Karnabahar turpgiller ailesinin bir üyesidir. Aynı ailede bulunan brokoli ile sıklıkla karıştırılır. Ancak karnabahar brokoliden farklı olarak yeşil değil genellikle beyaz renktedir. Hem rengi hem de görüntüsünden dolayı bir pamuğa benzetilebilir. Ancak mor ve yeşil renkte olanları da bulunur. Bir çekirdekte birleşen kalın dallı çiçekli bir yapıya sahiptir. En dış kısmında ise çiçekleri çevreleyen birkaç parça yaprak bulunur. Farklı renk ve çeşitleri olsa da hepsinin tadı benzerdir. Karnabaharın hafif ve tatlı bir tadı vardır. Karnabaharın ilk olarak nerede yetiştirildiği araştırıldığında ise aslen Akdeniz bölgesinden geldiği ve 15. yüzyıl zamanlarında çeşitli ticari yollar ile Avrupa’ya ulaştığı bulunmuştur.

Günümüzde gıda sektöründeki gelişmeler; üretilen gıdaların endüstriyelleşmesi, hem ekonomik hem kullanıcıya hitap etmesi için raf ömrünü uzatan gıda katkı maddelerinin kullanımının artmasına neden olur. Bu maddelerin sağlığa etkileri hakkında bilgi sahibi oldukça insanlarda doğal olana dönme çabası giderek artış gösterir. Bu durum kişilerin aldıkları ürünlerin çiftlik ürünleri ve organik olması ile baş gösterir. En ulaşılabilir besinler arasında ise sebzeler bulunur. İnsan sağlığı üzerindeki etkileri nedeniyle karnabahar sebzeler arasında önemli bir yere sahiptir.

Gelişen beslenme bilimi farklı kişilere hitap eden beslenme çeşitlerinin ortaya çıkmasına imkan sağlamıştır. Bunlar arasında glutensiz beslenme, düşük karbonhidratlı beslenme veya ketojenik beslenmeden bahsedilebilir. Karnabaharın bu beslenme çeşitlerinin çoğuna hitap eden bir sebze olması nedeniyle de tariflerde kullanımı giderek artmıştır. Çeşitli pişirme yöntemlerinin yanı sıra farklı soslar ile oldukça lezzetli halde getirilebilir.

Karnabahar, iyi bir sindirim sistemi ve sağlıklı bir kalp için gerekli olan zengin bir lif kaynağıdır. Aynı zamanda bağışıklık sisteminizi güçlendiren ve soğuk algınlığının ciddiyetini azaltmaya yardımcı olabilecek neredeyse tüm gününüzün ihtiyacını karşılayacak C vitaminini de içerir.

Karnabahar Besin Değeri

Bir porsiyon karnabahar doğranmış 100 g olarak kabul edilir. Bu miktar ortalama 1 su bardağı kadardır. Bir porsiyon karnabaharın içeriğindeki besin değerleri ve bunun günlük alınması gereken değerlerin ne kadarını karşıladığına aşağıdaki tablodan ulaşabilirsiniz. Çiğ veya pişmiş fark etmez.

• 25 kalori
• 0 g yağ
• 5 g CHO (Karbonhidrat)
• 2 g diyet lifi
• 2 g şeker
• 2 gram protein
• 30 mg Sodyum (Na)
• C vitamini miktarının %54’ünü
• K vitamini miktarının %13’ünü
• Kalsiyum ihtiyacının %2’sini
• Demir ihtiyacının %2’sini
• Magnezyum ihtiyacının %3’ünü
• Potasyum ihtiyacının %7’sini
• Fosfor ihtiyacının %4’ünü
• Kolin ihtiyacının %8’ini
• Manganez ihtiyacının %9’unu karşılar.

Folat bebeklerin anne karnındayken gelişimini destekleyen ve bir takım doğum kusurlarının gelişmesini önleyen bir vitamindir. Doktorlar gebelik düşünen kişiler öncesinde 400 mikrogram kadar folat takviyesi kullanılmasını önerir. Zengin folat içeriği gebelik öncesi veya dönemindeki kadınlar için de iyi bir seçenek olabilir.

Karnabaharın Faydaları

Karnabahar zengin vitamin ve mineral içeriği sayesinde sağlık üzerinde birçok olumlu etkiye sahiptir; kemik sağlığı için vücudun ihtiyaç duyduğu K vitamini içerir, bağışıklık için destekleyici olduğu bilinen C vitamini içerir. Karnabaharın sağlığa bilinen faydalarını şunlar oluşturur.

İyi Bir Antioksidandır

Serbest radikaller hücrelere zarar veren ve yaşlanmaya neden olan kararsız atomlardır. Serbest radikaller ile savaşarak hücre sağlığını koruyan ve bağışıklığı destekleyen maddeler ise antioksidandır. Yaygın olarak bilinen antioksidanlar arasında C vitamini bulunur. Bunun dışında flavonoid, antoksantin gibi bağışıklığı destekleyici birçok madde içerir. Zengin antioksidan kaynakları içeren bir diyet ile beslenmek ilerleyen zamanda kardiyovasküler hastalıklar, osteoporoz gibi çeşitli hastalıklara yakalanma ihtimalini azaltır.

İnflamasyon Önleyicidir

İnflamasyon oluşumu birçok nedenden kaynaklanabilir. Sağlıklı ve dengeli bir beslenme ile vücudu güçlendirmek gerekir. Bazı besinler inflamasyon oluşumunu artırırken bazıları azaltabilir. Karnabahar ve turpgiller ailesi inflamasyon ile mücadele eden özelliklere sahiptir.

Kemik Sağlığı ve Kan Pıhtılaşmasını Destekler

Kanın pıhtılaşması kanamanın durmasını ve fazla kanamayı önleyen bir durumdur. Kan pıhtılaşmasında sorun yaşayan kişiler için parmağın kesilmesi bile tehlikeli olabilir. Çünkü kanama asla durmaz ve bu da yaranın iyileşmesine engel olur. K vitamini ise hem kemik sağlığı hem de vücuttaki pıhtılaşmayı destekler. Karnabaharda bulunan K vitamini de bu etkileri nedeniyle bireylerin beslenmelerine dahil etmesi gereken bir besindir. Kan sulandırıcı ilaçlar K vitamini ile etkileşime girdiği için bu ilacı kullanan kişilerde K vitamini takibinin sağlanması gerekir.

Bağırsak ve Kalp Sağlığını Destekler

Besinlerde bulunan lif miktarı başta bağırsak olmak üzere kalp sağlığı için de önemlidir. Özellikle yumurta, et gibi protein ağırlıklı beslenen bir kişinin diyetine yeterli miktarda lif kaynağı eklemesi önemlidir. Bunun için protein kaynaklarının yanına sebze, tahıllar gibi çeşitli lif kaynakları eklenebilir. Karnabahar da kişinin aldığı lif miktarını artırmak için iyi bir seçenektir. Pişmiş bir karnabaharda ortalama 3 g lif bulunur. Sağlıklı bir bireyin günlük alması gereken lif miktarı ise 28-34 g aralığında bulunur. Lif yüksek oranda bağırsak sağlığı ile ilişkilendirilmiş olsa da son zamanlarda yapılan araştırmalar sonucunda lifin kalp hastalığı riskini azalttığı ve yüksek tansiyonu olan kişilerde tansiyon kontrolü sağladığı bulunmuştur.

Sinir Sistemini Destekler

Çoğu insanın yeterli miktarda alamadığı besin ögesinden biri kolindir. Kolin ruh sağlığının düzenlenmesi, hafiza ve kas kontrolü sağlama gibi çeşitli sinir sistem fonksiyonu için gereklidir. Bu besin ögesini yeterli miktarda almamak bilişsel fonksiyonlarda sorunların oluşmasına neden olabilir. Bu nedenle kolin kaynaklarında arasında sayılabilen karnabaharı beslenmenize eklemenizde fayda vardır.

Tahıl ve Baklagillere Göre Düşük Karbonhidratlı Alternatif Sağlar

Sebze kategorisinde bulunan karnabahar tahıl ve baklagillere göre daha düşük oranda karbonhidrat içerir. Bu nedenle karnabahar sebze alımını arttırmanın yanı sıra takip ettiğiniz düşük karbonhidratlı diyet için de iyi bir seçenek olabilir. 1 su bardağı pirinç 44 g karbonhidrat içerirken 1 su bardağı karnabahar 5 g karbonhidrat içerir.

Karnabahar Seçimi

Karnabahar seçerken kararmamış parlak beyaz renge sahip karnabaharları tercih etmeniz gerekir. Kıvrımlı sıkı dallarını geniş ve büyük olanlar tercih edilmelidir. Üzerinde kahverengi lekeler olan veya yaprağı solmuş karnabaharlardan uzak durun. Kolaylık olması için önceden kesilip yıkanmış donmuş karnabaharları da tercih edebilirsiniz. Selofan torbadaki karnabaharın nemi içeriye hapsolacağı için daha hızlı bozulmasına neden olabilir. Bunu önlemek için karnabaharı aldıktan sonra etrafını gevşek bir şekilde kağıt havluya sarın. Ardından tekrardan torbaya koyabilirsiniz. Karnabaharlar buzdolabında 4-7 gün saklanabilir.

Karnabaharın Zararları

Karnabaharın bilinen bir zararı yoktur. Ancak belli zamanlarda bazı grup kişiler için uygun olmayabilir. Bu kişiler şunlardır:

• Tiroit Hastalıkları: Tiroit boyunda bulunan bir bezdir. İyot sayesinde düzgün çalışır. Ancak fazla karbonhidrat tüketmek iyotun emilmesini önleyebilir ve bu nedenle bezin çalışmasına bozabilir. Ancak burada bahsedilen miktar oldukça yüksektir. Her şekilde bir tiroit hastalığınız var ise bir diyetisyen ile birlikte çalışarak diyetinizin düzenlemesinde fayda vardır.
• Sindirim veya GIS (gastrointestinal) sorunlar: Karnabahar yüksek lif içeriği nedeniyle irritabl bağırsak sendromu (IBS), inflamatuar bağırsak hastalığı (IBD), Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi rahatsızlıkları olan kişilerde şişkinliğe ve gaza neden olabilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.