Bromelain vücutta protein sindirimine destek olan bir çeşit enzimdir. Ananas bitkisinde bol miktarda bulunan bu enzim ananastan (bitkinin sapı, meyvesi ve suyundan) elde edilebilir. Takviye olarak üretilen bromelain birçok tıbbi durumu tedavi etmede kullanılabilir. Ameliyat veya yaralanma sonrası vücutta oluşan ağrıyı iyileştirme, ödemin giderilmesi, burun akıntısı ve diş etlerinde oluşan problemlerde bromelain takviyesi kullanmak iyileşmenin sağlanmasında oldukça önemlidir.
Bromelain, ananasın meyve kısmında, kabuğunda ve sapında bulunan sindirim kolaylaştırıcı bir enzimdir. Her ne kadar suyunda, meyvesinde bulunsa da en çok sap kısmında bulunur. Ananas ekstresi ya da ananas özü olarak da bilinir. Aynı zamanda vücutta iltihabı engellediliği düşünülür. Bu özelliğinin adı anti inflamatuar olarak da geçer. Başka gıdalarda da örneğin, kızılcık meyvesinde de bu özellik bulunur. Ancak ananasın kullanım alanları daha fazladır.
Ananas özü, çoğunlukla gıda sektöründe kullanılır ancak bunun dışında kullanım alanları da vardır. Kozmetik olan ürünlerde (cilt maskeleri vb.) kullanılır. Ayrıca ananas özü takviye hap şeklinde olabilir. Ancak kullanmaya başlamadan önce doktorunuza danışmanız önemlidir.
Bromelain, oral (ağızdan kullanım) alım için hap veya tablet formunda kullanılabilir. Bununla birlikte topikal (deriye uygulanan form) kullanım için bir krem olan formları da mevcuttur. Bromelain kullanmadan önce en doğru doz ve kullanım şekli için bir uzman görüşü almak oldukça önemlidir.
Bromelain, ananas bitkisinin (Ananas comosus) suyunda ve saplarında doğal olarak bulunan enzimlerin bir karışımıdır. Bromelain kullanımı genellikle güvenli kabul edilir ancak hamile, karaciğer veya böbrek rahatsızlığı olan kişiler gibi belirli grupların bromelain kullanımı önerilmeyebilir. Bu nedenle bromelain takviyesinin bir sağlık uzmanı gözetiminde kullanılması oldukça önemlidir.
Bromelainin pek çok hastalığa ve duruma faydası vardır. Bu sağlık problemlerini sıralayacak olursak;
Yapılan araştırmalarda bromelainin iltihap azaltıcı ve ağrı kesici yapısının, kireçlenmenin önüne geçebileceği bulunur. Yapılan bir araştırmaya göre orta şiddette kireçlenmesi olan kişilerin (29 kişinin katıldığı bir çalışmada) %72,4’ünde şişmelerde azalma görülür.
Bromelain, kalp damar hastalıklarında felç, kalp krizi ve yüksek tansyion gibi hastalıkların tedavisinde etkili olabilir. Bunu kandaki kan pulcuklarının (trombosit) birbirine yapışmasını önleyerek yapar. Birbirine yapışamayan trombositler pıhtı haline gelemez ve bu şekilde ciddi kalp damar hastalıklarının önüne geçilebilir.
Astım, çocuklardan yetişkinlere her yaşta görülebilen bir sorundur ve hayat boyu sürebilir. Bromelainin anti inflamatuar yapısı astımlı kişiler için faydalı olabilir.
Yapılan başka bir araştırmada bromelainin hap formlarının sinüslerdeki tıkanıklığı, şişliği azalttığı ve bu doğrultuda da kronik sinüzitin belirtilerini hafiflettiği bulunur.
Bromelainin bir diğer faydası ise bağırsak sağlığı üzerinedir. Düzenli kullanımında kolitin şiddetinin azaldığı görülür. Bu süreçte bağırsaklarda iltihap varsa düzelebilir ve iç mukozadaki ülserler iyileşebilir.
Bromelain içerikli yanık kremleri, en ufak yanıklardan üçüncü derece olan yanıklara kadar etkili olabilir. Ayrıca spor yaparken meydana gelen küçük bir yaradan, ameliyat yarasına kadar iyileşme sağlayabilir.
Henüz tam bir kesinliği olmasa da, yapılan bir araştırmada kanser hücrelerinin önüne geçebildiği tespit edilir.
Pankreastan sindirim enzimleri salgılanır. Ancak pankreas yetmezliğinde bu enzimler tam olarak üretilemeyebilir. Bromelain, proteinleri parçalarına kolayca ayırabildiği için sindirim enzimi görevi görebilir. Bu yüzden pankreas yetmezliği olan kişilerde kullanımı yararlı olabilir.
Bromelainin yağları sindirme hızını arttırmasıyla birlikte kilo verme sağlanabilir. Ananas bitkisi de genel olarak glisemik indeksi yüksek bir besin olmasına rağmen bu faydasıyla bilinir. Yağ yakımı hızını artırma zayıflamaya yardımcı olan önemli faktörden biri olabilir bilinir.
Bromelain birçok hastalığın tedavisinde destekleyici olarak kullanılan bir enzimdir. Sağlık üzerinde oldukça etkili olan bromelainin kullanım alanlarından bazıları şu şekildedir:
Sinüzit hastalığında doktor tarafından önerilen ilaçlara ek olarak bromelain takviye kullanımı sinüs iltihabını hafifletmeye yardımcı olabilir. Bununla birlikte bromelainin nefes almada zorluk ve burun iltihabı gibi sinüzitle ilişkili semptomları da iyileştirmeye katkı sağlayabilir.
Bromelain artrit kaynaklı iltihaba neden olan bazı maddelerin düzeylerini azaltmaya katkı sağlayabilir. Örneğin osteoartrit sonucunda vücutta oluşan ağrı ve sertlik gibi belirtilerin iyileşmesinde bromelain takviyesi kullanmak iyileşmeye katkı sağlayabilir. Bununla birlikte oral olarak kullanılan bromelain cerrahi uygulama sonrası ağrı ve şişliği azaltmaya destek olabilir.
Bromelainin topikal kullanımın yanık yaraları üzerinde oldukça etkilidir. Yanık yarası debridmanı (yanmış dokunun çıkarılması) için standart bakım uygulamalarının yanı sıra topikal bromelain kullanılması iyileşmesinin hızlanmasına katkı sağlayabilir. Ancak bu tedavinin tıbbi gözetim altında uygulanması oldukça önemlidir.
Bazı hastalıklar (diyabet, hipertansiyon ve göz iltihabı gibi) sonucunda görme eyleminde bazı sorunlar oluşabilir. Göz uçuşmaları gözün önünde yabancı cisimler görmeye neden olan göz rahatsızlıklarından biridir. Enzimler gözün camsı sıvısında bulunan kolajeni parçalamada etkili bileşenlerdir. Bir çeşit enzim olan bromelain kullanımı göz önünde uçuşan cisimler göre kişilerde bu durumun iyileşmesine katkı sağlayabilir.
Pankreasla ilgili hastalıklar da dahil olmak üzere bazı sindirim sorunları için vücudun enzimlere ihtiyacı vardır. Kistik fibrozis (KF) veya ekzokrin pankreas yetmezliği (EPI) olan kişiler sindirim için enzim replasmanına gereksinim duyar. Düzenli bromelain kullanımı sindirim sorunlarının giderilmesine katkı sağlayabilir.
Düzenli spor yapan bireylerde veya rutin hayatta yapılan işlerde kas ağrısı oluşumu ortaya çıkabilir. Bromelain kullanımı kas yorgunluğunun hafiflemesine katkı sağlayabilir.
Bromelain vücutta farklı alanlarda işe yarayabilir. Vücuttaki etkileri şu şekilde sıralanabilir; İnflamasyonu azaltma, ishali önleme, sindirimi destekleme, ödem ve şişlikleri azaltma, solunum rahatsızlıklarını hafifletme.
Bromelain vücuttaki inflamasyonu yani iltihabı azaltabilir. Böylelikle farklı hastalık türlerinin de önüne geçilebilir. Proteinleri parçalama özelliği ile bir besini sindirimi kolay hale getirebilir. İshale sebep olan bakterilerinin (E. coli bakterileri) bağırsağa yapılmasını önleyerek ishali geçirebilir.
Bromelain, ameliyat sonrası ya da ameliyat olmaksızın ödemleri ve beraberindeki şişlikleri azaltabilir. Bağışıklığı arttırdığı için grip gibi hastalıkların önüne geçebilir ve sinüzit, astım gibi solunum yolu rahatsızlıklarının belirtilerini hafifletebilir. Ayrıca ananas suyu şeklinde tüketildiğinde içerisinde bulunan C vitamini ağız hijyenini güçlendirir ve diş eti iltihabı gibi hastalıkların önüne geçebilir. Ağız içerisindeki zarar görmüş dokuları iyileştirerek, lenf sistemini güçlendirebilir.
Genellikle bromelain ile ilişkili yan etkiler arasında ishal ve mide rahatsızlığı bulunur. Bununla birlikte bazı kişilerde bromelain alerjik reaksiyonları ve solunum problemleri, boğazda sıkışma, kurdeşen, döküntü ve ciltte kaşıntı gibi astım semptomlarını tetikleyebilir.
Bazı besinlerin tüketimine karşı olan alerjiler bromelain alerjisi olduğunu işaret ediyor olabilir. Bunlardan bazıları şu şekildedir:
Bromelain kullanımı sonucunda ciltte kaşıntı, döküntü, ishal veya mide rahatsızlığı gibi durumların yaşanması durumunda takviye alımını durdurmak ve bir sağlık kuruluşuna başvurmak oldukça önemlidir.
Ananasın meyve ve sap kısmında bolca bulunan bromelain, farklı gıdaların içerisinde de bulunabilir. Bu gıdalar şu şekilde sıralanabilir;
Bromelain tüm bu gıdaların içerisinde bulunsa da, ilaç etkisi gösterecek kadar yüksek miktarlarda bulunamayabilir. Bu yüzden bromelainin faydasını görmek isteyen kişiler direkt olarak takviye şeklinde kullanabilir. Ancak bromelaini kullanmak için özel bir amacınız yoksa, ananas ve tüm bu gıdaları tüketmek daha faydalı olabilir. Ananasın bağışıklık sistemini güçlendirici etkisi ve vücuttaki demirin emilmesine katkısı bulunur.
Bromelainin farklı formları bulunur. En sık kullanılanlarından biri tablet formudur. Aynı zamanda yanık kremi ya da ananas çayı olarak da edinebilirsiniz. Bromelain kullanmaya karar verdiyseniz, öncelikle doktorunuzla görüşerek doz ayarlaması yapabilirsiniz. Yanlış dozda kullanımlar yan etkilere yol açabilir. Yapılan araştırmalara göre, günde iki üç kez kullanılan bromelainin miligramı 80 ile 400 arasında değişebilir. Sindirime etkisi olmasını istiyorsanız, yemeklerle birlikte, iltihabı önlemek ya da azaltmak istiyorsanız aç karna kullanmanız önerilir.
Ananas çayı şeklinde tüketmek istiyorsanız, evde hazırlayabilirsiniz. Evde hazırlamak için; ananas kabuğu, portakal, limoni zencefil, zerdeçal, tarçın çubuğu, nane ve bala ihtiyacınız vardır. Öncelikle bal hariç tüm bu malzemeler orta ateşte ısıtılmalı ve kaynadıktan bir süre sonra süzülerek içine bal koyulduktan sonra tüketilebilir.
Bromelain hakkında insanlar tarafından yanıtları merak edilen sorulardan bazıları şu şekildedir:
Ananas saplarında oldukça fazla miktarda bulunan bromelain takviye olarak kullanılır. Çok miktarda ananas yemek, bromelain takviyesi almakla aynı etkiyi vermeyebilir. Bromelain kullanım amacına göre aç karna, yemeklerle birlikte veya tok karna tüketilebilir. Sindirime yardımcı olarak kullanıldığında bromelain genellikle yemeklerle birlikte alınır. İnflamatuar durumlar için kullanıldığında, emilimi en üst düzeye çıkarmak için genellikle aç karnına öğünler arasında tüketilir.
Bromelainin kullanılan standart bir dozu yoktur. Bilinçsiz bir şekilde gerekenden fazla bromelain tüketmek vücutta bazı yan etkilerin ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu nedenle bromelaine başlamadan önce sağlık uzmanına veya eczacıya danışmak ve dozaj belirlemesini bir sağlık uzmanı ile birlikte yapmak gerekir.
Bromelain kullanımı bazı durumlarda istenmeyen yan etkilerin oluşmasına neden olabilir. Bu tür durumlarda bromelain kullanılması tavsiye edilmeyebilir. Bromelain kullanımının önerilmediği durumlardan bazıları şu şekildedir:
Bu tür durumlarda bromelain kullanımı vücutta istenmeyen etkilerin oluşmasına yol açabilir. Yukarıdaki rahatsızlıklardan bir veya birkaçına sahip olmak durumunda herhangi bir takviye kullanmadan önce bir doktor tavsiyesi almak ve bir uzman gözetiminde takviye kullanımına başlamak istenmeyen etkilerin oluşmasını önlemeye katkı sağlayabilir.
Bromelain düşük toksisiteye sahip bir enzimdir. Bununla birlikte önerilenden daha fazla bromelain almak istenmeyen baı etkilerin oluşmasına yol açabilir. Bunlardan bazıları şu şekildedir:
Herhangi bir toksik etki oluşumunu önlemek için bromelainin güvenli bir şekilde kullanılması oldukça önemlidir. Bu nedenle bromelainin bir doktor gözetiminde tüketilmesi gerekir.
Bromelain kanın pıhtılaşmasını yavaşlatabileceğinden, reçete edilen kan sulandırıcı ilaçlarla birlikte kullanılması kanama ve morarma riskini artırabilir. Benzer şekilde sarımsak ve ginkgo biloba gibi kanama riski taşıyan takviyeleri kullanırken de dikkatli olunması gerekir.
Bromelain ayrıca bazı antibiyotiklerin emilimini artırabilir. Bu durum ilaçların yan etkilerini arttırabilir.
Bromelain kullanımı barbitüratlar, nöbet önleyici ilaçlar, uykusuzluk ilaçları ve benzodiazepinler gibi ilaçların gücünü de artırabilir.
Bromelain kullanmaya başlamadan önce reçeteli ve reçetesiz ilaçlar, vitaminler ve bitkisel takviyeler de dahil olmak üzere, aldığınız veya almayı planladığınız ilaçları takviye olarak kullanmaya bir doktor gözetiminde başlamak istenmeyen etkilerin oluşmasını önlemede oldukça önemlidir. Besin takviyelerinin kontrolsüz bir şekilde tüketilmesi vücutta istenmeyen etkilerin oluşumuna yol açabilir. Bu nedenle besin takviyeleri kullanmadan önce bir sağlık profesyoneline başvurmak oldukça önemlidir. Siz de bromelain takviyesi almak istiyorsanız, takviyelerin doğru kullanımı hakkında bilgi almak için bir sağlık kuruluşuna başvurmayı ihmal etmeyin.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.