomları ortadan kaldırmaya yönelik tedavi prosedürleridir.

Yumurta alerjisini önlemenin en etkili yolu, yumurta ve yumurta içeren besin maddelerinden uzak durmaktır. Bu noktada antihistaminik ilaçlar yumurtaya maruz kaldıktan sonra gelişen hafif derecede semptomları iyileştirebilir.

Ancak bu ilaçlar şiddetli reaksiyonlarda yeterince etkili olmayabilir. Ek olarak uzmanlar hastalara anaflaksi durumunda kullanılan bazı iğneler de reçete edebilir.

Yumurta 180 derecede 30 dakika ısıya maruz kaldığında alerjenik özelliğinin bir kısmını kaybedebilir. Son yıllarda yumurtanın bu özelliğinden yola çıkarak geliştirilen bazı tedavi yöntemleri de bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi yumurta merdiveni olarak bilinen tedavi yöntemidir. Bu yöntemde hafif derece yumurta alerjisi bulunan hastalara öncelikle fırınlanmış yumurta içeren ürünler gibi yumurtanın en az alerjenik çeşitleri verilerek zamanla sahanda yumurta gibi daha alerjenik çeşitlerinin tüketilmesi amaçlanır.

Ancak uzmanlar geçmişte anaflaktik şok öyküsü olanlarda veya ileri derecede yumurta alerjisi bulunan kişilerde bu yöntemin kullanılmasını uygun bulmayabilir.

Bebeklerde Yumurta Alerjisi

Bebeklerde yumurta alerjisi genellikle ek gıdaya geçiş dönemi ile birlikte anlaşılır. Ancak emzirme döneminde de annenin tükettiği yumurta bebekte alerjik reaksiyona neden olabilir.

Bebeklere yaklaşık 6. aydan itibaren anne sütünden başka gıdalar verilebilir. Bu süreçte bebeklerde alerjiye neden olma ihtimali yüksek gıdaları daha küçük parçalar halinde verilmesi alerjik reaksiyonları kısa sürede fark edebilmek açısından önemlidir.

Bazı çalışmalar yumurtanın beyazının sarısına kıyasla daha fazla alerjenik olabileceğini göstermektedir. Bu nedenle bebeğe yumurta beyazını ve sarısını ayrı ayrı vermek de alerjik reaksiyonu anlamaya yardımcı olabilir.

Bebeklerde Yumurta Alerjisi Belirtileri

Bebeklerde yumurta alerjisi belirtileri alerjinin şiddetine göre değişiklik gösterebilir.

Buna göre bebeklerde görülen başlıca belirtiler aşağıdaki gibidir:

• Ciltte kızarıklık ve kaşıntı,
• Dudaklarda ve dilde şişlik,
• Gözlerde kızarıklık ve sulanma,
• Karın ağrısı,
• Huzursuzluk,
• İshal,
• Burun kaşıntısı, burun tıkanıklığı,
• Mide bulantısı ve kusma,
• Yutma güçlüğü,
• Yüksek ateş.
• İlave olarak ileri derece vakalarda nefes darlığı ve kalp ritminde değişiklik gibi daha ciddi semptomlar görülebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Yumurta alerjisi bebeklerde ve çocuklarda başta olmak üzere sık rastlanan bir besin alerjisi türüdür. Yumurta alerjisi hakkında sıklıkla merak edilen sorulardan bazıları aşağıda ele alınmıştır.

Yumurta Alerji Yapar mı?

Yumurta bebeklerde ve çocuklarda alerjiye neden olan besinler arasında ilk sıralarda yer alır. Yumurtanın içerisinde bulunan bazı proteinleri bağışıklık sistemi yabancı olarak algılayarak ona karşı savunmaya geçer.

Bu noktada bağışıklık sisteminin hücrelerinden histamin gibi kimyasalları salgılamak için sinyal gönderilir. Bunun neticesinde yumurta tüketimine bağlı mide bulantısı, kusma, kaşıntı gibi alerjik reaksiyonlar gelişebilir.

Yumurta Alerjisi Sonradan Olur mu?

Yumurta alerjisi yetişkin kişilerde nadir rastlanan bir durumdur. Yumurta alerjisi başta olmak üzere besin alerjileri her yaşta ortaya çıkabilir. Bununla birlikte özellikle yumurta veya inek sütü gibi besinlere bağlı alerjiler ilerleyen yaşlarda kendiliğinden geçer.

Ancak nadiren yumurta alerjisinin ilerleyen dönemlerde devam etmesi de mümkündür.

Yetişkinlerde Yumurta Alerjisi Nasıl Anlaşılır?

Hem yetişkinlerde hem çocuklarda yumurta alerjisi yumurta içeren yiyecek ve içeceklerin tüketilmesinin ardından gelişen semptomlarla kendisini gösterir.

Yetişkinlerde yumurta alerjisi belirtileri içerisinde karın ağrısı, mide bulantısı, ishal, nefes darlığı gibi şikâyetler sayılabilir. Ek olarak deri prick testi gibi deri alerji testleri veya kan tetkikleri yardımıyla da yetişkinlerde yumurta alerjisi anlaşılabilir.

Yumurta Alerjisi Nasıl Geçer?

Bebeklik ve çocukluk çağında yaygın olarak rastlanan yumurta alerjisi genellikle yaşamın ilerleyen yıllarında bağışıklık sisteminin ve sindirim sisteminin gelişmesi ile birlikte kendiliğinden geçer.

Bununla birlikte günümüzde, henüz araştırma aşamasında olsa da, yumurta merdiven tedavisi gibi tedavi yöntemleri de hafif derecede vakalarda alerjinin geçmesine yardımcı olabilir.

Yumurta Alerjisi Kaşıntı Yapar mı?

Yumurta alerjisinde en sık karşılaşılan semptomlardan bir tanesi kaşıntıdır. Bazı durumlarda kaşıntıya deride kızarıklık, kabarıklık, yanma, karıncalanma ve döküntü de eşlik edebilir.

Bunun yanı sıra şiddetli vakalarda yumurta alerjisinin bir komplikasyonu olarak egzama (atopik dermatit) gibi cilt hastalıkları da ortaya çıkabilir.

Yumurta Alerjisi Olanlar Ne Yemeli?

Yumurta alerjisi olanlar yumurta içermeyen gıdaları tüketebilir. Ancak bu noktada çapraz temastan (bir besinin diğer bir besinle temas etmesi sonucunda proteinlerin birbirine karışması) kaçınmak da önemlidir. Bu nedenle yumurta alerjisi olanlarda tavuk eti, kaz eti, ördek eti gibi besinlerden de uzak durması önerilir.

Yumurta besleyici özelliği ile bilinen bir besin maddesidir. Herhangi bir sebeple yumurta tüketemeyen kişilerin süt, yoğurt, elma püresi gibi besinleri diyetlerine eklemesi önerilir.

Yumurta alerjisi gibi besin alerjileri anaflaktik şok gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Bu nedenle alerjisi bulunan kişilerin düzenli olarak takip edilmesi ve alerjenlerden korunma yolları hakkında uzmanlardan yardım alması önemlidir.

Siz de kendinizde veya çocuğunuzda yumurta alerjisi fark etmeniz halinde alanında uzman bir doktordan randevu almayı ve gerekli kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.